Læknablaðið : fylgirit - 15.07.1995, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
31
farið var nota hana um víða veröld mjög fljótlega.
Hún nefndist á fagmálinu stapesmobilisation.
Brátt kom þó í ljós að ístaðið greri oftast fast eftir
nokkra mánuði. Þá mátti að sjálfsögðu stjaka aft-
ur við því og var það stundum gert. En sérfræð-
ingarnir voru ekki allir ánægðir með það og farið
var að reyna nýjar aðferðir sent gæfu varanlegri
árangur.
Einn þeirra, John Shea, fann upp á því árið 1954
að fjarlægja ístaðið og setja annað í staðinn til þess
að leiða hljóðbylgjurnar inn í völundarhúsið. Til
þess notaði hann plastpípustúf, smeygði öðrum
enda hans uppá steðjatrjónuna en hinn hvíldi á
smáum æðastúf sem lagður var yfir sporöskjuglugg-
ann þar sem ístaðið hafði verið. Þessar aðgerðir
báru ágætan árangur. Brátt komu aðrir eyrnalækn-
ar fram með afbrigði þessarar aðgerðar.
Nokkru áður en ég ákvað að fara utan og kynna
mér þessar nýju aðgerðir var farið að framkvæma
þær í mörgum löndum, meðal annars í Danmörku
og þangað hafði ég sent nokkra sjúklinga með
góðum árangri, en mig langaði til að geta gert þær
sjálfur heima á íslandi og þurfa ekki að senda
sjúklingana til útlanda. Það mundi einnig spara
mikið fé. Ég hafði lesið greinar í amerískum lækn-
aritum um þessar aðgerðir meðal annars eftir Al-
an Austin Scheer prófessor í New York. Ég skrif-
aði honum og spurðist fyrir um möguleika á námi.
Hann svaraði um hæl og kvaðst halda námskeið
öðru hvoru og væri ég velkominn. Þegar ég kom
þangað hringdi ég til hans og bauð hann mér að
koma til sín daginn eftir, klukkan tvö og horfa á
aðgerðir. Fyrir hádegi var hann við kennslu í há-
skólanum en hóf svo aðgerðir á Polyclinic Hospit-
al við Eight Avenue um tvöleytið og vann þar til
klukkan fimm.
Scheer prófessor gerði nær eingöngu ístaðsað-
gerðir og alltaf í staðdeyfingu. Þetta var einka-
spítali svo að þangað komu sjaldan læknastúdent-
ar, læknar eða aðrir áhorfendur og var ég því
oftast einn hjá honum ásamt hjúkrunarfræðingn-
um sem aðstoðaði hann. Þetta kom sér mjög vel
þar eð aðeins ein aukasjónpípa var á aðgerðar-
smásjánni og gátu því ekki fleiri en einn horft á
samtímis. Þess vegna gat ég horft á öll smáatriði
frá byrjun til enda hverrar aðgerðar. Hann notaði
eingöngu nýjustu aðferð Shea, sem var þannig að
í stað plastpípu var notaður eins konar stimpill,
það er mjög grannur ryðfrír stálvír í laginu svipað-
ur göngustafi með örlitlum teflon-plastsívalningi
á endanum. Hann var látinn ganga lítið eitt niður í
fenestra ovalis eftir að ístaðið hafði verið fjarlægt,
stafkróknum krækt upp á steðjaendann og festur
þar vel með sérstakri töng sem beygði krókinn
þétt að beininu. Loks var nokkrum smábitum af
gelatínsvampi raðað kringum sívalninginn svo að
hann stæði örugglega í miðju opinu.
Scheer notaði staðdeyfingarvökva með svo
miklu adrenalíni að vefirnir urðu nær hvítir og
sjaldan sást blóðvottur. Það auðveldaði ntjög að-
gerðirnar hjá honum og flýtti fyrir, enda tóku þær
oftast aðeins um stundarfjórðung og í hæsta lagi
hálftíma. Ég hef engan séð gera ístaðsaðgerðir
svo hratt og örugglega. Hann framkvæmdi minnst
fimm og stundum 10 slíkar aðgerðir á þessum
þremur klukkustundum, líklega um sjö að meðal-
tali dag hvern. Ég held að fáir geri fleiri en eina
eða tvær og sjálfur hef ég aldrei komist yfir meira
en eina slíka aðgerð sama daginn og hefur hún
ávallt tekið mig meira en eina klukkustund, jafn-
vel tvær eða rúmlega það.
Þessar aðgerðir undir smásjá eru afar þreytandi
og mikið taugaálag. Lítið ntá útaf bera svo að
innra eyrað skaddist. Þá eyðileggst heyrnin og
kemur aldrei aftur. Það var kallað dautt eyra.
Aldrei sá ég það henda hjá Scheer og ég varð
aldrei fyrir því óláni í mínu starfi, en sagt er að fáir
sem mikið geri af slíkum aðgerðum sleppi alveg
við það.
Prófessor Alan Scheer var tæplega miðaldra,
glaðvær og hressilegur. Hann var mér mjög góður
og lagði sig fram um að kenna mér. Ég dáðist að
starfsþreki hans. Þegar hann hafði lokið störfum á
spítalanum fór hann oftast beint á lækningastofu
sína í Park Avenue og vann þar til kvölds. Þaðan
ók hann svo heim til sín í Queens um tveggja tíma
akstur, á hraðbraut að mestu. Hann hefur því
þurft að aka í bíl sínum um fjórar stundir á dag til
og frá vinnu. Ég fylgdist með hjá honum á spítal-
anum alla virka daga í rúman mánuð og tók svo að
lokum þátt í námskeiði í ístaðsaðgerðum, sem
hann hélt fyrir háls-, nef- og eyrnalækna hvaðan-
æva að úr heiminum.
Frá New York hélt ég því næst til Chicago til
þess að sitja þing amerísku háls-, nef- og eyrnafé-
laganna. Þar voru þá samankomnir á fjórða þús-
und læknar og fyrirlesarar, þar á meðal voru
margir frægustu sérfræðingar heims í greininni.
Þingið sem stóð í þrjá daga var haldið í hinu
geysistóra hóteli Palmer House og voru fyrirlestr-
arnir fluttir á mörgum stöðum f húsinu samtímis,
svo að vandi var að velja á hvern skyldi hlusta
hverju sinni. Auk þess voru seldir aðgöngumiðar
að fyrirlestrunum og var þá stundum uppselt til
þeirra sem ég helst vildi hlusta á. Mér tókst þó
yfirleitt að heyra og sjá þá sem ég helst kaus,
stundum þó aðeins með hjálp góðra manna. Þing-
ið stóð í þrjá daga og hafði ég mikið gagn og
gaman af því.
Síðan hélt ég til Minneapolis. Þar tók á móti