Læknablaðið - 15.01.1997, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
19
ar í vinstra heilahveli hjá 70% sjúklinganna.
Þegar saga var um vinstri heilaskaða í æsku,
breyttust þessar tölur í 81% hjá rétthentum og
30% hjá örvhentum eða jafnhentum, sem
bendir til flutnings málgetu frá vinstra heila-
hveli til þess hægra. Slíkur flutningur á málgetu
frá vinstri til hægri er líkleg skýring á talandi
hægra heilahveli eins sjúklings okkar og þetta
virðist einnig geta átt við þann sjúkling þar sem
bæði hvelin voru talandi. Þessir tveir sjúklingar
höfðu mun betri yrta minnisgetu í hinu talandi
hægra hveli en í því vinstra.
Hjá þremur sjúklingum var yrt minnisgeta
mun verri í því heilahveli, þar sem flogavirknin
átti upptök sín. Þessir þrír sjúklingar voru allir
með merki um drekasigg, tveir vinstra megin
og einn hægra megin. Hjá báðum þeim sjúk-
lingum, sem höfðu merki um góðkynja fyrir-
ferðaraukningu á möndlukjarnasvæði vinstra
megin en eðlilegan dreka, var yrt minnisgeta í
lægra lagi en jöfn beggja megin. Þótt talið sé að
möndlukjarnar og önnur tengd heilasvæði séu
mikilvæg fyrir minnisstarfsemi, er sú starfsemi
alls ekki talin eins óyggjandi og minnisstarf-
semi dreka. Það er ýmislegt sem bendir til að
möndlukjarni gefi minningum tilfinninga-
þrunga og að skaði á möndlukjörnum valdi
truflun á myndun slíkra minninga (16). Niður-
stöður raförvunar á möndlukjörnum hjá sjúk-
lingum með flogaveiki benda til þess, að ýmis
geðræn fyrirbæri sem einkenna staðbundin
gagnaugablaðsflog eigi upptök sín í möndlu-
kjörnum. Ef áhrif slíkrar raförvunar breiðast
meira út frá möndlukjarna, kemur fram minn-
isleysi (17).
Hjá öllum sjúklingunum gilti það að heila-
hvelið þar sem upptök floganna var að finna,
hafði verri óyrta minnisgetu en gagnstætt heila-
hvel. Þegar yrt og óyrt minnisgeta er lögð sam-
an, er heildarminnisgetan verri hjá því heila-
hveli, þar sem upptök floganna voru. Gildir
þetta fyrir alla sjúklingana. Þetta er í samræmi
við niðurstöður Loring og samstarfsaðila, að
flogin byrja yfirleitt í því heilahveli sem hefur
lakari minnisgetu (11-13). Þessir aðilar rann-
sökuðu sjúklinga sem gengust undir aðgerð,
þar sem hluti dreka var numinn brott. Þeir
fundu einnig að því betri sem minnisisgeta heil-
brigða heilahvelsins var í samanburði við það
sjúka, þeim mun meiri líkur voru á að aðgerðin
bætti ástand sjúklingsins án markverðra minn-
istruflana. Þegar þessari reglu er beitt á þá þrjá
sjúklinga okkar sem eru með drekasigg, eru
líkurnar á árangri aðgerðar góðar. Hjá hinum
tveimur sjúklingunum þar sem skemmdin var á
möndlukjarnasvæðinu framan við dreka, er
ekki að búast við minnisröskun við aðgerð og
því er einnig líklegt að árangur aðgerðar þar
verði góður.
HEIMILDIR
1. Olafsson E, Hauser WA, Ludvigsson P, Gudmundsson
G. Incidence and prevalence of epilepsy in rural Iceland.
Epilepsia 1994; 35/Suppl.8: 151.
2. Engel J. Seizures and Epilepsy. Philadelphia: Davis,
1989: 137-78.
3. Wada J. An experimental study on the neural mecha-
nism of the spread of epileptic impulse. Folia Psychiat
Neurol Jap 1951; 4: 289-301.
4. Wada J, Rasmussen T. Intracarotid injection of sodium
amytal for the lateralization of cerebra! dominance. J
Neurosurg 1960; 17: 266-82.
5. Papez JW. A proposed mechanism of emotion. Arch
Neurol Psychiat 1937; 38: 725-44.
6. Scoville WB, Milner B. Loss of recent memory after
bilateral hippocampal lesion. J Neurol Neurosurg Psy-
ciat 1957; 20: 1-21.
7. Penfield W, Milner B. Memory deficit produced by bi-
lateral lesion in the hippocampal zone. Arch Neurol
Psychiat 1958; 79: 475-97.
8. Penfield W, Mathieson G. Memory. Arch Neurol 1974;
31: 145-54.
9. Milner B, Branch C, Rasmussen T. Study of short-term
memory after intracarotid injection of sodium amytal.
Trans Amer Neurol Ass 1962; 87: 224-6.
10. Milner B. Amnesia following operation on the temporal
lobes. In: Whitty CWM, Zangwill OL, eds. Amnesia.
London: Butterworths, 1966: 109-33.
11. Loring DW, Meador KJ, Lee GP, King DW, Gallagher
BB, Murro AM, et al. Stimulus timing effects on Wada
memory testing. Arch Neurol 1994a; 51: 806-10.
12. Loring DW, Meador KJ, Lee GP, Nichols ME, King
DW, Gallagher BB, et al. Wada memory performance
predicts seizure outcome following anterior temporal
lobectomy. Neurology 1994b; 44: 2322^1.
13. Loring DW, Meador KJ, Lee GP, King DW, Nichols
ME, Park YD, et al. Wada memory asymmetries and
verbal memory following anterior temporal lobectomy.
Neurology 1995; 45: 1329-33.
14. Ólafsson E, Stefánsson SB, Kjartansson Ó. Wada próf.
Læknablaðið 1996; 82/Suppl. 31: 24 (E-25).
15. Rasmussen T, Milner B. Clinical and surgical studies of
the cerebral speech areas in man. In: Ziilch KJ, Creutz-
feldt O, Galbraith GC, eds. Cerebral Localization. Ber-
lin: Springer Verlag, 1975: 248-9.
16. Adolphs R, Tranel D, Damasio H, Damasio A. Im-
paired recognition of emotion in facial expressions fol-
lowing bilateral damage to the human amygdala. Nature
1994; 372: 669-72.
17. Feindel W. Recall, amnesia and experiential responses
from stimulation of the human amygdala. Discuss Neu-
rosci 1990; 6: 72-9.