Nýtt Helgafell - 31.12.1957, Blaðsíða 52

194
HELGAFELL
að því leyti betri saga en margar hinar síð-
ari bækur Steinbecks, að þar gætir ekki hins
gamla tvískinnungs og óvissu. Hvorki efni
né form gefa svigrúm til þess. Höfundurinn
veit nákvæmlega, hvað hann vill segja, og
ætlar sér af. K. K.
SkörSótt bókasafn
Bókaskrá Gunnars Hall. Akureyri
1 95 6. Þessi bók hefur að geyma skrá um
bókasafn Gunnars Hall, en það er talið eitt
hið stærsta í eins manns eigu hér á landi.
Höfundur segir í formála, að rit þetta eigi að
vera handbók fyrir bókasafnara og aðra þá,
sem um bækur vilja fræðast. Tilgangurinn er
lofsverður, enda er skortur á slíkri handbók
mjög mikill og íslendingum ekki með öllu
vansalaus.
Til þess að bókaskrá geti gegnt hlutverki
sínu, verður hún að vera villulaus, nákvæm
og tæmandi, þannig að í henni sé allt talið,
sem telja á. Skrá um einkasöfn manna orka
því jafnan tvímælis, þar sem slík söfn geta
aldrei verið fullkomin, nema á tiltölulega
þröngum og afmörkuðum sviðum, og geta
því aldrei orðið grundvöllur undir fullnægj-
andi allsherjarskrá.
Þótt mikið orð hafi farið af bókasafni
Gunnars Hall, sannar þó skrá þessi mjög
áþreifanlega það, sem hér er sagt. Er ekki
þörf á að lesa skrá þessa vandlega til þess
að sjá, hversu skörðótt hún er. Hér er ekki
um það að ræða, að fágæt rit vanti, heldur
rit sem auðsjáanlega eru og þess eðlis að
enginn maður ætti að láta þau vanta í safn
sitt. Mætti nefna fjölda dæma. Ekki er hægt
að fræðast af skrá þessari um neinar út-
gáfur af Grettis sögu, Gunnlaugs sögu orms-
tungu eða Hrafnkels sögu, svo að dæmi séu
, nefnd. Utgáfu fornritafélagsins af íslenzkum
fornritum virðist og vanta algerlega. Sama
verður uppi á teningnum þótt horfið sé til
nútímabókmennta. Ekki hefur höfundi t. d.
tekizt að gera ritatal Halldórs K. Laxness svo
úr garði, að tæmandi sé, því að þar vantar
Vettvang dagsins. Þegar svo er um frægasta
rithöfundinn, þarf naumast að koma á óvart,
þótt einungis séu talin 3 rit eftir Olaf Jóh.
Sigurðsson. Þetta á þó ekki alstaðar við,
því að höfundur virðist telja rit Jóhannesar
Kr. Jóhannessonar trésmíðameistara upp
með töluverðri nákvæmni cg vantar senni-
lega ekkert eftir hann.
Nú er að vísu ekki hægt að krefjast þess
af neinum manni, að hann eigi allar bækur.
Það ætti því enginn að láta sér koma til
hugar að gera „allsherjar” bókaskrá eftir
einkasafni sínu einu saman. Úr þessum
mikla galla hefði höfundur getað bætt nokk-
uð, ef hann hefði tekið fleiri bækur en úr
safni sínu, þannig að ritatal hvers höfundar,
sem getið er, væri nokkurn veginn tæmandi,
svo og útgáfur hvers rits. Þessi rit hefði mátt
auðkenna sérstaklega, svo að höfundur hefði
engu logið til um bókaeign sína, en um leið
hefði þetta aukið notagildi skrárinnar mjög
mikið. Þetta gerir og höfundur á tveimur
stöðum, í blaða og tímaritaskránni og
rímnaskránni, en því miður hvergi annars
staðar.
Annar veigamikill galli á riti þessu er
niðurskipunin. Henni er svo hagað, að fyrst
kemur svokölluð aðalskrá, en síðan eftir-
taldir flokkar: Blöð og tímarit, sögusöfn
blaða, leikrit, riddara- og fomaldarsögur,
rímur, þjóðsögur og ævintýri, ævisögur
og minningarrit, erfiljóð og minningarguðs-
þjónustur, grafskriftir. í svokallaðri aðalskrá
eru öll þau rit talin, sem ekki eiga heima í
neinum hinna flokkanna, og er því allhæpið
að kalla hana aðalskrá, þar sem hún er
eins konar afgangsskrá. Hér hefði höfundur
átt að taka sér til fyrirmyndar niðurskipan-
ina í skrám Halldórs Hermannssonar og
hafa eina raunverulega aðalskrá, þar sem
öll rit safnsins væru talin og þeim skipað
niður eftir höfundum, en síðan hafa efnis-
skrár eftir því sem ástæða þætti til. Með því
verður skráin glögg yfirlits ' og auðveld í
notkun. Það er hins vegar ekki hægt að segja
um skrá Gunnars Hall. Hana er torvelt að
nota og seinlegt vegna grautarlegrar niður-
skipunar. Þetta hefði að vísu ekki komið eins