Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.08.1930, Page 27

Stefnir]
Hroðalegt ferðalag.
313
I júlímánuði árið 19U6 var lok-
ið að gera vatnsveitu afarmikla
við Port Elizabet í Kapnýlendunni
í Afríku. Að því verki vann sæg-
ur manna í 4 ár, enda var leiðsl-
an 45 enskar mílur að lengd eða
yfir 72 kílómetrar og hið mesta
mannvirki á allar lundir.
Þegar að þeim degi kom að
leiðslan yrði opnuð safnaðist sam-
an múgur og margmenni, því að
auk allra annara vildu auðvitað
allir, sem eithvað höfðu unnið að
verkinu, vera viðstaddir og sjá
hver árangur yrði.. Leiðslan end-
aði í geysimikilli þró í miðjum
bænum Port Elizabet. Átti hún að
fyllast af tæru og heilnæmu vatni
á skömmum tíma.
Við upptök vatnsveitunnar var
dalverpi eitt. Þar hafði verið gerð
fyrirhleðsla, sjötíu og tveggja
feta há, og tók sú uppistaða
margar miljónir lítra af vatni,
en margir búgarðar og jafnvel
tvö þorp fóru í kaf er vatnið
hækkaði.
Vatnið var leitt í neðanjarðar-
Pípum, og voru þær 6 fet næst
uPpistöðunni en mjókkuðu er neð-
dró, og loks voru þær 4 fet
| þvermál við mynnið, í Port El-
izabet. Hingað og þangað á leið-
mni voru lokur. Voru þær svo út-
búnar, að vatnið flæddi þar inn í
lckaðar stálkúlur, ákaflega stórar
og rammgerðar og því næst út úr
þeim aftur inn í næsta áfanga af
leiðslunni. Var þetta gert til þess
að hægra væri að sjá um að ekki
yrði of mikill þrýstingur í pípun-
um. Var maður settur við hverja
loku, og höfðu þeir nákvæmar
fyrirsagnir um það, hvernig þeir
ættu að jafna rennslið.
Bæjarbúar í Port Elizabet höfðu
þjáðst mikið af vatnsskorti und-
anfarin ár, og má því nærri geta,
að það varð uppi fótur og fit í
bænum, þegar opna átti vatnsveit-
una. Var mannfjöldinn saman
kominn við mynnið á pípunum.
Þar var borgarstjórinn og aðrir
helztu embættismenn og fleiri
höfðingjar. Lúðrasveit var þar,
herdeiid, brunalið o. s. frv.
Þegar fyrstu droparnir sáust
koma fram í pípumynnið hóf
lúðrasveitin hljóðfæraslátt sinn,
og rétt um leið og fyrsta laginu
var lokið geystist megin flóðið
fram úr pípunum og ólgaði og
freyddi á botninum í hinni miklu
steinsteypuþró. Mannfjöldinn var
rétt í þann 'veginn að ljósta upp
fagnaðarópi, þegar steinhljóði sló
á allan hópinn. Því að á freyðandi
öldukambinum sást maður, ærið