Læknablaðið - 15.05.1996, Síða 19

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
373
ir af tegund UA-751 Digital Blood pressure
Meter með 12 x 20 cm manséttu. Hægt var að
skrifa út mæligildin, púls, dagsetningu og tíma
á remsu eftir hverja mælingu.
Mælingar voru gerðar í viðurvist læknis á
læknastofu, heilsugæslustöð eða göngudeild, á
vinnustað og í heimahúsi, alls þrjár mælingar á
hverjum stað hjá sama einstaklingi. Þátttak-
endur voru beðnir að mæla sig á hægri hand-
legg milli kl 15.00 og 17.00. Aðeins var skráð
ein mæling á dag á hverjum stað. Þetta þýddi
að oftast gátu þátttakendur aðeins mælt sig
heima um helgar, en stofu- og vinnumæling-
arnar fóru að jafnaði fram á virkum dögum.
Viðkomandi var boðaður sérstaklega á stofu til
blóðþrýstingsmælinga á fyrrnefndum tíma
sólahringsins. Þar var blóðþrýstingurinn einnig
mældur með venjulegum kvikasilfursmæli sem
gullstaðli til samanburðar við sjálfvirka mæl-
inn. Miðað var við fimmta hljóð í hvíldarþrýst-
ingi. Til þess að forðast áhrifaskekkju (bias) af
hálfu læknisins var mæling hans með kvikasilf-
ursmæli gerð á undan sjálfvirku mælingunni.
Það tók hvern einstakling um tvær til fimm
vikur að safna saman þessum mæligildum.
Samtals voru notaðir 15 mælar í senn og söfnun
efniviðar var stjórnað frá tveimur til þremur
stofum samtímis. Fyrirtækið Ciba Geigy hf.
útvegaði sjálfvirku blóðþrýstingsmælana og
Fig. 1. Correlation between mercury sphygmomanometer (Hg
BP meter) measured in mmHg and automatic blood pressure
(BP) meter regarding measurements of systolic blood press-
ure measured at clinical setting.
hver stöð fékk einn til tvo mæla til eignar að
rannsókn lokinni.
Samtals voru 24 (29%) einstaklingar á lyfja-
meðferð vegna háþrýstings. Hjá þremur ein-
staklingum vantaði mælingu með kvikasilfurs-
mæli á stofu.
Við mat á hugsanlegum fjölda einstaklinga
með hvítsloppaáhrif var miðað við slagþrýsting
140 mmHg eða hærri vegna samanburðar við
erlendar rannsóknir. Við mat á háþrýstingi var
hins vegar miðað við hefðbundin gildi, það er
slagþrýstingur 160 mmHg eða hærri og/eða
hvíldarþrýstingur 95 mmHg eða hærri.
Tölfrœðilegar aðferðir: Reiknað var meðal-
tal þriggja mæligilda fyrir hvern einstakling á
hverjum mælistað og þessi gildi síðan notuð við
samanburð á mælistöðum. Við samanburð var
notað ANOVA og parað t-próf. Þegar fleiri en
tvær breytur voru bornar saman var notuð
Bonferroni leiðrétting. Marktektarkrafa (sign-
ificance level) 0,05 var notað á tvíhliða p-gildi.
Sama mælitæki, það er sjálfvirkur blóðþrýst-
ingsmælir, var notað við blóðþrýstingsmæling-
ar á mismunandi stöðum (á stofu, vinnustað og
heimili). Til þess að bera þessar mælingar sam-
an við hefðbundnar mælingar með kvikasilf-
ursmæli voru notaðar tvær aðferðir. í þeirri
fyrri voru reiknaðir línulegir fylgnistuðlar
(Pearsons correlations coefficients). Sam-
kvæmt Bland og Altman (6,7) er þessi aðferð
villandi. Því var fundið samræmi (agreement)
samkvæmt aðferð þeirra (sjá myndir). Ef ný
mælitækni getur komið í stað þeirrar sem fyrir
er (gullstaðals), verða 95% mismunagilda
(meðaltal ±2SD) samkvæmt þessari aðferð að
vera innan klínískt viðunandi marka. I þessari
rannsókn ákváðum við að frávik milli þessara
tveggja mæliaðferða sem næmi mest 15 mmHg
fyrir slagþrýsting og 7 mmHg fyrir hvíldar-
þrýsting gætu verið ásættanleg í klínískri vinnu.
Niðurstöður
Samtals voru gerðar 1054 mælingar hjá 84
körlum, 263 á læknastofu með sjálfvirkum
mæli og 232 með kvikasilfursmæli, 265 á vinnu-
stað og 264 í heimahúsum.
Mynd 1 sýnir fylgni á milli mælinga á slag-
þrýstingi með kvikasilfursmæli og sjálfvirkum
mæli sem gerðar eru á sama staðnum (lækna-
stofu). Fylgnin er marktæk (fjöldi =83, r =
0,90; p<0,001). Fylgni á milli mæliaðferða fyrir
hvíldarþrýsting var einnig marktæk (fjöldi =
83, r = 0,87; p<0,001) enda þótt dreifing ein-