Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1994, Qupperneq 33

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
33
SiAf narJ!lr,Árni Björnsson, Ólafur Ólafsson, Guðmundur Viggósson og Þorkell Bjarnason á fundi
Jiœ uaðs Læknafélags íslands um forgangsröðun í heilbrigðisþjónustunni.
uppskeru tveggja ára, en ég hygg að flestum sé
jost að hér eru á ferðinni rannsóknarverkefni
sem ekki eru einungis fjölbreytt að inntaki og
e nistökum. heldur einnig mjög áhugaverð, sum
augljóslega hagnýt fyrir íslenska heilbrigðisþjón-
ustu. Onnur glíma við grundvallarspurningar. og
pa er gömul reynsla að oftast er það aðeins tíma-
spui sntál hvenær skilningur á grundvallarvanda-
ma um verður hagnýtur. Enda hafa mörg verk-
u nanna skilað slíkum árangri að fullbúin handrit
1 a irtingar í erlendum vísindatímaritum og ég
gg að allir sem komið hafa að þessari rannsókn-
arvmnu læknanemanna séu sammála um að hún
/V Ví-rið lyftistöng fyrir allt rannsóknarstarf í
A tlmum aðhalds og sparnaðar í heil-
i'g 'smálum og reyndar menntamálum líka er
11 e®t ar> menn spyrji: Hvað er hagnýtt og hvaða
di semi er algerlega nauðsynleg og ýti til hliðar
hC',e num sem ekki eru augljóslega hagnýt út frá
e ''ingarforsendum dagsins? íslendingar hafa
af því að spara við sig rannsóknir. Á
viöi læknavísindaog heilbrigðismála er ástæða til
itre -a, að einmitt þegar fjármunir eru af skorn-
uii s 'ammti er ástæða til að efla rannsóknarstarf
þess að unnt sé að leggja mat á hvernig fjár-
unir nýtast. Á síðustu árum hefur risið upp ný
§rem læknavísinda, sem á ensku kallast health
ervices research. Á íslensku mætti kalla þessar
nnsoknir heilbrigðisþjónusturannsóknir. Ann-
ars er hinn íslenski akur á þessu sviði óplægður og
sumt á honum flokkast undir tabú, það sem ekki
má segja hvað þá skrifa um. Á þessu nýja rann-
sóknarsviði er fengist við rannsóknir á fram-
kvæmd heilbrigðismála, á árangri heilbrigðiskerf-
isins og einstakra sjúkrastofnana, sjúkradeilda,
aðgerða eða annarra meðferðarforma. Rannsök-
uð eru áhrif þeirra á vellíðan og hamingju, nýt-
ingu fjármuna í heilbrigðiskerfinu, skilvirkni
stjórnunar og stjórnunarforma innan þess og svo
framvegis. Hér er margt sem erfitt er að mæla en
mikilvægi viðfangsefnanna er að mínu áliti hafið
yfir vafa. Hér á læknadeild og hugsanlega Lækna-
félag íslands mikið verk að vinna en fyrir umræðu
dagsins í dag um mikilvægi rannsókna fyrir lækn-
ismenntunina, vil ég halda því fram að mjög sé
brýnt að læknanemar kynnist þessum tegundum
rannsókna í náminu og þeim hugmyndum og
spurningum sem að baki liggja, því við þurfum
örugglega ekki að bíða nýrrar aldar áður en á
okkur brennur enn heitar vandi sívaxandi kostn-
aðar í heilbrigðis- og tryggingamálum. Pví munu
nýjar og hvassari spurningar en nokkru sinni fyrr
mæta okkur um árangur heilbrigðiskerfisins og
nýtingu þeirra fjármuna sem til heilbrigðismála
renna. Á þessu sviði er óplægður akur, sem kallar
á störf velmenntaðra lækna sem að minnsta kosti
sumir verða að vera tilbúnir að skilgreina starfs-
svið sitt miklu víðar en þorri stéttarinnar hefur