Læknablaðið - 15.02.1994, Síða 11

LÆKNABLAÐIÐ
55
en þó ekki jafn mikið og í Bandaríkjunum.
Interferónmeðferð virðist bæta lífshorfur
þessara sjúklinga, en ekki er um verulega
aukningu að ræða, og lyfið að auki mjög dýrt
(14). Svipaða sögu er að segja um interleukin-
2 og LAK-meðferð (lymphocyte activated
killer cells) en slíkri meðferð hefur ekki verið
beitt hér á landi.
Af ofanskráðu er ljóst að öflugri lyf fyrir
sjúklinga með meinvörp eru ein helsta
forsenda bættra lífshorfa. Einnig er mikilvægt
að æxlin séu greind fyrr og þar með á lægri
stigum. Sýnt hefur verið fram á að hópleit
(til dæmis með ómun) svarar ekki kostnaði,
aðallega vegna lágs nýgengis (1,41). Einn
möguleiki er að hafa fyrir reglu að skoða
jafnan nýrun þegar gerð er ómskoðun á
kviðarholi hjá sjúklingum sem komnir eru
yfir miðjan aldur (1). Þetta hefur tíðkast hér
á landi, að minnsta kosti á sjúkrahúsunum
í Reykjavík. Ekki er ljóst hversu mikill
kostnaður hlýst af falsjákvæðum rannsóknum
og frekari forvinnu þarf áður en slíkum
vinnureglum er hrint í framkvæmd. Mjög
mikilvægt er að uppvinnsla blóðmigu sé
markviss enda þótt lágt hlutfall einstaklinga
með blóð í þvagi hafi nýrnafrumukrabbamein
(42). Loks er áríðandi að læknar þekki
einkenni nýmafrumukrabbameins svo að
óþarfa töf verði ekki á greiningu sjúklinga
sem til þeirra leita.
I dag em horfur sjúklinga með
nýmafrumukrabbamein á Islandi fyllilega
sambærilegar við það sem best gerist erlendis.
Til að svo verði áfram þarf að koma í
veg fyrir stöðnun lífshorfa hér á landi, í
samræmi við þróunina í Bandaríkjunum
(og víðar) þar sem lífshorfur hafa verið á
uppleið. Ovíst er hvort mismunandi tíðni
tilviljangreininga í þessum löndum skýri
þennan mun, þótt það sé hugsanlegt. Enda
þótt mikilvægt sé að greina sjúklinga fyrr og
á lægri stigum teljum við að skimun (ómun,
tölvusneiðmyndir, þvagskoðun) svari ekki
kostnaði. Eins og staðan er í dag er sennilega
mestur ávinningur af aukinni fræðslu um
einkenni nýrnafmmukrabbameins. Eftir sem
áður eru kröftugri lyf fyrir sjúklinga með
útbreiddan sjúkdóm helsta forsenda bættra
lífshorfa, jafnt hér á landi sem erlendis.
SUMMARY
Renal cell carcinoma in lceland: 1971-1990.
Survival and incidental diagnosis.
Incidence and mortality of renal cell carcinoma
(RCC) is very high in Iceland. Studies have shown
increásed incidence of incidentally diagnosed
RCCs. The significans of incidental diagnosis
relating to survival of RCC patients is not known.
A retrospective population-based study was carried
out on all patients diagnosed with RCC between
1971 and 1990 in Iceland. The aim of the study
was to evaluate survival of RCC patients in
Iceland with emphasis on incidental diagnosis. By
incidental diagnosis we mean tumours that were
detected due to imaging techniques or an operation
for other than RCC symptoms or signs. Of 236
males and 172 females diagnosed, 308 patients
underwent radical nephrectomy with operative
mortality of 2.6%. The tumours were classified
and staged by Robson’s method. Crude probability
of survival was evaluated for every stage and
multivariate analysis used to find prognostic
factors.
224 patients presented with symptoms, the most
common of which were abdominal pain, hematuria
and weight loss. Between 1971 and 1980 15%
of the patients were diagnosed incidentally and
20% between 1981 and 1990 (p>0.1), most often
because of intravenous urography. Only 5 tumours
were detected by ultrasound and 4 by CT-scans.
Five year survival was 76% for stage I and 11 %
for stage IV. Advanced age, low haemoglobin and
high ESR at diagnosis are significant independent
risk factors of mortality in multivariate analysis.
The year of diagnosis is not a significant prognostic
factor after correction for stage.
Survival of RCC patients in Iceland is comparable
to that in neighbouring countries. Patients
diagnosed incidentally have better survival because
of a lower stage. The use of ultrasound and CT-
scans has not significantly increased incidentally
diagnosed tumours. Survival has remained the
same for the last two decades.
ÞAKKIR
Þakkir fyrir veitta aðstoð fá Egill Jacobsen,
Sverrir Haraldsson og Olafur Örn Arnarson,
yfirlæknar á þvagfæraskurðdeildum
Landspítalans, Borgarspítalans og
Landakotsspítalans. Einnig fá Shree Datye
yfirlæknir á skurðdeild Fjórðungssjúkrahússins
á Akureyri, Þorsteinn Gíslason
sérfræðingur á Landakotsspítala, Helgi
Sigvaldason verkfræðingur og starfsmenn
Krabbameinsskrár sérstakar þakkir. Engilbert