Læknablaðið - 15.03.1994, Blaðsíða 32

LÆKNABLAÐIÐ
I 18
Tafla II. Meinvörp sjúklinga með krabbamein í
nýrnashjóðu (n=l 1/45) og þvagleiðurum (n=2/13).
Fjöldi (%) (n/58)
Lungu 5 (7)
Lifur 4 (7)
Eitlar 6 (11)
Bein 1 (2)
Ristill 1 (2)
Tafla III. Stigun sjúklinga (Grabslald) með
umskiptaþekjukrabbamein i nýrnaskjóðu og þvagleiðurum
á Islandi 1971-1990. Fjórir sjúklingar voru ekki sligaðir
vegna ófullnœgjandi upplýsinga. Auk þess er tveimur
sléttvöðvasarkmeinum sleppt.
Grabstald Nýrnaskjóða n=41 Þvagleiðarar n=11 N+Þ
n=52 (%)
i 7 2 9 (17)
ii 8 4 12 (23)
ni 6 1 7 (14)
IV 20 4 24 (46)
Tafla IV. Gráðun umskiptaþekjukrabbameina
í nýrnaskjóðu og þvagleiðurum. Miðað er við
gráðunarkerfi WHO (1-111). Hjá jjórum sjúklingum
vantaði upplýsingar um gráðun. Tveimur
sléttvöðvasarkmeinum er sleppt.
WHO Nýrnaskjóða n=41 Þvagleiðarar n=11 N+Þ
n=52 (%)
i 9 3 12 (23)
ii 10 4 14 (27)
iii 22 4 26 (50)
Tafla V. Fimm ára lífshorfur eftir stigum (Grabstald)
hjá sjúklingum greindum með nýrnaskjóðukrabbamein.
Samanburður rannsókna.
Stig (%) Grabstald
Höfundar I II III IV
Grabstald og félagar (5) 54 54 50 6
Rubenstein og félagar (6) 60 43 0 0
Nocks og félagar (7) 100 65 34 0
Guinan og félagar (4) 75 87 54 19
Guöbjartsson og félagar’ 83 50 33 20
' Hér eru aðeins krabbamein í nýrnaskjóðu.
Tafla VI. Helstu breytur sem kannaðar voru með tilliti
til lífshorfa sjúklinga með krabbamein í nýrnaskjóðu og
þvagleiðurum (fjöibreytugreining Cox).
Forspárþættir Áhættuhlutfall p-gildi
Tímalengd einkenna >1 mán. 7,97 0,049
Stig IV 2,81 0,006
Hátt sökk 1,02 0,005
Hækkandi aldur 0,081
Gráöun >0,1
Bersæ blóðmiga 0,228
Æxli í þvagleiðara 0,602
Greiningarár 0,513
nýrnamynd (n=56), blöðruspeglun (n=49) og
bakrennslisnýrnamynd (retrograd pyelografia)
(n=41). Nýrnamynd var jafnframt sú rannsókn
sem oftast leiddi til greiningar (fyrsta
rannsókn) (93%). Öðrum rannsóknum var beitt
sjaldnar, svo sem slagæðamyndatöku (n=24),
ómskoðun (n=15), tölvusneiðmyndum (n=7)
og nýrnaskanni (n=3). í leit að meinvöipum
var aðallega stuðst við lungnamyndir (n=52),
beina- (n=14) og lifrarskann (n=14) auk
ómskoðunar (n=4) eða tölvusneiðmyndatöku
af lifur (n=4).
Alls greindust 13 sjúklingar af 58 með
meinvörp (22%), þar af tveir með
þvagleiðarakrabbamein. Algengust voru
meinvörp í lungum, lifur og eitlum (tafla II).
Hjá fjórum sjúklingum var eingöngu um að
ræða eitilmeinvörp í eitlum nálægt frumæxlinu
(local lymph nodes). Sjö sjúklingar höfðu stök
meinvörp í líffærum og tveir fjölmeinvörp.
Engin meinvörp fundust hjá tveimur
sjúklingum með sléttvöðvasarkmein.
Tafla 111 sýnir stigun æxlanna. Á stigi I-III
voru 28 sjúklingar (54%) en 24 á stigi IV
(46%). Stigun var sambærileg bæði fyrir
þvagleiðara- og nýrnaskjóðukrabbamein á
öllum stigum (p>0,l). I töflu IV sést að
rúmur helntingur æxlanna eru illa þroskuð
(gráða III).
Fimm ára lífshorfur reyndust 44% fyrir
sjúklingana í heild, 88% fyrir stig I en
21% fyrir stig IV (mynd 3). Ekki var
munur á lífshorfum karla og kvenna
(p>0,l). Fimm ára lífshorfur sjúklinga
með þvagleiðarakrabbamein reyndust 62%,
en 40% fyrir krabbamein í nýrnaskjóðu
(rnynd 4). Munurinn er ekki marktækur
enda þvagleiðarakrabbamein fátíð. Lífshorfur
sjúklinga með nýrnaskjóðuæxli eftir stigun má
sjá í töflu V.
Tafla VI sýnir helstu þætti sem athugaðir voru
með tilliti til lífshorfa. Einungis tímalengd
sjúkdómseinkenna, í meira en einn rnánuð,
stig IV og hátt sökk við greiningu reyndust
hafa marktækt forspárgildi. Aðrir þættir
reyndust ekki hafa forspárgildi. Eftir að
leiðrétt hafði verið fyrir stigun hefur hvorki
gráðun né greiningarár forspárgildi.
UMRÆÐA
Niðurstöður okkar sýna að krabbamein í
nýrnaskjóðu og þvagleiðurum eru í meðallagi