Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.2007, Blaðsíða 18

Mótvægisaðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna aflasamdráttar eru sagðar
í smíðum. Vonandi miðast hluti þeirra að því að auka möguleika fólks til
að taka sig upp og flytja burt frá þeim sjávarplássum sem sífellt veikjast
og færast fjær númtímakröfum um þjónustu, menntun, samgöngur og allt
annað sem nútímafólk telur sjálfsagt og eðilegt í daglegu lífi. Hluti íbúa
þessara sjávarplássa vill fara burt, vill gefast upp og komast þangað sem
atvinnuöryggi er meira og styttra er að sækja menntun og þjónustu. Há-
hraðatengingar og hægfara betrumbætur þjóðvega koma ekki í stað at-
vinnuöryggis. Þess vegna er eðlilegt og sjálfsagt að gera ráð fyrir því að þús-
undir Íslendinga kjósi að flytjast í meira öryggi.
Sjómenn sem missa vinnuna, iðnaðarmenn sem þjónusta sjávarút-
veginn, fiskvinnslufólkið sem missir vinnuna og hárgreiðslukonan sem
greiðir og klippir og allir hinir íbúarnir setjast ekki fyrir framan tölvuna í
stað þess að vera í sinni hefðbundnu vinnu. Það skapar ekki tekjur, er ekki
þeirra heimavöllur og þess vegna verður að taka mið af því að fólk vill flytja
og fólk mun flytja.
Alkunna er að svo og svo stór hluti íbúa margra sjávarplássa er útlend-
ingar, sumir hafa fengið ríkisborgararétt hér og aðrir ekki. Þetta ágæta fólk
hefur ekki verið hér nema í örfá ár. Þar með er ljóst að margir íbúar verst
settu þorpanna hafa ekki átt heima þar alla sína tíð og eru því ekki eins
rótfastir og þeir sem hafa alltaf búið á
þeim stöðum sem nú eru verst settir.
Vel má vera að vandi þeirra sem vilja
fara sé leysanlegur, en í þeim aðgerð-
um sem gripið verður til verður að gera
ráð fyrir þessum möguleika, það er að einhverjir kunni að vilja fara. Verra
kann að vera með það fólk sem ekki vill fara. Oftast er það eldra fólk. Þeg-
ar skörð eru hoggin í samfélögin veikir það allt. Möguleika á þjónustu,
menntun, samgöngum og öllu því sem á að teljast sjálfsagt í nútíma sam-
félagi. Hvernig vanda þessa fólks verður mætt verður spennandi að sjá.
Þær breytingar sem verða víða um land eru samfélagslegt verkefni. Það
er ekki bara þess fólks, sem býr í sjávarþorpunum, að mæta vandanum.
Það er ekki bara hægt að bjóða því upp á hægfara breytingar á samgöngum
og öðru því sem hægt er að gera skref af skrefi. Fólkið ber ekki ábyrgð á að
fiskistofnarnir hafa veikst svo mikið að fótunum verður kippt undan fjölda
fjölskyldna. Þess vegna er það samfélagsins alls að taka á þeim vanda sem
við blasir og það er allra að skilja að fólk vilji yfirgefa heimahagana. Þegar
ríkisstjórnin loks gefur upp að kvóti næsta árs verði aðeins 130.000 tonn og
ekki verði gert ráð fyrir breytingum til batnaðar á allra næstu árum er ljóst
að miklir búferlaflutningar eru framundan. Þeir mestu í langan tíma.
Þess vegna er óréttlátt að félagsmálaráðherra þrengi fjötra þessa fólks
með því að setja harðari skorður á lánveitingar og fella þar með þær eign-
ir, sem hugsanlegt er að selja, í verði. Nóg er að samt, þó ekki sé aukið enn
frekar á vandann. Það þarf að lina þjáningar, ekki auka.
Sigurjón M. Egilsson.
föstudagur 6. júlí 200718 Umræða DV
Að flytjast búferlum
Það þarf að lina þján-
ingar, ekki auka.
