Læknablaðið - 15.09.1991, Síða 12

256
LÆKNABLAÐIÐ
og gáfu sér góðan tíma. Þeir vissu eins og Jón
fomi að
»flangrirðu með lausung þangað,
yfirborðs glepsi, handa hrifsi,
hismi náir, en eingum tisma.«
Það ræður af því, sem fyrr var sagt, að
röntgenskoðun ein getur aldrei verið örugg
bending til aðgerðar eða frá. Mænumynd
(myelografia) eða tölvusneiðmynd af hrygg
geta verið jákvæðar og engir verkir verið eða
neikvæðar og sjúklingur berst lítt af.
Til þess að ráðast í að fjarlægja
hryggþófahlaup þarf að vera vissa um þrýsting
á taugarót og það finnst við skoðun, finnist
engin þrýstingsmerki, er þarflaust að taka
þófakjama.
Nú er meira en tugur ára síðan ég gerði
síðast aðgerð á baki. Þá var ekki um að ræða
hér aðrar röntgenskoðanir á mænugöngum
en mænumyndatökur. Ég lét því aðeins
gera þær, að grunur gæti verið um æxli
og það var sjaldan. Mænumyndatökur em
ekki hættulausar og hafa aldrei verið. Nú
geta tölvusneiðmyndir komið í þeirra stað.
Alltaf eru fræðin að mjakast áfram. Nú eru
þófakjamar teknir í gegnum gat, sem er lítið
stærra en nálarauga. í upphafi var fjarlægð öll
liðbogaþynnan og kannski tvær þeirra og farið
í gegnum mænusekk. Það er mikil breyting.
Hinsvegar trúi ég að lítil breyting hafi í raun
orðið á ábendingum til þessara aðgerða, þó
oftar sé kjaminn tekinn nú en áður og þá
stundum fyrir sakleysi. Er þá árangur eftir
því.
Hryggþófahlaup sem þrýstir á taugarót
verður langoftast í tveimur neðstu bilunum
í lendahrygg, stöku sinnum í því þriðja talið
neðan frá og örsjaldan úr því.
Þó ætíð sé hægt að finna þrýsting á taugarót
með skoðun, þá getur vafist fyrir mönnum
að segja, frá hvorum af tveimur samliggjandi
hryggþófum hlaupið er komið. Þegar nú
farið er að nota smásjárskurðtækni við þessar
aðgerðir, þarf staðsetningin að vera nákvæm
og getur þurft röntgenmynd til þess.
Þessar aðgerðir eru gerðar vegna verkja.
Kvarðinn á árangur er sá einn, að verkjum
linni. Séu verkir eins eftir aðgerð er orsökin
annað tveggja, að ábending til aðgerðar hefir
ekki verið rétt eða að læknirinn hefir ekki
ráðið við aðgerðina.
Það er raunalegt hve margir sjúklingar hafa
verið skomir vegna »brjóskloss« og hafa enga
bót fengið.
Hitt er gleðilegt, að árangur
taugaskurðlæknanna, sem lýst er í þessu blaði,
er góður. Þar sýnist hvort tveggja vel í lagi,
sjúkdómsgreining og aðgerðatækni.
Ég hygg að árangur þeirra - fullur bati hjá
86% sjúklinga - sé svo góður, að ekki sé hann
annars staðar betri.
Bjarni Jónsson