Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.02.1938, Side 12

8
Þ J Ó Ð I N
anna, að erfitt er að átta sig á þeim
leiðum, sem þau fara í utanrikis-
málum. Hitt er auðveldara, að átta
sig á því, að hvaða marki þau
slefna. Og um það verður nokkuð
rætt hér á eftir.
I. STÓRA-KRETLAND
er víðlendasta og fjölmennasta
heimsveldið. Það nær yfir % af
löndum hnattarins og þar býr fjórð-
ungur mannkynsins.
Aðalviðfangsefni brezkra utan-
ríkismála er að viðhalda þessu
mikla heimsveldi; tengja hinar
mörgu þjóðir þess föstum böndum
við móðurlandið (England) ogverja
þær fyrir öðrum þjóðum. Rretar
slá að vísu ekki hendi á móti því,
að fá fleiri lönd til þess að ráða yf-
ir, og suinir segja, að Breta dreymi
um að gjöra allan heiminn hrezk-
an. En þeir eru að ininnsta kosli
svo miklir raunhyggjumenn i stjórn-
málum, að þeir láta slika drauma
aldrei leiða sig í gönur, en einbeita
orku sinni að því, að halda þeim
löndum, sem þeir hafa.
Bretar hafa séð það fyrir löngu,
að bezt færi á því, að hin einstöku
riki réði sér sjálf. Stjórnmálatengsl-
in milli Englands og nýlendna þess
eru þvi ekki mikil á yfirborðinu.
Það er aðaílega konungssambandið,
sem tengir ríkið saman, stjórnmála-
lega séð. En í staðinn fyrir stjórn-
málasamband leggja Bretar áherzlu
á hagsmuna- og vináttusambandið.
Verzlunarmálin hafa þvi löngum
verið aðaltengiliðurinn.
England er tiltölulega lítið land
og sævi girt á alla vegu, en nýlend-
ur þess eru í öllum heimsálfum.
Bretar telja, að þetta tvennt: lega
hinna brezku landa og nauðsynin
á verzlunarsambandi milli hinna
einstöku ríkishluta og móðurlands-
ins, sé þess eðlis, að þeir verði að
ráða vfir höfunum. Þeir hafa því
löngum keppt að því, að eiga öflug-
asta herskipaflota heimsins. Eftir
stríðið urðu þeir að sætta sig við
stórfellda flotaaukningu Banda-
ríkjamanna. En nú hefir þjóð-
stjórnin eflt fjárhag Englands
svo mjög, að það getur nú varið
ógrynni fjár til flotamála, bæði á
sjó og í lofti. En þó er mjög óvist,
að Bretum takist nokkurn tíma að
eignast hlutfallslega jafnsterkan
herskipaflota, miðað við önnur ríki,
eins og þeir áttu fyrir heimsstyrj-
öldina.
Það er einn liður i þessari ný-
lendumálastefnu Breta, að styrktar-
hlulföllin milli annara stórvelda séu
sem likust. Þegar eitthvert þessara
stórvelda hefir verið á leiðinni að
verða of voldugt, að dómi Breta,
hafa þeir snúizt gegn því og revnt
að lama það. Þessi gamla saga hef-
ir endurtekið sig á síðustu árum.
Þeir börðust hatramlega gegn því,
á friðarráðstefnunni í Versölum, að
Rín væri látin ráða landamærum
Frakklands og Þýzkalands. Focli
marskálkur var i engum vafa um,
hvers vegna Bretar börðust gegn
þvi. Hann sagði: „Það er alveg á-
reiðanlegt, að þegar Þýzkaland hef-
ir verið sigrað, snýr England ósjálf-
rátt inn á þá gömlu stefnu sina,
að berjast gegn því að sigurvegar-
inn — sem í þessu tilfelli er Frakk-