Læknablaðið - 15.03.1998, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
203
börnin höfðu fengið og að auki tekinn saman
fjöldi nokkurra hugsanlegra áhættuþátta og
hóparnir bornir saman með tilliti til þeirra.
Niðurstöður: Samanburður með t-prófi á
mismunargildunum sýndi ekki marktækan mun
(p=0,6). Munur á aukningu í fæðumagni barn-
anna sem veiktust og barna í samanburðarhópi
var því ekki marktækur.
Af þeim 18 börnum sem veiktust af þarma-
drepsbólgu höfðu 16 (88,9%) fengið fæðu í
maga áður en þau veiktust. Börnin höfðu öll
verið mötuð um magaslöngu, en einungis 20
(55,6%) viðmiðunarbarnanna, sá munur er
marktækur (p=0,03). Brjóstamjólk í fyrstu gjöf
fengu þrjú (18,8%) þeirra sem veiktust og 18
(50%) hinna, sá munur reyndist hins vegar ekki
marktækur (p=0,07).
Af öðrum hugsanlegum orsakaþáttum voru
teknir til samanburðar: naflaslagæðarleggur,
súrefnisskortur við burðarmál, blóðríki, bráður
eða hálfbráður keisaraskurður, öndunarerfið-
leikar og léttburður. Aðeins fjöldi keisara-
skurða sýndi marktækan mun milli hópa
(p=0,004).
Samanburður á fjölda áhættuþátta sýndi ekki
marktækan mun milli hópa (p=0,05). Hins veg-
ar er marktæk línuleg leitni í þá átt að sjúkling-
arnir hafi haft fleiri áhættuþætti en viðmiðunar-
börnin (p=0,01).
Alyktun: Rannsóknin sýndi ekki fram á að
faraldur þarmadrepsbólgu á íslandi 1987-1990
stafaði af magni eða magnaukningu þeirrar
fæðu sem nýburarnir fengu. Tveir aðrir hugs-
anlegir orsakaþættir, magaslanga og keisara-
skurður, komu marktækt oftar fyrir hjá sjúk-
lingunum en hjá samanburðarbörnunum.
Inngangur
Þarmadrepsbólgu (necrotizing enterocolitis,
NEC) var fyrst lýst árið 1891 (1). Þetta er lífs-
hættulegur iðrasjúkdómur (dánartíðni er
20^40%) sem herjar á nýbura, einkum fyrir-
bura (2). Orsakir þarmadrepsbólgu virðast geta
verið margar. Fyrirburður, súrefnisskortur við
burðarmál, andnauð og naflaslagæðarleggur
eru meðal annars talin meðal orsakaþátta (2).
Einnig hefur verið talið mögulegt að óþekktur
sýkill geti valdið sjúkdómnum (3,4) og enn
fremur of mikil fæðugjöf (2,5,6). Jafnframt
telja margir að brjóstamjólk hafi verndandi
áhrif (4,7).
Þarmadrepsbólga sýnir tvenns konar tíðni-
mynstur, annars vegar eru tilfellin stök og hins
vegar koma faraldrar (2,8). í faröldrum eru
sjúklingarnir þroskaðri, hafa síður aðra sjúk-
dóma og hafa verið nærðir lengur um munn
þegar sjúkdómurinn kemur fram (2,9).
Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna
hvort fæðugjöf barnanna sem veiktust í faraldri
á nýburadeildum Landspítalans 1987-1990,
hafi verið með öðrum hætti, hvað varðar magn
og magnaukningu, en annarra barna á sama
tíma.
Efniviður og aðferðir
Börnin 18 sem greindust með þarmadreps-
bólgu á árunum 1987-1990, voru þekkt úr
annarri rannsókn (10). Eitt eða fleiri af eftir-
töldum atriðum voru notuð sem skilmerki fyrir
greiningu sjúkdómsins:
1. Oyggjandi geislagreining með loftbólum í
garnavegg eða í portæðargreinum.
2. Líkleg geislagreining með þykkum garna-
vegg og löngum, teygðum eða þöndum garna-
lykkjum, auk sjúkdómseinkenna (blóð í hægð-
um, engin garnahljóð, ælur, þaninn kviður,
bjúgur í kviðvegg, slappleiki).
3. Vefjagreining á sýnum úr skurðaðgerð eða
krufningu. Greining taldist óyggjandi ef í sýn-
um fundust drepsvæði, sár eða garnarof með
tilheyrandi bólgufrumuíferð.
í 11 tilvikum var um að ræða óyggjandi
geisla- eða vefjagreiningu. I sjö tilvikum
greindu sérfræðingar Vökudeildar sjúkdóminn
á grundvelli sjúkdómseinkenna og líklegrar
geislagreiningar.
í þessum faraldri fengu 11 stúlkur og sjö
drengir þarmadrepsbólgu. Meðalfæðingar-
þyngd þeirra var 2246,6g (669-4286g) og
meðalmeðgöngulengd 33,4 vikur (24-40 vik-
ur). Meðalaldur við greiningu sjúkdómsins var
8,3 dagar.
Fyrir hvert sjúkratilfelli voru valin, með til-
liti til meðgöngulengdar, fæðingarþyngdar og
fæðingardags, tvö viðmiðunarbörn úr skrám
Vökudeildar Landspítalans og úr fæðingar-
skrám (36 börn) (tafla I). Sett var það skilyrði
að börnin hefðu lifað að minnsta kosti einn
mánuð. Reynt var að velja þannig að fyrir hvert
sjúkratilfelli væri annað samanburðarbarnið
fætt innan við sex mánuðum á undan sjúklingn-
um og hitt innan við sex mánuðum á eftir. Jafn-
framt skyldi munur á fæðingarþyngd vera
minni en 250g og munur á meðgöngulengd
ekki meiri en tvær vikur. Eins og sést í töflu I
tókst ekki í öllum tilvikum að uppfylla þessi