Læknablaðið - 15.11.1994, Qupperneq 15

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
451
blóðhluta til lækninga eða ef til vill frekar á
síðasta áratugi þegar eiturlyfjanotkun með
sprautum berst að ráði til landsins. Önnur
spurning varðar uppruna veirunnar og hvort
hún hefur verið lengi rneðal mannkyns. Ef
blóðsmit er nær eina smitleið veirunnar er vel
mögulegt að hún hafi borist í menn á síðustu
áratugum til dæmis með mýflugum frá öðrum
dýrum og síðan smitast með blóði meðal
manna. Þess ber að geta að lifrarbólguveira C
er af ættbálki Flavivirídae sem flestar eru veir-
ur sem skordýr bera milli dýra og manna.
Vegna þessara tíðu lifrarbólguveiru C sýk-
inga er full ástæða fyrir lækna að hafa þessa
veiru í huga þegar um er að ræða sjúklinga sem
hugsanlega hafa notað fíknilyf í æð, fengið
blóð eða blóðhlutagjöf eða hafa óskýrða hækk-
un á lifrarensímum. Jafnframt er rétt að brýna
fyrir öllu heilbrigðisstarfsfólki að gæta varúðar
við meðhöndlun blóðs eða blóðefna af nokkru
tagi.
Búast má við að nýgengi lifrarbólguveiru C
sýkinga hérlendis muni aukast mjög á næstu
misserum og árum verði ekki á áhrifaríkan hátt
spornað við fíkniefnaneyslu sem er augljóslega
að verða mikið heilbrigðis og félagslegt vanda-
mál hérlendis. í þessari samantekt er fjallað
um 133 fíkniefnaneytendur sem án efa er
aðeins toppurinn á ísjakanum varðandi fjölda
þeirra. Án aðgerða er þess vafalaust ekki langt
að bíða að eyðniveiran komist einnig í hóp
sprautufíkla og mun þá fjöldi þeirra sýkjast á
stuttum tíma eins og gerst hefur erlendis (15).
HEIMILDIR
1. Löve A. Lifrarbólguveira C. Læknablaðið 1991; 77:
343-7.
2. Choo QL, Kuo G, Weiner AJ, Overby LR, Bradley
DW. Houghton M. Isolation of a cDNA clone derived
from a blood-borne non-A, non-B viral hepatitis ge-
nome. Science 1989; 244: 359-62.
3. Prince AM. Brotman B, Grady GF. Kuhns WJ, Hazzi
C, Levine RW, et al. Long-incubation post-transfusion
hepatitis without serological evidence of exposure to
hepatitis-B virus. Lancet 1974; 2: 241-6.
4. Feinstone SM, Kapikian AZ, Purcell RH. Alter HJ,
Holland PV. Transfusion-associated hepatitis not due to
viral hepatitis type A or B. N Engl J Med 1975; 292:
767-70.
5. Dienstag JL. Alaama A. Mosley JW. Redeker AG, Pur-
cell RH. Etiology of sporadic hepatitis B surface antigen-
negative hepatitis. Ann Intem Med 1977; 87: 1-6.
6. Alter HJ. Purcell RH, Holland PV, Popper H. Trans-
missible agent in non-A, non-B hepatitis. Lancet 1978; 1:
459-63.
7. Tabor E, Gerety RJ, Drucker JA, Seeff LB. Hoofnagle
JH. Jackson DR, et al. Transmission of non-A, non-B
hepatitis from man to chimpanzee. Lancet 1978; 1:
463-6.
8. Kuo G, Choo Q-L, Alter HJ, Gitnick GL, Redeker AG,
Purell RH, et al. An assay for circulating antbodies to a
major etiologic virus of human non-A, non-B hepatitis.
Science 1989; 244: 36H.
9. Stevens CE, Taylor PE, Pindyck J, Choo Q-L, Bradley
DW, Kuo G, Houghton M. Epidemiology of hepatitis C
virus. A preliminary study in volunteer blood donors.
