Félagsbréf - 01.04.1958, Síða 58

46
fÉLAGSBRÉF
svipnum. Ástin verður þar unaður,
en engin brennandi nautn.
Dýpri drátt í svip fjölmargra ljóð-
anna ristir vissan um hverfulleika
líðandi stundar og nálægð dauðans.
Of sterkt væri e.t.v. að segja, að
skáldið gæti einskis notið fyrir þess-
ari vissu, en oft er gleðin yfirskyggð
af henni, í sælunni leynist broddur
dauðans:
Áður en þið vissuð af
var sólin horfin úr augum ykkar ....
(Vindur um nótt).
Manstu, þegar æskan sagði skilið við þig
og hljóp léttum skrefum inn í borgina,
en þú stóðst eftir með tóm augu
og gljáandi kollvik ....
(Borgin hló).
Dagurinn fæðist dimmur og hljóður
draumurinn verður aldrei til:
náköld þögn yfir Núpufjöllum
og nótt sem kemur um hádegisbil.
(Dauði).
Þessi þungbæra vissa vekur geig,
en kallar um leið fram þyngri áhrif
en flest annað, stundum jafnvel hina
einu fortakslausu fegurð:
Hjá þér ég fann i fyrsta sinn
að fegurð leynist aðeins þar
sem feigðin rikir ....
(Hjá Ásmundi).
En til er annað skelfilegra vald en
dauðinn, djöfullinn sjálfur, sem situr
um sálir vorar. í Kirkjusmiðnum á
Rein, óhugnanlegu ljóði, kemur hann
í líki Finns gamla og heimtar líkið,
manni dettur strax í hug kommún-
ismi nútímans eða aðrar álíka stefnur.
Merkur ritdómari hefur kallað M.
J. skáld Reykjavíkur. Um það get ég
ekki verið á sama máli. Hann yrkir
að vísu allmikið um borg, en sú borg
hefur engin sérkenni, á Reykjavík
benda einungis nokkur örnefni. Skáld-
ið er aðeins borgarbarn og yrkir um
sjálft sig í borginni, einhverri borg.
M. J. yrkir bæði órímað og bundið.
Hann er öi-uggari í bundnu máli, rím-
uð Ijóð hans eru heilsteyptari, sum
perlur, svo sem við Linditréð hjá
Garði, Dauði, Kukkustrengur að ó-
gleymdu Hugsað til herra Jóns Ger-
rekssonar, sem er líklega bezta kvæði
bókarinnar, heilsteypt og áhrifamik-
ið, þar sem fallvaltleikinn yfirskygg-
ir allt.
Af órímuðum ljóðum hans finnast
mér bezt Borgin hló og Þið komuð
aftur, sem er sterkt ljóð, fullt af
skáldlegum myndum og ort af heitri
alvöru.
Ein lína spillir þó ljóðinu — Það
var hræðileg stund. — Hún er of
hversdagsleg og máttlítil.
í Bónaparti nær skáldið og sterk-
um áhrifum.
Annars má segja um mörg órím-
uðu ljóðanna, að skáldið gæti eigi
alltaf þess hófs, sem nauðsynlegt er
til áhrifa í kvæði, þau séu eigi nógu
gagnorð né markvís. Þannig má
nefna t. d. ljóðið Vindur um nótt,
sem er með skáldlegum andstæðum,
en endirinn verður sviplítill.
Matthías Jóhannessen hefur sann-
að skáldahæfileika sína ótvírætt með
þessari bók. En sú er trú mín, að
hann eigi enn eftir að herða tökin,
víkka sviðið, dýpka rýnina, því að
hann er ferskur og hefur mai'gt að
segja.
E.H.F.