Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1994, Page 20

20
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
fundinum og bar fram tvær tillögur. Annars vegar
að fundurinn skori á ríkisstjórnina að láta ekki
drykkfellda lækna sitja í embættum, hins vegar að
fundurinn skori á ríkisstjórn að hlutast til um að
felld verði úr gildi lagaheimild lyfsala og héraðs-
lækna til að selja mönnum áfenga drykki eftir
lyfseðlum. Hafa verður í huga að á þessum árum
ríkti aðsflutningsbann á áfengum drykkjum. Báð-
ar þessar tillögur voru samþykktar en landlæknir
óskaði eftir að bókuð væru ummæli sín á þá leið
að þótt íslenska læknastéttin kynni að vera synd-
ug í vínneyslu og vínreseptasölu væri þó miklu
meira úr því gert en rétt væri.
Til að gefa hugmynd um fjölbreytni dagskrár
verða taldir hér upp dagskrárliðir til viðbótar
þeim sem þegar hafa verið nefndi: Breytingar á
Codex Ethicus, taxti fyrir læknishjálp veitta út-
lendingum, berklahæli á Norðurlandi, læknabúst-
aðir, Landspítalamálið, utanfararstyrkir héraðs-
lækna, lyfja- og umbúðakaup, heilsufræðikennsla
í Kennaraskólanum, Læknablaðið, mænusóttin,
heilbrigðisskýrslurnar, auk þess sem Gunnlaugur
Claessen flytur erindi um bætiefni fæðunnar og
Steingrímur Matthíasson um handlækningar á
Akureyrarspítala 1907-1924. Þessu til viðbótar
voru venjulega aðalfundarstörf og kom nú að því
við stjórnarkjör að Guðmundur Hannesson baðst
undan kosningu. Fékk hann engu að síður það
mörg atkvæði að hann kom inn í stjórnina, þó
ekki sem formaður. Rétt er að geta þess hér að
Guðmundur Hannesson sat í stjórn Læknafélags
íslands frá stofnun 1918 til 1932, þar af formaður
1918-1923 og aftur 1927-1932.
Ódöngun í félaginu
Eftir þennan aðalfund á Akureyri hljóp ódöng-
un í Læknafélag íslands og féllu aðalfundir niður
næstu tvö árin, 1925 og 1926. Aðalfundurinn 1927
virðist hafa staðið á brauðfótum og trúlega aldrei
meiri hætta en þá á því að félagið liði undir lok.
Menn vildu innlima LÍ í Læknafélag Reykjavíkur.
Guðmundur Hannesson kom í veg fyrir það með
rökum, og ef til vill nokkurri sálfræðilegri her-
kænsku. Hann andmælit og bar fram á móti til-
lögu um að LÍ tæki við útgáfu Læknablaðsins af
LR. Tillaga hans var kolfelld en menn hirtu þá
hins vegar ekki lengur um hugmyndina um sam-
runa félaganna. A aðalfundinum var í fyrsta sinn
rætt um að koma á fót kandídatsstöðum innan-
lands og um milligöngu LÍ um framhaldsmenntun
lækna erlendis. Náðist góður árangur með hvoru
tveggja næstu árin.
Átakatímar
Mörg mál lágu fyrir sjöunda aðalfundi LI árið
1928, bæði kjaramál, ýmis stéttarmál önnur og
fagleg málefni. Segja má að á honum hafi hafist
harðasta snerran í sögu félagsins og beindist að
landstjórninni, stjórnarráðinu eins og stundum
var sagt, og snerist um veitingu læknisembætta.
Enda þótt áður hafi ýmsir þættir embættisveitinga
komið til umræðu, sauð upp úr á þessum aðal-
fundi. Við veitingu á tveimur eftirsóttum læknis-
héruðum, Stykkishólmi og Seyðisfirði, hafði
verið gengið á móti tillögum landlæknis og em-
bættin veitt samkvæmt óskum nokkurra hérað-
sbúa á hvorum stað, að því er talið var. Landlækn-
ir hafi mælt með þeim sem hann taldi hæfasta og
að öðru jöfnu hafi eldri læknar setið fyrir.
Það kom fram tillaga um að Læknafélag Islands
skipaði embættaveitinganefnd og skyldi hún sam-
ansett eftir tilteknum reglum. Aformað var að
félagsmenn í LI sendu umsóknir um stöður og
embætti til nefndarinnar og var nefndinni síðan
heimilt að velja út eina umsókn eða eftir atvikum
fleiri og senda áfram til veitingavaldsins. Félags-
mönnum skyldi vera óheimilt að taka við setningu
í embætti eða þiggja styrk til þess að starfa í hér-
uðum nema með skriflegu samþykki nefndarinn-
ar, svo fremi lagaskyldu, bæri ekki til þess. Sá sem
ekki hlíti þessu skyldi rækur úr Læknafélagi Is-
lands og félagsmönnum óheimilt að gerast stað-
göngumenn hans svo og lækna sem ekki eru félag-
ar. Að sjálfsögðu urðu miklar umræður urn málið
og harðar. Fór svo að þessar tillögur náðu ekki
fram að ganga en samþykkt var eftirfarandi tillaga
frá Gunnlaugi Claessen: „Lœknaþingið felur
stjórn félagsins að mótmœla því við ríkisstjórnina
að tillögur landlœknis um embœttisveitingar hafi
verið virtar að vettugi. Fáist ekki vilyrði að ríkis-
stjórnin muni framvegis taka til greina tillögur
landlœknis samkvœmt fornri venju felur lœkna-
þingið félagsstjórninni að leggja fyrir nœsta lœkna-
fund tillögur um samtök lœkna til þess að tryggja
sanngirni við veitingu lœknaembœtta. “ Landlækn-
ir varaði alvarlega við því að fara of geyst í þessum
málum og taldi það ekki gefa tilefni til mikils
ófriðar þótt í tvö skipti hafi ekki verið farið að
tillögum hans.
Á milli aðalfundanna 1929 og 1930 jókst mjög
spennan milli Læknafélags íslands og veitinga-
valdsins sem í reynd var fyrst og fremst einn mað-
ur, dómsmálaráðherrann. Á milli aðalfundanna
komu upp svokölluð Keflavíkurmál og Klepps-
mál. Bréflega var þá haft samband við alla með-
limi félagsins varðandi hugmyndina um embætta-
nefnd. Áttatíu og átta læknar sendu svör og um
90% starfandi lækna voru samþykkir tillögunum
að mestu eða öllu leyti. Stjórnin taldi því rétt að
koma upp embættanefndinni. Settar voru reglur