Læknablaðið - 15.12.1991, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ 1991; 77: 369-72.
369
Ólafur Steingrímsson1, Jón Hjaltalín Ólafsson2, Karl G. Kristinsson1, Kristín E.
Jónsdóttir1, Anna Sigfúsdóttir1
ERU KLAMYDÍUSÝKINGAR
Á UNDANHALDI Á ÍSLANDI?
Niðurstöður greininga á
klamydíusýkingum á sýklarannsóknadeild
Landspítalans 1981 til 1990
ÁGRIP
Nákvænjar upplýsingar um nýgengi og algengi
sýkinga af völdum Chlamydia trachomatis
á íslandi eru ekki fyrir hendi nema meðal
afmarkaðra hópa. Klamydíurannsóknir hófust
á sýklarannsóknadeild Landspítalans árið
1981 og líklega gefa niðurstöður þeirra
besta hugmynd um heildartíðni sjúkdómsins
á landinu. Athugaðar voru niðurstöður
rannsóknanna árin 1981 til 1990. Fjöldi
rannsókna var 59.866 og greindust 9415
klamydíusýkingar á þessu tímabili. Fjöldi
rannsókna og heildarfjöldi greindra tilfella
jókst stöðugt fram til ársins 1990 en þá varð
fækkun á hvoru tveggja. Hæst var tíðnin
1989 en þá greindust 1410 tilfelli á landinu.
Fækkun greindra tilfella í einstökum hópum
og stöðugt minnkandi hlutfall jákvæðra sýna
benda eindregið til þess að tíðnin hafi farið
lækkandi fyrir 1989. Samanburður við önnur
lönd er erfiður vegna skorts á upplýsingum,
en líkur eru á að tíðni sjúkdómsins sé svipuð
hér á landi og í þeim löndum sem haldbærar
upplýsingar eru til frá, svo sem Svfþjóð.
INNGANGUR
Klamydíusýkingar eru taldar hafa fylgt
mannkyninu um aldir. Þó er þekking okkar
á örverunum, sem valda þeim, tiltölulega
nýfengin. Utliti Chlamydia trachomatis í
smásjá var fyrst lýst árið 1907 (1) en ekki
tókst að rækta bakteríuna fyrr en 1957 (2),
fyrst í eggjum og stuttu síðar í frumugróðri.
Vegna smæðar sinnar og þess að klamydíur
hafa ekki sjálfstæðan orkubúskap var
lengi vel ágreiningur um hvort þær skyldu
taldar til veira eða baktería en 1964 var
Frá sýklarannsóknadeild Landspítalans', húö- og
kynsjúkdómadeild Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur".
Fyrirspurnir, bréfaskipti; Ólafur Steingrímsson.
ákveðið að þær skyldu flokkast með þeim
síðamefndu. Þegar notkun frumuræktana við
sjúkdómsgreiningar varð almennari á áttunda
áratugnum varð ljóst að C. trachomatis olli
umtalsverðum fjölda kynsjúkdómatilfella
á Vesturlöndum (3). Klamydíuræktanir
voru teknar upp á sýklarannsóknadeild
Landspítalans 1981. Á árunum þar á
undan hafði þvagrásarbólgutilfellum af
óþekktum orsökum fjölgað og þegar greining
klamydíusýkinga varð möguleg kom í ljós
að sjúkdómurinn var þrefalt algengari en
lekandi meðal sjúklinga, sem leituðu til húð-
og kynsjúkdómadeildar Heilsuvemdarstöðvar
Reykjavíkur (4). Frekari rannsóknir leiddu
í ljós að sjúkdómurinn var útbreiddur á
íslandi (5-9) og greindum tilfellum fjölgaði
stöðugt fram til 1990. Nú eru tæp 10 ár síðan
ræktanir voru teknar upp hér á landi og mikill
fjöldi einstaklinga hefur verið rannsakaður.
Jákvæðum greiningum fjölgaði árlega til
ársins 1989, en 1990 greindust í fyrsta sinn
færri einstaklingar með klamydíusýkingu en
næsta ár á undan. Því þykir rétt að staldra við
og taka saman þær upplýsingar, sem er að
finna um faraldsfræði sjúkdómsins í gögnum
sýklarannsóknadeildar Landspítalans.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Frumuræktanir fyrir C. trachomatis hafa
verið gerðar í öllum aðalatriðum á sama
hátt síðan þær hófust á sýklarannsóknadeild
Landspítalans 1981 og lýst hefur verið (4).
Chlamydiazyme®-próf voru tekin í notkun
á sýklarannsóknadeildinni í árslok 1985
(10,11). Fyrst eftir að Chlamydiazyme®-
prófið var tekið í notkun voru báðar
rannsóknimar oft gerðar samtímis, en flestir
nota það nú eingöngu. Fram til ársins 1988
voru ræktanir oftast gerðar á sjúklingum
kvennadeildar, ef greina átti klamydíusýkingu.
Árin 1989 og 1990 voru það aðeins