Sagnir - 01.04.1986, Page 21

Úr Króksfjarðarbók. Handrílið er lalið rílað
um miðja 14. öld og er annað aðalhandrii
sem geijmir Siurlungasögu. Á þessari síðu
segir Jrá fundi Gissurar Þorualdssonar og
Órœkju Snorrasonar á Huítárbrú en þar áni
að regna að ná sállum með þeim. Fundin-
um lauk með þuí uð Gissur lók Órœkju
höndum og gekk þar með á bak orða
sinna.

öwta" tóía yS
\$wXámr\
roogamn
eía ndtrS mþ&Tétrfc atýmS* 1
^ ömr tíSiitltttftr
eu t e ai^ mrn y, nnðSal oí
sættust fyrir tilstuölan biskups. Gissur
sveik síöan geröa sætt og sendi
Órækju utan. Þar lést hann eftir
þriggja vetra útlegð, fertugur aö aldri.
Ráðlítill og talhlýðinn
óeirðamaður
Áriö 1947 ritaði Árni Pálsson greinina
„Snorri Sturluson og íslendinga-
saga". Gengur greinin út á aö sýna
aö Sturla Þóröarson hafi verið heldur
óvilhallur Snorra viö ritun íslendinga-
sögu. Árni leiðir einnig aö því rök aö
ein helsta ástæöan fyrir óförum
Snorra hafi verið Órækja sonur hans.
Hann hafi spillt málum Snorra meö
yfirgangi og frekju.
Ekki þarf aö lesa lengi í grein Árna
til að sjá að honum er meinilla við
Órækju. ( fyrsta sinn sem hann er
nefndur segir „að sá óstýriláti og
heimtufreki glanni hefur eigi kunnaö
að halda sér í hófi að þessu sinni
fremur en endranær."1 Árni, sem yfir-
leitt er nokkuð hófstilltur í dómum um
menn, virðist ekki geta hamið andúð
sína á Órækju og lýsir honum sem
ófyrirleitnum ofstopamanni og
ótemju. Hann telur það eitt mesta
óhappaverk Snorra er hann sendi
Órækju til að taka við búi í Vatnsfirði.
Framferði Órækju þar segir hann
hafa einkennst af stefnulausu fálmi,
óvitahætti og ólátum. Órækju lýsir
hann þannig:
Órækja var 28 ára gamall, er hann
kom í Vatnsfjörð, en hann skorti
flesta þá hluti er höfðingja mega
prýða. Hann var ráðlítill og talhlýð-
inn, hinn mesti óeirðamaður í því
héraði, sem hann átti að stjórna,
fíkinn í fjárafla, en frábærlega laus-
hendur á öllu því, er aflaðist.2
Skýrt dæmi um óvild Árna í garð
Órækju er þegar hann fjallar um deil-
ur sem Órækja átti í um erfðarétt á
jörö einni. Um þetta segir Árni: „Varla
þarf að geta þess, að á hvorugri jörð-
inni hafði Órækja nokkrar heimildir."3
Árna er svo í nöp við Órækju að hon-
um finnst nánast óþarfi að taka fram
að athæfið hafi verið ólöglegt, fyrst
Órækja átti í hlut.
Af framansögðu er greinilegt að
„ótemjan“ Órækja Snorrason á ekki
upp á pallborðið hjá Árna Pálssyni.
Skorti glæsileik
og höfðingbrag
í bók sinni Gissur jarl rekur Ólafur
Hansson æviferil Gissurar Þorvalds-
sonar og leitast við að skýra þá at-
burði sem hæst hefur borið í umræð-
unni um hann. Ólafur telur að Gissur
hafi verið dæmdur ómaklega af
seinni tíma mönnum vegna afskipta
sinna af því að koma íslandi undir
Noregskonung. Ólafur er hallur undir
SAGMIR 19