Sagnir - 01.04.1981, Síða 104

102
Namsfyrirkomulagi bylt
Sagan af sagnfræðinami hef-
ur á undanförnum árum verið
nokkuð viðburðarík. Mesta
byltingin birtist í námsfyrir-
komulaginu frá 1968 þar sem
kennslubókaítroðslan var lögð
niður og í staðinn lögð megin-
áhersla á rannsóknir sögulegra
staða. Sá tími er því liðinn
þegar mestu skipti í náminu
að læra utanbókar ártöl og
nöfn. Núverandi námsfyrirkomu-
lag(1972) er rannsóknarfyrir-
komulag, sem einkennist af
frjálslyndi í ríkum mæli. Til
að mynda má velja milli hinna
ymsu vandamála viðfangsefna
auk þess sem þú mátt sjálfur
velja það prófform sem þú helst
kýst, venjulegt skriflegt próf
eða þá að skila heimaverkefnum,
sem annaðhvort eru unnin af
einstökum nemendum eða í hóp-
vinnu.
1 náminu vill oft í reynd
skjóta skökku við um frjáls-
lyndið. Nemendur hafa næstum
engin áhr.if á umf jöllunarefni
kennslugreinanna heldur eru
þe.ir háðir sérþekkingu og á-
hugasviðum einstakra kennara.
Breytingarnar frá 1968 fela í
sér fyrir utan það sem þegar
hefur verið nefnt að horfið
hefur verið frá fyrirlestra-
forminu þar sem kennslan er
m.iðpunkturinn. Þess í stað er
kennslan byggð á hópvinnu. Það
sem vill skemma fyrir því já-
kvæða í þessari kennslu er
hversu námskeiðin snúast í enn
ríkara mæli um próf. Meðal
annars verður þú á fyrstu 2
árunum að gangast undir ekki
færri en 8 próf.
Á seinni árum hefur athygli
nemenda beinst meir að afleið-
ingum persónulegra stjórnmála-
skoðana hmna ýmsu kennara,
sem birtast í aðferð hans eða
hennar. Að visu hefur núver—
andi namsfyrirkomulag gert
kleyft að koma að aukasviðum,
sem auðvelda mönnum að líta
gagnrýnari augum á námið, eins
og marxísk hagfræði og heim-
spekileg skyldufög. Einkum
hið síðastnefnda fæst við gagn-
rýni á hinar borgaralegu vís-
.indaaðferðir en_þetta þýðir ekk.i
að aðferðafræði hafi alls staðar
verið sett í hásætið. Þvert á
móti. Satt að segja eru þessar
reglubundnu umræður með öllu
einangraðar milli þessara
einstöku vandamála. Það þýðir
að þessar umræður hafa engin
veruleg áhrif á vandamálaþættina.
Gagnrýnin verður meinlaus.
Niðurstaðan verður að nú-
verandi námsfyrirkomulag trvgg-
ir ekki að sagnfræðimenntun
taki grundvallarbreytingum.
Þess í stað er faggagnrýnin ein-
skorðuð við ákveðnar hömlur,
sem eru í engu sambandi við
restina af menntuninni.
Kennslan einkennist í rík-
um mæli af því að kennararnir
sækjast eftir vísindalegri
"hlutlægni". Það kemur greini-
lega í ljós að þeir vilja ekki
taka þátt í pólitískum umræðum
um afleiðingar þeirrar vísinda-
aðferðar, sem beitt er, þótt
hún hafi augljósar afleiðingar
fyrir efnisvalið og notkun
sagnf ræðinnar.
Hér að ofan hafa verið rakt-
ar nokkrar orsakir þess að
sagnfræðimenntun í dag er ekki
í takt við tímann og af þessu
sprettur sú kreppa sem fagið
er í nú á dögum. Það verður að
vera verkéfni sagnfræðinema að
breyta kennslunni, ekki með
skipulagsbreytingum heldur
innihaldsbreytingum. Við gerum
ekki aðeins kröfu um að efnið
fái samfélagslegt gildi heldur
viljum við gefa samfélagsgildinu
gagnrýnin blæ.