Kjarninn - 03.04.2014, Blaðsíða 38

sjálfskapar víti sem hefði hæglega getað valdið þjóðargjaldþroti
og varð aðeins leyst með atbeina Alþjóða gjaldeyrissjóðsins.
Ísland í dag
Enn getur íslenska ríkið ekki talist fullgildur þátttakandi í
alþjóða samfélaginu á ný, með laskaðan gjaldmiðil í skjóli
hafta fyrir náð og miskunn annarra á Evrópska efnahags-
svæðinu. Og fyrst á það svæði er minnst: Eflaust hefðu fæstir
þeirra sem fögnuðu í vætunni á Þingvöllum 17. júní 1944
getað ímyndað sér að sjálfstæði lýðveldisins fælist meðal
annars í því að gera orðalaust að íslenskum lögum tilskipanir
og reglugerðir frá Brussel eins og gert hefur verið frá 1994.
Sama mætti segja um hervernd Bandaríkjanna til 2006 og
aðild að NATO. Lýðveldið átti að vera herlaust og hlutlaust.
Umsvif erlendra álrisa hefðu líka þótt orka tvímælis í
fagnaðar vímunni ´44. Segjum að sjálfstæðisbarátta sé eilíf en
sjáum þá líka að skilgreiningin á sjálfstæði breytist stöðugt.
Og hver er þá staða Íslands núna? Er það ekki rétt sem
Bill Gates hefur meðal annarra bent á að heimurinn sé
nú betri en nokkru sinni fyrr? Líklega hefur aldrei verið
vænlegra að búa hér á landi þótt hrunið hafi reyndar sett
(tímabundið) strik í reikninginn. Velferðarkerfið veitir þeim
sem minna mega sín meira öryggi en áður þekktist. Tækifæri
til að láta reyna á drauma í námi eða á öðrum vettvangi eru
fleiri og jafnari. Fjölbreytni leyfist. Auðlindir á landið enn.
Blikur eru hins vegar á lofti.
framtíðin
Hvað ber framtíðin í skauti sér? Hvernig verður Ísland að
70 árum liðnum? Hér eru vítin til að varast þau. Framtíðar-
lýsingar geta brugðist hrapallega. Vísanir í söguna eru oft
hæpnar. Menn sjá það sem þeir vilja sjá. Þeir sem trúa á
drauga finna þá, sagði Kiljan. Samt er nú bráðnauðsynlegt
að hugsa fram í tímann og reyna að móta eigin örlög í stað
þess að mæta aðeins því sem að höndum ber frá degi til dags.
Lítum því að lokum á nokkrar hugmyndir, spár og viðvaranir
um Ísland og umheim framtíðarinnar.