JAMA 1990; 263: 49-53.
10. Janot C, Courouce AM, Mainez M. Antibodies to hepa-
titis C virus in French blood donors. Lancet 1989; 2:
796-7.
11. Sirchia G, Bellobuono A, Giovanetti A, Marconi M.
Antibodies to hepatitis C virus in Italian blood donors.
Lancet 1989; 2: 797.
12. Watanabe J, Minegishi K, Mitsumori T, Ishifuji M,
Oguchi T, Veda M, et al. Prevalence of anti HCV anti-
body in blood donors in the Tokyo area. Vox Sang 1990;
59: 86-8.
13. Kiihnl P, Seidl S, Stangel W, Beyer J, Sibrowski W, Flik
J. Antibody to hepatitis C virus in German blood do-
nors. Lancet 1989; 2: 324.
14. Roggendorf M, Deinhardt F, Rasshofer R, Eberle J.
Zachoval R. Pape G, et al. Antibodies to hepatitis C
virus. Lancet 1989; 2: 324-5.
15. Esteban JI, Esteban R, Viladomiu L, López-Talavera
JC, Gonzalez A, Hernandez JM. et al. Hepatitis C virus
antibodies among risk groups in Spain. Lancet 1989; 2:
294-7.
16. AlterMJ, Coleman PJ, Alexander WJ, KramerE, Mill-
er JK, Mandel E, et al. Importance of heterosexual
activity in the transmission of hepatitis B and non-A,
non-B hepatitis. JAMA 1989; 262: 1201-5.
17. Pere'z-Romero M, Sanchez-Quijano A, Lissen E. Trans-
mission of hepatitis C virus. Ann Intern Med 1990; 113:
411.
18. Everhart JE, Di Bisceglie AM, Murray LM, Alter HJ,
Melpoulder JJ, Kuo G, et al. Risk for non-A, non-B
(type C) hepatitis through sexual or household contact
with chronic carriers. Ann Intern Med 1990; 112: 544-5.
19. Gordon SC, Patel AH, Kulesza GW, Barnes RE, Silver-
man AL. Lack of evidence for the heterosexual trans-
mission of hepatitis C. Am J Gastroenterol 1992; 87:
1849-51.
20. Brettler DB, Mannucci PM, Gringeri A, Rasko JE,
Forsberg AD, Rumi MG, et al. The low risk of hepatitis
C virus transmission among sexual partners of hepatitis
C- infected hemophilic males: An international, multi-
center study. Blood 1992; 80: 540-3.
21. Wejstál R, Hermodsson S, Iwarson S, Norkrans G.
Mother to infant transmission of hepatitis C virus in-
fection. J Med Virol 1990; 30: 178-80.
22. Reinus JF, Leikin EL, Alter HJ, Cheung L, Shindo M,
Jett B. et al. Failure to detect vertical transmission of
hepatitis C virus. Ann Intern Med 1992; 117: 881-6.
23. Van der Poel CL, Cuypers HTM, Reesink HW, Weiner
AJ, Quan S, di Nello R, et al. Confirmation of hepatitis
C infection by new four-antigen recombinant immu-
noblot assay. Lancet 1991; 337: 317-9.
24. Koziol DE, Holland PV, Alling DW, Melpolder JC,
Solomon RE, Purcell RH, et al. Antibody to hepatitis B
core antigen as a paradoxical marker for non-A, non-B
hepatitis antigens in donated blood. Ann Intern Med
1986; 104: 488-95.
25. Snorrason GJ, Sigurðarson SÞ, Guðmundsson S, Briem
H. Óskir um mótefnamælingu gegn alnæmisveiru.
Áhættuþættir smits og algengi mótefna gegn alnæmis-
veiru, lifrarbólguveiru B og C. Læknablaðið 1993; 79:
5-9.
26. Sokal RR. Rohlf FJ. Biometry. 2nd ed. New York:
W.H. Freeman and Company, 1981.