Sveitarstjórnarmál - 01.02.1976, Qupperneq 58

FRÁ Q
SVALBARÐS-
STRANDAR-
HREPPUR
Svalbarðsstrandarhreppnr liggur
frá sýslumörkum Eyjafjarðarsýslu
við Varðgjá rétt við Akureyri og aff
hreppamörkum Grýtubakkahrepps
norðan við Garðsvík, er svo heitir.
Hreppurinn er um 14 km á lengd
og nær yíir undirlendi milli sjávar
og Vaðlaheiðar, um 11/2 km á
breidd. Á meðfylgjandi ljósmynd
mun sjást yfir allan hreppinn eða
svo lil.
Svalbarðseyri 100 ára þorp
í hreppnum eru tæplega 250 íbú-
ar, J)ar af um 80 á Svalbarðseyri.
Þar hefur fólki nú tekið nokkuð að
fjölga, en í mörg ár liafa verið þar
um 65 íbúar. Byggð og umsvif lióf-
ust á eyrinni upp úr 1875, er Bald-
vin Jónsson fluttist í Svalbarð og
setti upp hákarlaskip sín þarna á
eyrinni neðan við bæinn, Jrar sem
heitir Svalbarðseyri. Má jrví telja
Jjorpið 100 ára gamalt um þessar
mundir. Eyrin var nokkru síðar
valin til útskipunar á sauðum fyrir
Þingeyjar- og Eyjafjarðarsýslur, og
Jrar voru millilandaskip hlaðin við
bryggjur fyrr en annars staðar á
Norðurlandi. Löggiltur verzlunar-
staður varð þar árið 1894, en árið
1889 liöfðu fulltrúar Jn iggja hreppa
stofnað Jiar Pöntunarfélag Sval-
barðseyrar, sem telst ein elzta sam-
vinnuverzlun landsins, þótt ekki
yrði Jrað kaupfélag í núverandi
SVEITARSTJÓRNARMÁL
mynd fyrr en á árinu 1939, og heit-
ir nú Kaupfélag Svalbarðseyrar.
Auk samvinuuverzlunarinnar var
fyrr á árum nokkur útgerð frá Sval-
barðseyri og síldarsöltun, og var um
nokkur ár söltuð Jrar síld á sex
bryggjum. Vorið 1914 byggðu sunn-
lenzk togarafélög hús og bryggjur
á eyrinni, og togarafélögin „Alli-
ance" með togarann „Jón forseta"
og „Defensor" með togarann „Þór“
hófu umsvif J)ar nokkru síðar. Tog-
arasalan árið 1917 batt enda á Jretta
blómaskeið, og hafísinn í janúar
1918 braut niður flestar bryggjurn-
ar, sem Jrar höfðu verið byggðar.
Hjá Kaupfélagi Svalbarðseyrar
starfa nú flestir íbúar Jrorpsins.
Rekur það verzlun og annast sauð-
Hreinn Ketilsson, oddviti
Svalbarðsstrandarhrepps.
fjárslátrun svo og móttöku og
geymslu á kartöflum, en jarðepla-
rækt er óvíða á landinu meiri en i
Svalbarðsstrandar- og Grýtubakka-
hreppum. Kaupfélagið liefur nú í
snu'ðum nýtt kjötfrystihús, og haf-
inn er undirbúningur að byggingu
nýs sláturhúss.
Varanleg gata undirbúin
Árið 1972 hófst vinna að gerð
aðalskipulags fyrir Svalbarðseyri.
Sama ár liófst smíði þriggja íbúðar-
húsa við nýja götu, sem hreppsfé-
lagið lætur leggja, og eru undir-
stöður hennar við það miðaðar, að
unnt verði að leggja á hana varan-
legt slitlag án frekari undirstöðu-
gerðar. Við Jressa götu er gert ráð
fyrir 12—16 húsum.
Leiguíbúðir á vegum
hreppsins
Svalbarðsstrandarhreppur hefur
fengið leyfi til að reisa ljórar leigu-
íbúðir. Giunnur hefur verið steypt-
ur að tveimur þeirra, og standa von-
ir til, að smíði þeirra verði lokið á
næsta sumri, 1976. íbúðarhúsin eru
reist á Svalbarðseyri og eru ætluð
verkafólki, sem Jiar starfar.
Nýtízkulegir búskaparhættir
í hreppnum
í hreppnum muuu vera tveir
stærstu mjólkurframleiðendur á
landinu. Þeir eru Bjarni Hólm-
grímsson á Svalbarðseyri og Haukur
Halldórsson í Sveinbjarnargerði.
Auk Jiess rekur Jónas Halldórsson,
sem er bróðir Jiess síðarnefnda, ali-
fuglabúið Fjöregg, sem vera mun
eitt stærsta alifuglabú landsins. Þess
má geta hér, að á ráðstefnu, sem
Stjórnunarfélag íslands og Stjórn-
unarfélag Norðurlands héldu á Ak-
ureyri s.l. sumar um framleiðni í
íslenzkum fyrirtækjum, komu þátt-
takendur í Sveinbjarnargerði, þar
sem þeir bræður Jónas og Haukur
gerðu grein fyrir árangri af ýmsum
aðgerðum, sem Jieir liafa brotið
upp á til aukinnar framleiðni í bú-
skap sínum. Á kúabúinu eru um 80
mjólkandi kýr, sem gefa af sér um
30 þús. lítra mjólkur á mánuði.
Tímamælingar sýna, að við hirð-
ingu á liverri kú er varið 6—7 mín-
útum á dag móti 30 mín. á venju-
legu búi. Mjaltir fara fram úr
gryfju, og kýrnar fá einvörðungu