Læknablaðið : fylgirit - 15.07.1995, Blaðsíða 27

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
27
okkur að fara sem skjótast burtu frá höfninni.
Þeir sögðu að í öllum bryggjum hafnarinnar væru
öflugar sprengjur sem kynnu að springa fljótlega.
Nú var komið miðnætti og þarna biðu Rauða-
krossbílar sem áttu að aka með okkur á Borgar-
spítalann þar sem við vorum öll aflúsuð og föt
okkar dauðhreinsuð. Læknar spítalans buðu okk-
ur að borða enda orðin banhungruð. Á meðan við
snæddum heyrðum við í útvarpinu hve hratt her-
sveitum Bandamanna miðaði norður eftir Jót-
landi og að nær allar innanlandssamgöngur lægju
niðri. Við höfðum því miklar áhyggjur af heim-
ferð. Eftir ótal símahringingar tókst okkur undir
morgun að fá tvo bíla frá Rauða krossinum til þess
að aka okkur yfir Sjáland að Stórabeltisferjunni.
Svo heppin vorum við að ná ferjunni sem var rétt
að fara, en með henni fór engin járnbrautarlest
svo við bjuggumst við að þurfa að fá bíla til að aka
í yfir Fjón. En þegar ferjan lenti í Korsör var
kallað í hátalara að lest væri á förum þaðan til
Jótlands svo við þutum strax að lestinni, en feng-
um þá að vita að hætt væri við að láta alla lestina
fara, aðeins einn vagn yrði aftan í eimreiðinni.
Ekki fengju fleiri far með honum en þeir sem þar
væru. Mér var leyft að ræða við lestarstjórann og
tjáði ég honum að við læknarnir tveir og fimm
hjúkrunarkonur værum að koma úr leiðangri fyrir
Rauða krossinn og þyrftum nauðsynlega að kom-
ast fljótt til Kolding. Hann skrapp þá upp í vagn-
inn en kom strax út aftur, tilkynnti okkur að við
fengjum far og vísaði okkur til sætis. Þarna sátu
aðeins margborðalagðir yfirmenn úr þýska hern-
um, mjög alvörugefnir. Það ríkti dauðaþögn í
vagninum sem á skammri stund var kominn á
geysihraða. Mér flaug í hug að þetta væri þýska
herstjórnin á flótta frá dönsku höfuðborginni. En
hvert?
Skyndilega heyrðist mikill gnýr í lofti og skot-
hvellir. Lestarstjórinn kvað þetta vera vélbyssu-
árás úr flugvélum og réð okkur til að skríða undir
borð og bekki. Það var gert og skothríðin dundi á
lestinni um stund. En rétt eftir að henni lauk
stöðvaðist lestin rétt við Litlabeltisbrúna og við
fengum skipun um að hraða okkur inn undir
brúarsporðinn. Þangað hlupu allir, en á leiðinni
hófst skothríð á ný. Ég hef víst aldrei orðið
hræddari á ævinni en þegar við hlupum þarna í
sandinum og byssukúlurnar hvinu í loftinu. En öll
komumst við ósködduð undir brúna og þegar við
höfðum staðið þar nokkra stund ásamt herfor-
ingjum og járnbrautarstarfsmönnum heyrðust
miklar drunur þrisvar sinnum, en svo varð allt
hljótt. Lestarstjórinn kvað þetta hafa verið bresk-
ar flugvélar sem hefðu kastað sprengjum á þýska
kafbáta á Litlabelti og bauð okkur nú að fara aftur
inn í járnbrautarvagninn. Þegar inn var komið
mátti sjá mörg göt eftir byssukúlur. Ekið var ró-
lega yfir brúna og sáum við einn kafbát á yfir-
borðinu á leið til hafs og þegar við komum inn í
Fredericiaborg heyrðum við mikið væl í sjúkrabíl-
um og sagt var að sprengja hefði hæft kafbát,
einhverjir hefðu þó bjargast, meira eða minna
særðir. Mér fannst ekki ólíklegt að Bandamenn
hefðu komist að því að þýska herstjórnin væri
þarna á flótta og elt hana. Ekkert vissum við hvað
varð af þýsku samferðamönnunum. Það var eins
og að jörðin hefði gleypt þá. Mér fannst ekki
ólíklegt að þeir hefðu átt að fara heimleiðis með
kafbátunum.
Járnbrautarvagninn sem við komum með fór
ekki lengra, en við vorum svo heppin að ná í lest
sem fór til Kolding. Þegar þangað kom var mikið
um að vera, mikil hátíðahöld. Mannfjöldinn
hrópaði að styrjöldinni væri lokið og sagt var að
Þjóðverjar hefðu gefist upp. Þetta var5. maíl945.
Mér verður þessi síðasti sólarhringur heimsstyrj-
aldarinnar ógleymanlegur, og ég hef aldrei séð
eftir því að fara þessa ferð sem Christian Hvidt
vinur minn hvatti mig til að fara. Næstu daga
komu hersveitir Bandamanna til Kolding á norð-
urleið og mannfjöldinn fagnaði þeim. Ég tók
myndir af fyrstu skriðdrekasveitunum og hafði tal
af nokkrum hermannanna.
Heimkoma
Árið 1940 fór stór hópur til íslands um Petsamó
og langaði mig mjög til að slást í þá för, en þá var
ég enn ekki fullnuma í sérgrein minni og varð það
ekki fyrr en 1941. í lok júní 1945 stóð til að við
landarnir færum með m.s. Esju, sem send hafði
verið frá íslandi til þess að sækja Islendinga, sem
dvalist höfðu á Norðurlöndunum og víðar öll
stríðsárin. Flestir spáðu því að stríðið yrði langt-
um styttra en raun varð á. Nú var það loks á enda
og margir hugsuðu til heimferðar. Þegar Esja fór
frá Kaupmannahöfn voru farþegarnir eins margir
og pláss var fyrir eða jafnvel fleiri. Þann 9. júlí
komum við til Reykjavíkur og mikill mannfjöldi
var á hafnarbakkanum að fagna okkur.
Ég bjó hjá móður minni í Þingholtstræti 33 fyrst
í stað og ég hafði beðið hana að reyna að fá leigða
fyrir mig lækningastofu Gunnlaugs Einarssonar
háls-, nef- og eyrnalæknis, sem látist hafði ári
áður, og hafði það tekist. Hún var á Sóleyjargötu
5, gegnt Hljómskálanum við Tjörnina og var það
ákjósanlegur staður. Gunnlaugur og Anna kona
hans höfðu lengi verið mjög góðir vinir okkar. Ég
hafði á háskólaárum mínum alloft aðstoðað hann
við aðgerðir á sjúkrahúsi Hvítabandsins og heim-
sótt hann á stofuna hans í Lækjargötu 6b. Mér