ÚtgáfufélAg: Dagblaðið-Vísir útgáfufélag ehf.
StjórnArformAður: Hreinn loftsson frAmkVæmDAStjóri: Hjálmar Blöndal
ritStjóri og áByrgðArmAður: Sigurjón m. Egilsson
fulltrÚi ritStjórA: janus Sigurjónsson
Umbrot: dV. Prentvinnsla: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: Árvakur. dV áskilur sér rétt til að
birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
fréttAStjóri: Brynjólfur Þór guðmundsson
AðStoðArritjóri: Sigríður Dögg Auðunsdóttir AuglýSingAStjóri: Auður Húnfjörð
rafrænar kosningar –
ekki spurning
Jóhanna fljót til
Jóhanna Sigurðardóttir félags-
málaráðherra var ekki lengi að
bregðast við þegar fréttir bárust
af því að fötl-
uð ungmenni í
Texas verkefni
svæðisskrifstofu
um málefni fatl-
aðra og Íþrótta-
og tómstunda-
ráðs fengju ekki
greidd full laun
fyrir vinnu sína.
Félagsmálaráð-
herrann nýi tók sig til og úthlut-
aði fé til að hægt væri að greiða
fötluðu ungmennunum laun fyrir
allan vinnutíma sinn en ekki bara
meirihluta hans. Kannski þetta
sé ein birtingarmynd þess hvers
vegna margir sem minna mega
sín tóku Jóhönnu í dýrlingatölu á
sínum tíma.
Hafþór heillar
Valsarar náðu ekki eins langt og
þeir vonuðust til þegar þeir féllu
úr keppni gegn Cork í Intertoto
Evrópukeppninni. Þó gæti farið
að í það minnsta einn leikmað-
ur Vals komi
vel út úr þessu.
Ungi og efnilegi
Skagamaður-
inn Hafþór Ægir
Vilhjálmsson,
sem gekk til
liðs við Val frá
ÍA fyrir þetta
keppnistíma-
bil, vakti athygli
útsendara frá hvort tveggja enska
liðinu WBA og skoska liðinu
Hearts í seinni leik liðanna í Wal-
es á dögunum. Nú stefna þeir að
því að skoða hann enn frekar í leik
með Val á næstunni svo draumar
um atvinnumennsku lifa enn.
Er sjö ekki happatala?
mbl.is vakti í gær á því athygli að
það boði ekki sérstaka hamingju
að gifta sig
07.07.07. Heim-
ildirnar hefur
fréttamiðill-
inn frá talna-
spekingnum
Hermundi Rós-
inkranz. Á vísindavef HÍ má hins
vegar lesa rök fyrir því hvers vegna
sjö er talin sérstök heillatala. Hún
er sett samansett úr tölunum þrem-
ur og fjórum, táknum himins og
jarðar. Í kristnum löndum þar sem
Biblían gegnir veigamiklu hlutverki
ríkir það viðhorf til tölunnar sjö að
hún sé heilög tala, en hún kemur
langoftast fyrir í Biblíunni af öllum
tölum, eða alls í þrjú hundruð at-
riðum. Nú er spurningin hvoru fólk
trúi frekar, vísindavef Háskólans
eða Hermundi talnaspekingi?
Sandkorn
Þegar Eistlendingar kjósa til þings þurfa þeir ekki
að leita uppi kjörstaði eða standa í biðröðum eftir at-
kvæðaseðlum. Þeir setjast einfaldlega fyrir framan
tölvuna sína heima í stofu og greiða atkvæði á sérstök-
um vefsíðum sem kjörstjórnir halda úti. Ég þekki ekki
fyrirkomulagið í smáatriðum en það blasir við að ekki
á að þurfa að vera meira áhyggjuefni frá sjónarmiði
persónuverndar að kjósa rafrænt til þings og sveitar-
stjórna – eða um hvaða málefni sem er – heldur en að
ganga frá skattframtalinu og greiða reikningana sína á
netinu eins og tíðkast hjá flestum hér á landi.
