Læknablaðið : fylgirit - 15.07.1995, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
23
til Kaupmannahafnar, svo að ég var einn á vakt.
Ovenju mörg börn og unglingar höfðu komið inn
á spítalann síðustu daga og þegar ég gekk stofu-
gang snemma um morguninn sá ég að nokkrir
sjúklinganna voru svo veikir að ekki mátti dragast
að gera á þeim aðgerð. Margir voru með háan hita
og mikla bólgu bakvið eyrun. Hjá sumum hafði
gröfturinn brotist gegnum beinið og myndað
ígerðarpoka, svo eyrað var útstandandi. Ég hóf
aðgerðir eftir stofuganginn og hafði tvær nunnur
mér til aðstoðar auk þeirrar sem annaðist svæf-
ingu, því svæfingalæknar voru þá óþekktir. Við
slíkar aðgerðir var svæft með eter. Það var komið
fram yfir hádegi er ég lauk við síðustu aðgerðina,
en alls urðu þær sjö. Þessar aðgerðir nefnast á
fagmálinu: resectio processi mastoidei, eða ein-
föld uppmeitlun á beininu bak við eyrað. Þá er
opnuð ígerð í beininu og skafinn út og fjarlægður
allur sjúkur vefur eins vel og hægt er. Þetta gekk
allt að óskum og sjúklingunum batnaði. Slíkar
aðgerðir urðu fátíðar eftir að penicillín og önnur
sýklalyf komu til sögunnar.
Grátbroslegt atvik átti sér stað á afmælisdegi
Marteins Lúthers hinn 11. nóvember, sem Danir
nefna Mortensdag, en hann halda þeir hátíðlegan
með því að hafa gæs eða önd til matar. Að kvöldi
þess dags var hringt til mín frá St. Jósefsspítalan-
um og tilkynnt að von væri á sjúklingi með bein í
hálsi og ég beðinn um að koma fljótlega. Það
gerði ég líka en þurfti að bíða alllengi eftir sjúk-
lingnum. Loks var hestvagni ekið upp að spítalan-
um. A honum lá kona á hálmhrúgu með teppi yfir
sér. Ekillinn var eiginmaður hennar, bóndi úr
nágrenni borgarinnar, en þau höfðu þó verið nær
klukkutíma á leiðinni. Hún var strax borin inn,
kolblá í framan og átti mjög erfitt um andardrátt.
Þau höfðu verið að borða steikta önd þegar bein
festist í hálsi hennar. Öll tæki voru tilbúin og ég
var að flýta mér inn á skurðstofuna þegar bóndinn
greip í mig og sagði: „Hún er dauð. Þetta þýðir
ekkert". En ég sagðist nú samt ætla að reyna og
hefði góða von um að ná beininu og varð hann að
láta sér það lynda. Það skal fúslega játað að ekki
var hlaupið að því að ná því. Þetta var allstórt flatt
bein með skörpum hornum sem stungist höfðu í
vegg vélindans. Ég varð því að hluta beinið sund-
ur og draga það upp í pörtum. Á þennan hátt
tókst mér að ná því án þess að skadda nokkuð.
Blessaðri konunni létti mikið og gat nú andað
eðlilega og sest upp. Ég gekk út til bónda hennar
með gleðitíðindin. Ekki sá ég að þau gleddu
hann, en fékk þó þakkir fyrir þótt hann virtist
ekki ánægður með þessi málalok!
Á karladeildinni störfuðu fimm munkar. Sá
elsti þeirra bróðir Fix, yfirmaður deildarinnar og
Frá vinstri: Bróðir Lenz, Erlingur, Anita Brunö
ritari og bróðir Jansen.
einskonar ábóti, var meðalmaður á hæð, allgildur
og bersköllóttur. Hann var glaðlegur og elskuleg-
ur maður, en jafnframt ákveðinn og stjórnsamur.
Eitt sinn kvartaði hann við mig um að sig vantaði
eina gangastúlkuna, hún væri fárveik, með háan
hita og gæti varla talað. Hann var viss um að það
væri að grafa í hálsinum á henni og bað mig um að
fara fljótt til þess að skera í ígerðina. Hann kvað
hana hafa þverneitað allri læknishjálp þar eð hún
væri í hvítasunnusöfnuði og inni í herbergi hennar
væri fólk úr söfnuðinum á bæn. Auk þess væru
varðmenn við dyrnar svo enginn kæmist inn.
Þannig hefði þetta verið í rúma tvo sólarhringa.
Fix hélt á hnífi og skál. Hann kallaði á tvo bræðr-
anna, Jansen og Lenz, til þess að fara með okkur.
Hinn síðarnefndi var mikill vexti og sterkur. Við
réðumst til uppgöngu að herbergi stúlkunnar með
bróður Lenz í fararbroddi en hann gekk rakleitt
inn í herbergið og á skammri stund tókst honum
að ná öllu bænaliðinu út og gengum við þá inn.
Bræðurnir héldu svo stúlkunni á meðan ég fram-
kvæmdi aðgerðina. Það var rétt hjá Fix að um
ígerð var að ræða, sem lokaði næstum kokinu.
Þegar ég skar í hana vall út mikill gröftur. Þetta
gerðist um hádegisbil, en sama kvöld var stúlkan
orðin hitalaus og hress. Efalítið hefur hvítasunnu-
fólkið þakkað fyrirbænum sínum þennan árang-
ur.
Mér líkaði mjög vel við munkana því þeir voru
mér ævinlega mjög góðir og hjálplegir. Eitt sinn
var komið með stóran og sterkan þýskan her-
mann á karladeildina. Hann var með svæsna
eyrnabólgu og mikla verki. Ég ákvað að stinga á
hljóðhimnu hjá honum og var hann því lagður á
skurðarborð, ólaður niður og svæfður. En í miðri