Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.10.1997, Síða 47

Læknablaðið - 15.10.1997, Síða 47
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83 667 Table II. Consumption of dairy products in lceland (kg/ person/year). 1970 1988 Full cream milk 280 150 Low fat milk 34 Skimmed milk 5 12 Cream 5 7 Cheese 4 11 Butter/margarine 22 17 Fat from these products 31 25 fræði vegur einnig þungt. Prófessor Þórður Harðarson hefur gert athugun á því hve mörg mannslíf björguðust á áttunda áratugnum á Is- landi, bæði vegna minnkunar áhættuþátta og framfara í tæknivæddri hjartalæknisfræði (11) (tafla III). Þessar niðurstöður eigna beinum lækningum um þriðjung þessa góða árangurs. Upplýsingar sem aflað hefur verið með lækn- ingarannsóknum hafa að líkindum haft djúp- stæð áhrif á minnkun áhættuþátta. Framfarir hafa haldið áfram á níunda ára- tugnum, tæknivæddum aðgerðum hefur fjölg- að, ný og markvissari lyf hafa verið tekin í notkun og lífsstíll þjóðarinnar hefur breyst til hins betra. Allt þetta kemur til með að bæta heilsufar aldraðra og lengja æviskeiðið. Heilavernd: Ahættuþættir fyrir langvinnna heilasjúkdóma eins og Alzheimers sjúkdóm og Parkinsons veiki eru ýmist ekki þekktir eða ekki breytanlegir. Á það einkum við um aldur- inn sjálfan og erfðagerð. Áhættuþættir fyrir æðakölkun í heila eru betur þekktir og fyrir tveimur árum var birt fjölþátta yfirlitsrannsókn í Bandaríkjunum sem fjallaði um forvarnir fyrir heilablóðfall eða slag (tafla IV). Niður- stöður úr þessari rannsókn benda til að sem forvarnir fyrir heilablóðfall vegi þyngst að meðhöndla háþrýsting, stunda líkamsrækt og hætta reykingum. Óvissa ríkir um aðra þætti og áfengisneysla orkar greinilega tvímælis (12). Fyrir fólk með gáttaflökt skiptir markviss blóð- þynning miklu máli. Því miður er þessum þætti forvarna ekki nægjanlega sinnt, of fáir eru meðhöndlaðir með blóðþynningarlyfjum og hjá mörgum þeirra er ekki blóðþynnt nægjan- lega (13,14). Sama gildir reyndar um meðferð við háþrýstingi. Of fáir njóta meðferðar og margir læknar virðast ragir við að meðhöndla háþrýsting á fullnægjandi hátt (15). Æðakölk- Table III. Causes for reduction in coronary mortality in Iceland 1980-1990. 1980 1990 Lives saved per year Coronary bypass operations 50 200 9 Coronary angioplasty 0 50 1 Cardiac resuscitation 3 Beta blockers 7 Risk factor reduction (smoking, hypertension, cholesterol) 39 Total ‘59 *59 lives saved per year or approx. 12% reduction of coronary mortality in 10 years. Table IV. Primary prevention of stroke Intervention Outcome ± Rx for HT 42% J, for 5mm DBP + + Cessation of smoking 30-40% j. in 5 years + Blood glucose control ? Avoidance of obesity ? Promotion of active lifestyle 30% | + + Dietary modification ? Alcohol in moderation ischemic stroke [ + hemorrhagic stroke f - Low dose aspirin ? Low dose oral contraceptive ? HRT 0 + positive - negative ? uncertain 0 no effect
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Læknablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.