Læknablaðið - 15.03.1995, Blaðsíða 40

248
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Umræða og fréttir
Um tilvísanir og samninga
Með reglugerð um tilvísanir
útgefinni 9. febrúar 1995 hefur
Sighvatur Björgvinsson heil-
brigðisráðherra ákveðið að til-
vísanir skuli gefnar út eftir „20.
febrúar 1995 vegna heimsókna
til sérfrœðinga“. Kostnaðarleg
áhrif af tilvísanakerfinu eiga
hins vegar ekki að koma fram
fyrr en eftir 1. maf 1995, það er
þremur vikum eftir kosningar.
Enda þótt ráðherrann hefði
tekið ákvörðun um að tilvísana-
kerfi skyldi tekið upp að nýju á
íslandi óskaði hann eftir at-
hugasemdum læknasamtak-
anna við tilvísanadrögin. I
stjórn LR var samstaða um það
að óska eftir frekari rökstuðn-
ingi fyrir því að taka einmitt nú
upp tilvísanakerfi og var ráð-
herranum greint frá því með
bréfi dagsettu 23. janúar 1995.
Markmið ráðherrans með
setningu reglugerðar virðast
einkum vera tvö, samanber
skýrslu nefndar um tilvísanir
(apríl 1993);
Yfirlýst markmið
1. Að bæta upplýsingaflæði.
2. Að spara í útgjöldum hins op-
inbera.
Að sögn embættismanna í
Heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytinu eru boðskipti milli
sérfræðinga og heilsugæslu-
lækna slæm. í því sambandi hef-
ur verið vitnað til könnunar sem
gerð var fyrir um fimm árum á
Heilsugæslustöð Seltjarnar-
ness. Þessi könnun var ágæt við-
leitni til að kanna mikilvægt mál
en hún tók aðeins til nokkurra
mánaða og var alls ekki nægi-
lega umfangsmikil athugun á
upplýsingaflæði milli lækna til
þess að embættismenn í ráðu-
neytinu gætu lagt það til við ráð-
herrann að framkvæma nú um-
fangsmikla kerfisbreytingu á
grunni þessarar athugunar. Er
skortur á upplýsingum bundinn
við ákveðnar sérgreinar?
Hversu mikil eru boðskiptin á
milli lækna símleiðis eða með
öðrum hætti? Hversu oft eru
viðkvæm einkamál ástæða þess
að ekki er skrifað bréf? Margt
bendir til að staðan sé ekki eins
slæm og heilbrigðisráðuneytið
heldur fram enda þótt vafalaust
megi enn bæta boðskiptin. Vit-
að er að kostnaður vegna ritun-
ar bréfa, frímerki og fleira er
mjög umtalsverður á stærri sér-
fræðingastöðvum. A eina af
þeim stærstu komu liðlega 1300
sjúklingar í janúar síðastliðinn
og vegna þeirra voru skrifuð um
1100 bréf. Athugun á Akureyri
nýlega mun hafa leitt í ljós, að
sérfræðingar þar skrifa heimilis-
lækni bréf um nánast hvern ein-
asta sjúkling. Þá virðist hin nýja
reglugerð um tilvísanir ekki
eiga að hvetja augnlækna til
bréfaskrifta því þeir eru undan-
þegnirtilvísanaskyldu. Eruþeir
þó með um 20% af öllum kom-
um til sérfræðinga.
Læknasamtökin hljóta að
vinna að því að heilbrigðisþjón-
ustan sé eins góð og aðgengileg
og kostur er um leið og tak-
mörkuðu fjármagni til þessarar
þjónustu sé varið með sem hag-
kvæmustum hætti. Eitthvert
„módel“ um heilbriðisþjónustu
hefur verið athugað á verk-
fræðistofu, að sögn embættis-
manna ráðuneytisins, og eftir
þá útreikninga voru uppi tilgát-
ur um að tilvísanakerfið sparaði
hinu opinbera fé, allt að 150
milljónir króna, en líka var uppi
tilgáta um að ef til vill sparaðist
ekki neitt eins og ráðherrann
sjálfur sagði á fundi með lækn-
um. Talan 90 -100 milljónir var
síðan nefnd í fjárlögum, sem lík-
legur sparnaður af tilvísana-
kerfinu. Hver getur verið á móti
slíkri sparnaðarhugmynd, ef
hún er vel rökstudd?
Kostnaðar- og
hagkvæmnisathugun
vantar
Þeir læknar, sem hafa lagt
það á sig að sækja námskeið eins
aðalráðgjafa Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins um
heilsuhagfræði, prófessors Gav-
in Mooney, sjá strax að ráðu-
neytið hefur ekki lagt fram
neina þá kostnaðar- hag-
kvæmniathugun (cost- benefit
analysis), sem sannfærir þá sem
taka vilja hlutlægt á málinu.
Embættismenn ráðuneytisins
hafa viðurkennt að í saman-
burðinum sé allur kostnaður af
sérfræðingsþjónustu borinn
saman við rekstrarkostnað ein-