Læknablaðið - 15.12.1991, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ 1991; 77: 381-3.
381
Haraldur Sigurðsson, Guömundur Viggósson, Friðbert Jónasson
AUGNÁVERKAR AF VÖLDUM FLUGELDA
INNGANGUR
Alkunna er að flugeldar, blys og önnur
púðuráhöld geta valdið augnáverkum (1,2).
Almenningur á Islandi notar slíkar vörur
fyrst og fremst til að fagna nýju ári, þ.e. á
gamlárskvöldi en einnig á þrettándanum, þó
í mun minna mæli. Vegna slysahættu hafa
verið sett lög sem hamla og jafnvel banna
notkun flugelda í mörgum löndum með góðum
árangri (1-3).
Tilgangur þessarar greinar er að kynna
niðurstöður afturvirkrar rannsóknar á 15
meiriháttar augnslysum, sem leiddu til
innlagnar á augndeild Landakotsspítala á 13
ára tímabili, 1978-91.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Athugaðar voru sjúkraskrár sjúklinga, sem
lagðir voru inn á augndeild Landakotsspítala
vegna augnáverka af völdum flugelda
síðastliðin 13 ár. Samtals reyndust þeir 15,
tólf karlar og þrjár konur. Aldursdreifing var
frá fimm til 67 ára, aðeins þrír voru eldri en
tvítugir, langflestir voru unglingar (mynd 1).
NIÐURSTÖÐUR
í átta tilvikum hafði slys orðið á hægra auga,
en því vinstra í sex tilvikum. I einu tilviki
voru bæði augu sködduð.
Öll slysin urðu á tímabilinu frá 28. desember
til 7. janúar, þar af níu á gamlárskvöld eða
nýársnótt (mynd 2). Meirihluti slysanna átti
sér stað á stór-Reykjavíkursvæðinu eða 12 en
þrjú úti á landi.
Fjöldi legudaga var frá tveimur upp í 14, að
meðaltali 6.3 dagar.
Algengasta orsök áverkanna voru flugeldar
eða hjá sex einstaklingum. »Tívolíbombur«,
blys og hvellhettur deildu öðru sætinu en
hvert þeirra um sig olli skaða hjá þremur
Frá augndeild Landakotsspítala. Fyrirspurnir, bréfaskipti:
Haraldur Sigurðsson.
Number of patients
9
^---------1
0-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70
Age (years)
Fig. 1. Age distribution of 15 hospitalized individuals
injured by fire-work in lceland in the years 1978-91.
Number of patients
Fig. 2. Date of accident among 15 lcelandic individuals
eye-injured by fire-work and hospitalized in the period
1978-91.
Table I. Type of fire-work causing eye injury, among 15
lcelandic individuals injured in the years 1978-1991.
Type of fire-works Number of individuals
Fountain 3
Rockets 6
Tivoli-bombs 3
Firecrackers 3
(tafla 1). Yfirleitt var slasaði sjálfur að verki
eða í tólf tilvikum en þrír slösuðust sem
áhorfendur.