Félagsbréf - 01.04.1958, Blaðsíða 28

16
FÉLAGSBRÉF
eiginlegt að draga upp þessar skýru og áþreifanlegu myndir sem eru
að mínu viti líftaug nútíina-skáldskapar. Ég get bezt lýst þessu með
orðum Sigurðar frá Arnarholti um þunglyndiskvæði Stefáns frá Hvíta-
dal. Hann segir m. a.: „Til þess að lesandinn verði að nokkru marki
snortinn af þess háttar kveðskap, tjáir skáldinu ekki að tala svona al-
mennt, skáldið verður að sýna lesandanum einliverja ákveðna, skýra
mynd, sláandi samlíkingu“.
Gunnari Dal verður tíðrætt um hin stóru liugtök: líf, dauða, eilífð,
sál, örlög, allieim, sannleik o. s. frv. Það þarf djúpa tilfinningu og
máttuga liugsuu til að fylla svo stór orð. Mér finnst Gunnari ganga
illa að gæða þau lífi. Hann bregður oft fyrir sig líkingum og mynda-
máli, en það verður venjulega svo almennt og óljóst að lesandinn er
ekki vakinn til ferskrar skynjunar. Hami talar um fætur myrkursins,
vanga næturinnar, vængi tímans, mar aldanna, auga eilífðarinnar, and-
lit fljótsins, gular grundir vísdóms, silkiliönd tímans, demanta lífsins,
lms sannleikans og fák feigra drauma. Oft virðist manni nauðsyn ríms
og stuðla ráða vali orðanna, og það segir sig sjálft að erfitt er að gera
slíkt orðfæri linitmiðað.
Þá er Gunnari Dal tamt að semja allegóríur eða dæmisögur í hundnu
máli. Hann sagir t. d.: „hugmyndir vér nefnum þessa þjóð“, „Þessi
myrki skógur Maður liét“ og „Öll speki manna er stjarna ein, sem
snýst í stórum liring um þig og möndul sinn“. Það er án efa mjög
takmarkaður smekkur minn sem ræður því, að mér finnast myndir og
tákn missa mikils þegar þau verða lireinar allegóríur. Það er staðfest
regindjúp milli sýmbóls og allegóríu, og ljóðlistin græðir aldrei á því
að fást við hið síðarnefnda.
Gunnar Dal er vel lieima í heimspeki og liefur margt um þau mál
að segja, en ég lield lieimspekin sé honum fjötur um fót sem ljóðskáldi.
Hún leiðir liann útí háfleygar liugleiðingar og alhæfingar sem eru
krabbamein í skáldskap.
Þær myndir í ljóðum lians sem komast næst því að vera frumlegar
og skýrar eru t. d. þessar:
„Á auga stríðsins andar nóttin svcfni--“.
°S
„Öldubrjóstin bærasl nijúkt og rótt
björt og nakin faðnii liiinins í“.
°g
„Og cngill kvöldsins óð' sinn slær
á mánans mandólín“.