Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.08.1930, Page 53

Stefnir]
Ráðsmaður og úlfur.
339
menn séu sammála um það, að
auðugir harðýðgismenn sé þess
maklegir, að skáld og spekingar
hendi þá á spjótsoddum setninga
sinna. St. G. er ekki aleinn um
þá harðleikni. Flest skáld munu
gefa hornauga þeim stórbukkum,
sem sölsa undir sig auðæfi, þó að
þeir gefi með annari hendinni
smásleikjur. Mér skilst sem St.
G. hafi hvassast horn í síðu auð-
manna, sem gefa þó nokkuð, en
eræða mikið. Hann segir einhvers-
staðar, að fátæktin haldist
„meðan bljúgar betlih-endur
blessa sína tjóngefendur",
°g ennfremur:
„haldist nauðin, eykst við auðinn' ‘.
En þetta er ekki rétt. Auðlegð
eykst alls ekki, af því að nauðin
eykst, heldur þrátt fyrir það. —
Hvaða auður eykst í Kína og
Rússlandi, þar sem neyðin eykst,
svo að til hungurdauða dregur?
Iðjulaust fjársafn er naumast
nú á dögum. Féð er starfandi,
bæði féð og fjáraflamennirnir.
Auðmeon eru oftast og lengst af
^ðjufúsir. Þeir hafa þess vegna
grætt fé. Sigurður Guðmundsson
skólameistari hefir í ræðu, sem
skýrsla skólans flutti, rætt um það
e& útlistað vel, að ýmsum væri
pörf og nautn að fást við athafn-
ir. Hann kallar þessa löngun hvöt
til að yrkja. Jarðyrkjumaðurinn
yrkir jörð, stórathafnamaðurinn
yrkir fyrirtæki, skáld yrkir lög,
sögu eða kvæði, ellegar mynd.
Hver og einn þessara manna eða
þvílíkra velur sér heldur örðugt
hlutverk en auðvelt, til þess að
reyna mátt sinn. Umsýslumaður
velur sér stórt viðfangsefni, ekki
fyrst og fremst til þess að raka
saman fé, heldur til hins að glíma
\dð örðugleika. Eg hefi þekt einn
útgerðarmann, sem fór snemma á
íæiur til að sjá yfir sitt. Hann
mælti, þegar hann komst að því,
að -annar umsýslumaður svaf fram
á dag:
„Hvernig getur nokkur sofið,
þegar sólin skín“.
Þegar Sigurður konungur sýr,
faðir Haralds harðráða, var
heima, sá hann stundum yfir akra
sína eða leit yfir verk húskarla.
Ekki lá hann sofandi. Snorri seg-
ir um hann, að verið hafi vitr-
astur maður og auðugastur,
þeirra, sem þá voru í landinu.
Skáldin velja sér örðuga hætti
og kjósa á sig rímþrautir, til að
kanna mátt sinn og efla í sífellu
krafta sína og list.
Ásaþór sagði forðum:
Komi nú einhver og fáist við
mig; hann vildi reyna afl sitt.
22*