Læknablaðið - 15.03.1994, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
101
apóteki og sjúkraskrám. í töflu I kemur
fram að lítill munur er á niðurstöðum
apóteks og sjúkraskráa innbyrðis og breyting
milli ára er óveruleg. í töflu II má sjá að
ósamræmi á milli upplýsinga apóteks og
sjúkraskráa árið 1986 (samanber mynd 1)
er einkum vegna mismunandi magns af
tríasólam. A rannsóknartímabilinu fer
notkun flúnítrazepams vaxandi en tríasólams
minnkandi.
EFNISSKIL
Styrkur þessarar athugunar felst einkum í því
að rannsakað var sama afmarkaða svæðið
samfellt í mörg ár. Hér er því líklega um
raunverulega ársnotkun lyfja að ræða hverju
sinni, en ekki áætlaða eins og raunin var í
fyrri könnunum um sama efni (1,7,8). Kostir
þeirra síðarnefndu eru þó einkum þeir að hægt
er að athuga fleiri ávísanir hverju sinni.
í þessari rannsókn er ekki lagt mat á það
hvort upplýsingarnar frá apótekinu eru réttari
en tölurnar úr sjúkraskránum eða öfugt.
Það vekur athygli hversu lítill munur er á
upplýsingum frá þessum tveimur stöðum
frá ári til árs. Þetta bendir til þess að
upplýsingarnar séu sambærilegar og styrkir
áreiðanleika þeirra. Skráning tegunda og
magns ávísaðra lyfja í dagála bendir til
þess að viðunandi gæði séu á þessum þætti
heilsugæslunnar í Egilsstaðalæknishéraði.
Niðurstöðurnar sýna að sölutölur frá apóteki
eru heldur hærri en úr dagálum. Skýringarnar
geta verið margvíslegar. Má þar helst nefna
að apótekið afgreiðir lyf til allra sem þangað
leita. Fyrri athuganir sýna að um 15-20%
allra samskipta við Heilsugæslustöðina á
Egilsstöðum eru við utanhéraðsbúa og áætlað
er að um 80.000 manns háfi farið um og
dvalið í héraðinu í lengri eða skemmri tíma
árið 1987(9). Það er því ekki óeðlilegt að ætla
að einhver hluti af seldu magni róandi lyfja og
svefnlyfja fari til þessa hóps. Þeir sem gjörla
þekkja til staðhátta á svæðinu telja að fólk
leysi að jafnaði út lyfseðla sína á staðnum.
Athuganir á magntölum frá lyíjabúðum
styðjast að jafnaði við fjölda íbúa á því
svæði sem athugað er hverju sinni. Þar er
því ekki tekið tillit til notkunar fólks sem
búsett er utan svæðisins. í þessari rannsókn
var því ekki talið rétt að leiðrétta hugsanlegan
mismun vegna utanhéraðsbúa, heldur sýna
samanburðinn eins og hann raunverulega er.
Árið 1986 var sett reglugerð sem takmarkaði
hámarksmagn ávísana á tríasólam. Þetta er
talið geta skýrt minni notkun eftir 1986, en
ekki þann mikla mun sem fram kemur á
upplýsingum apóteks og sjúkraskráa á þessu
tímabili. Sambærileg lækkun varð á notkun
tríasólam á landsvísu (4).
Eins og tekið var fram í upphafi er
mikill munur á niðurstöðum einstakra
Tafla I. Samcmburður á sölutölum einstakra róandi lyfjategunda úr apóteki (A) og gögnum úr sjúkraskrá (S) í
Egilsstaðalœknishéraði 1986-1989 mœlt í DDD/1000 íbúa/dag.
Róandi lyf N 05 B A 1986 1987 1988 1989
A S A s A S A S
01 Díazepam 11,1 9,1 9,7 8,0 10,2 7,9 7,2 6,9
02 Klórdíazepoxíð 1,2 1,4 0,8 0,9 0,6 0,7 1,3 1,1
04 Oxazepam 4,1 3,2 4,0 3,3 3,9 3,4 4,2 3,9
08 Brómazepam 0 <0,0 0 0,1 0 0,1 0,1 0,0
12 Alprazólam 0 <0,0 0 0,1 0 0,3 1,0 0,6
Tafla II. Samanburður á sölutölum einstakra svefnlyfjategunda úr apóteki (A) og gögnum úr sjúkraskrá (S) í
Egilsstaðala-knishéraði 1986-1989 mcelt í DDD/10Ó0 íbúa/dag.
Svefnlyf N 05 C D 1986 1987 1988 1989
A S A s A s A s
01 Flúrazepam 1,8 1,4 1,7 1,3 1,4 1,2 1,4 1,2
02 Nítrazepam 2,3 1,6 1,2 1,3 1,3 0,9 1,7 1,3
03 Flúnítrazepam 2,2 1,0 4,1 3,2 6,5 5,2 8,2 6,0
05 Tríasólam 21,0 15,3 13,0 13,9 9,2 9,3 7,9 7,4
Önnur 0 0 0 0 0 0 0 0,1