Við Íslendingar erum jafnan í fararbroddi í notk-
un nýrrar tækni. Við erum svo forvitnir og tækja-
hneigðir að mörg erlend stórfyrirtæki líta á íslenskt
þjóðfélag sem sérstaka tilraunastofu þegar verið er
að innleiða tækninýjungar.
Þess vegna kemur á óvart hve við erum aftarlega
á merinni þegar um rafrænar kosningar er að ræða.
Á þessu sviði hafa íhaldsmenn allra flokka fengið að
ráða ferðinni.
Í Bandaríkjunum er algengt að sjá svokallaðar
kjörvélar á kjörstöðum. Þetta eru einfaldlega sérbún-
ar tölvur fyrir atkvæðagreiðslur. Kjörvélar hafa enn
ekki verið notaðar hér á landi í almennum kosning-
um, en dæmi eru um tölvukosningar á kjörfundum
nemendafélaga í skólum og ef til vill víðar. Raunar
munaði litlu að við Íslendingar yrðum brautryðj-
endur á þessu sviði og það fyrir daga rafmagns og
véla. Hugvitsmaðurinn Páll Jónsson frá Hjarðarholti
(1873-1939) fann árið 1911 upp kosningavél, sem
Guttormur bróðir hans smíðaði síðan eftir nákvæmri
teikningu Jóns Þorlákssonar verkfræðings (síðar for-
sætisráðherra). Mun hún hafa starfað ekki ósvipað
og fyrstu afgreiðsluvélarnar í verslunum. Kosninga-
vélin var sýnd alþingismönnum, þegar reynt var að
kría út styrk til fjöldaframleiðslu hennar, en því mið-
ur fékk hugmyndin ekki brautargengi. Hermt er að
búnaðurinn hafi endað í Ameríku og hefur þá von-
andi komið að gagni þar.
Annars er umhugsunarefni nú á uppgangstím-
um einkarekstrarins hvort ekki sé orðið tímabært
að flytja almennar kosningar úr höndum skrifstofu-
manna ríkisins til hugmyndaríkra framtaksmanna á
markaðnum. Hvernig væri til dæmis að nota lottó-
vélar söluturnanna á kjördag? Flestir hafa einhverju
sinni prófað að velja tölur í lottói og afhenda síðan
afgreiðslumanni spjaldið. Hví ekki endurhanna at-
kvæðaseðla í þingkosningum og sveitarstjórnarkosn-
ingum og gefa mönnum kost á að stinga þeim í lottó-
vél í næstu sjoppu? Við treystum kaupmanninum og
starfsfólki hans fyrir því að ekki sé svindlað á okkur í
sambandi við stóra vinninginn. Hví ekki treysta þeim
líka fyrir því að fara vel með atkvæði okkar? Hugsa
sér hvað það væri gaman að fá tvo stóra – en ólíka
– vinninga samtímis!
Galin hugmynd? Vitaskuld! Að minnsta kosti
svona í fljótu bragði. En mætti ekki útfæra hana nán-
ar og sníða af ýmsa agnúa sem koma í hugann þegar
málið er rætt? Þegar öllu er á botninn hvolft er sjopp-
an eða kjörbúðin ekki svo fráleitur vettvangur fyrir
lýðræðislegar ákvarðanir. Þannig væri hægt að sam-
eina á skemmtilegan hátt kjörbúðarlýðræðið, sem
svo hefur verið nefnt, og kjörklefalýðræðið.
En best er auðvitað að þurfa hvorki að fara á kjör-
stað út í bæ eða út í sjoppu til að kjósa. Maður á að
geta klárað dæmið í tölvunni heima í stofu. Þurfi
lagabreytingu til ættu þingmenn að hrinda henni í
framkvæmd hið fyrsta.
GUÐMUNDUR MAGNÚSSoN
sagnfræðingur skrifar
„Það kemur á óvart hve við Íslending-
ar erum aftarlega á merinni þegar
um rafrænar kosningar er að ræða.
Á þessu sviði hafa íhaldsmenn allra
flokka fengið að ráða ferðinni.“
HUGLEIKUR