Læknablaðið - 15.11.1994, Qupperneq 7

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
443
sóknir sýnt nýgengið 0,34/100.000 börn á ári í
Svíþjóð (1) og um það bil eina af hverjum
1.800-4.500 innlögnum á barnadeildir í Banda-
ríkjunum og Ástralíu (2,3). Dánartíðni er nú
um 10% (4,5). Með lækkandi tíðni gigtsóttar
(rheumatic heart disease) í börnum eru börn
með meðfæddan hjartagalla og börn sem geng-
ist hafa undir hjartauppskurð þeir sjúklingar
sem eru í hvað mestri hættu á að fá hjartaþels-
bólgu. Nýlegar rannsóknir hafa hins vegar sýnt
aukna breidd í sjúklingahópnum og þeirri
sýklaflóru sem veldur hjartaþelsbólgu (4,6,7).
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna
áhættuþætti og orsakir hjartaþelsbólgu í ís-
lenskum börnum á síðustu 10 árum (1984-1993)
og afdrif þeirra sem fengu sjúkdóminn.
Efniviður og aðferðir
Sjúkraskrám allra barna sem greindust með
hjartaþelsbólgu á íslandi á árunum 1984-1993
var safnað og þær yfirfarnar. Allir sýkingar-
drönglar (vegetations) sáust í hjartaómun og
hjá þeim sjúklingum þar sem upplýsingar um
sýkil vantaði (neikvæð blóðræktun) var sjúk-
dómsgreining byggð á klínísku mati og svari
við sýklalyfjameðferð.
Niðurstöður
Á síðustu 10 árum hafa átta börn á íslandi
greinst með hjartaþelsbólgu. Af þessum átta
greindust fimm á árinu 1993. Helmingur sjúk-
linganna hafði þekktan hjartagalla (sjá töflu).
Af þeim sem höfðu eðlilegt hjarta voru þrír
með miðlægan bláæðalegg en einn sjúklingur
hafði enga þekkta áhættuþætti fyrir hjartaþels-
bólgu. Alls fjórir (50%) sjúklingar voru með
bláæðalegg. Algengasti sýkingarstaður var þrí-
blöðkulokan (sex sjúklingar), einn sjúklingur
var með sýkingu í ósæðarloku og einn var með
sýkingu í ósæð á milli stofnæðar arms og höf-
uðs (truncus brachiocephalicus) og vinstri
hálsslagæðar (arteria carotis) og flokkast hann
því strangt til tekið með æðaþelsbólgu (endar-
teritis). Blóðræktun var jákvæð hjá sex sjúk-
lingum. Þeir sýklar sem ræktuðust voru Stap-
hylococcus aureus (þrír sjúklingar), Staphyl-
ococcus epidermitis (einn sjúklingur),
Streptococcus sanguis (einn sjúklingur) og
Candida albicans (einn sjúklingur). Tveir
sjúklingar voru með neikvæða blóðræktun en
svöruðu vel sýklalyfjameðferð. Allir sjúkling-
arnir lifa og sluppu þeir við miðtaugakerfis-
skaða og endursýkingu. Tveir sjúklinganna
höfðu þegar orðið fyrir miðtaugakerfisskaða,
annar í kjölfar hjartaþræðingar (sjúklingur nr.
3) og hinn við hjartastopp (sjúklingur nr. 2) en
sá síðarnefndi var nýrnabilaður í kviðskilun og
fékk lífhimnubólgu af völdum Candida al-
Table. The characteristics of Icelandic children with infective endocarditis and endarteritis from 1984-1993.
Patient no. Year of diagosis Age/sex Predisposing Condition Site of vegetation Organism
1 1986 11 mo/M Patent ductus arteriosus +IV catheter Tricuspid valve Streptococcus sanguis
2 1987 1 yr/F Peritoneal dyalysis + peritonitis + hypertension + CVC Tricuspid valve Candida albicans
3 1987 5 yr/M Transposition + VSD + dental procedure Tricuspid valve 0
4 1993 1 yr/F VSD Tricuspid valve Staphylococcus aureus
5 1993 8 yr/M 0 Aorta Staphylococcus aureus
6 1993 Pret./M CVC Tricuspid valve Staphylococcus aureus
7 1993 2 yr/M Aortic stenosis Aortic valve 0
8 1993 Pret./M CVC Tricuspid valve Staphylococcus epidermitis
VSD: Pret: CVC: Ventricular septal defect Preterm infant Central venous catheter