Læknablaðið - 15.01.1997, Blaðsíða 52

48
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
Elínborg Bárðardóttir
Heimilislæknanám í Bandaríkjunum
Tilgangur þessarar greinar er
að kynna heimilislæknanám í
Ðandaríkjunum, en nú hafa að
minnsta kosti fimm íslenskir
læknar stundað slíkt nám þar.
Rætt verður um þróun heimilis-
lækninga í Bandaríkjunum,
uppbyggingu námsins, skipulag
fræðslu, gæðaeftirlit svo og
framhaldsnám og kjör meðan á
námi stendur.
Heimilislækningar eru ung
grein í Bandaríkjunum. Elstu
skólarnir eru 20-25 ára gamlir
og vöxtur greinarinnar hefur
verið hraður. Árið 1973 voru til
dæmis 164 skólar viðurkenndir
til framhaldsnáms í heimilis-
lækningum með alls 874 stöður
á fyrsta ári. Tuttugu árum síðar
voru þeir 410 með samtals 3159
stöður á fyrsta ári. Flestir þess-
ara skóla eru tengdir háskólum
að meira eða minna leyti, ein-
ungis örfáir eru reknir af hern-
um eða einkastofnunum.
Árið 1973 var hlutfall útlend-
inga við nám í heimilislækning-
um í Bandaríkjunum 9%, en ár-
ið 1994 var það orðið 14%. Hlut-
fall útlendinga hefur því heldur
aukist þrátt fyrir aukna ásókn
heimamanna í greinina.
Greinarhöfundur er á þriðja ári
í heimilislæknanámi við Mid-
dlesex Hospital, Middletown,
Connecticut, Bandaríkjunum.
Heimilisfang:
7 Brentmore Drive,
Cromwell, Ct 06416, USA
Heimasími : (860) 632-2585
Vinnusími : (860) 344-6300
Netfang:
oliogella@worldnet.att.net
Námsskipulag
Uppbygging náms í heimilis-
lækningum er mismunandi eftir
skólum sem allir fara þó eftir
staðli sem settur er og fylgt eftir
af ákveðinni nefnd (Residency
Review Committee for Family
Practice). Stefnt er að því að
sérhver læknir fái kennslu og
þjálfun sem nauðsynleg er til að
hann geti veitt skjólstæðingum
sínum þá bestu samhæfðu heil-
brigðisþjónustu sem þekkt er á
hverjum tíma. Gert er ráð fyrir
að námið taki þrjú ár og er reynt
að blanda saman vinnu inni á
sjúkrahúsum og á heilsugæslu-
stöðvum. Vinna á heilsugæslu-
stöðvum eykst er líða tekur á
námið og jafnframt er gefinn
meiri kostur á að velja vinnu-
staði til að auka þekkingu og
reynslu á áhugasviðum.
Yfirstjórn sérhvers skóla er í
höndum yfirlæknis, sem venju-
lega hefur viðskiptafræði-
menntaðan framkvæmdastjóra
sér til aðstoðar. Auk stjórnenda
er einn kennari á hverja tvo til
þrjá nemendur. Kennarar sjá
um kennslu í formi kennslu-
stofuganga og eru leiðbeinend-
ur á heilsugæslustöðvunum.
Einnig hafa þeir umsjón með
morgunfundum og sjá um hluta
af hádegisfyrirlestrum. Þeir eru
einnig ráðgjafar og hafa faglega
umsjón með námsframvindu og
störfum nemenda og eru til taks
vegna tilfallandi vandamála.
Eins og nefnt hefur verið
áður er uppbygging námsins
mismunandi eftir skólum. Hér á
eftir verður lýst uppbyggingu
náms í einum skóla (Family
Practice Residency Program
Middlesex Hospital) en venju-
lega er ekki stórtækur munur á
skipulagi skóla.
Fyrsta árið
Á fyrsta ári er megináhersla
lögð á spítalavinnu og árinu
skipt niður í fjögurra vikna
blokkir. Um er að ræða blokkir
á lyflækninga-, barna-, slysa-,
fæðinga-, kvensjúkdóma- og
geðdeildum. Unnið er bæði á
spítölum og göngudeildum í
viðkomandi greinum. Enn-
fremur er unnið á heilsugæslu-
stöð einn eftirmiðdag í viku og
hver nemandi er heimilislæknir
fyrir um það bil 100 manna hóp.
Annað árið
Á öðru ári er aukin áhersla
lögð á stofuvinnu og vikulega
eru unnir tveir til fjórir hálfir
dagar á heilsugæslustöð og eru
um 250-300 manns í umsjá hvers
nema. Samhliða því er áfram
unnið á spítölum en nú sem
reyndir annars árs læknar með
kennsluskyldu og umsjón með
fyrsta árs nemum. Einnig hefst
kennsla í öðrum greinum svo
sem húð-, tauga- og bæklunar-
lækningum og unnið er á göngu-
deildum og/eða stofu með sérf-
ræðingum í viðkomandi grein-
um.
Þriðja árið
Á þriðja ári er megináhersla
lögð á stofuvinnu og vikulega
eru unnir þrír til átta hálfir dag-
ar á heilsugæslustöð. Fjöldi fjöl-
skyldna í umsjá hvers nema
eykst samhliða því og er í heild
um 500 manns. Á þessu ári er
ennfremur unnið á stofu eða
göngudeildum með háls-, nef-
og eyrna-, augn- og þvagfæra-
skurðlæknum. Einnig er boðið