Sveitarstjórnarmál - 01.03.1999, Blaðsíða 44

SKIPULAGSMAL
Umferðarhávaði
Álag á íbúa og forvarnir
Gísli Karel Halldórsson verkfrœðingur, Almennu verkfrœðistojunni hf
Hávaði er umhverfisvandamál
sem þjáir fjölda fólks daglega. Akst-
ur bíla skapar hávaða sem bitnar á
þeim sem eru nærri götunum. Yms-
ar leiðir eru til að verjast hávaðan-
urn, en mikilvægast er að vanda til
skipulags á nýjum hverfum og
reyna að sjá fyrir og meta líklegan
umferðarhávaða við nýbyggingar.
Meðan unnið er að skipulagi
byggðahverfa er svigrúmið mest til
að gera ráðstafanir og koma í veg
fýrir að íbúamir verði þjáðir af um-
ferðarhávaða.
Opinberir aðilar og bílaframleið-
endur hafa hver á sinn hátt barist
gegn umferðarhávaðanum. Bíla-
framleiðenduin hefur tekist á und-
anförnum tveim áratugum að
minnka verulega hávaða frá bílurn. í
íslensku mengunarvamareglugerð-
inni em settar fram reglur sem eiga
að takmarka óþægindi íbúa af um-
hverfishávaða, bæði frá umferð bíla
og atvinnustarfsemi.
Hljóð
Hljóðstyrkur er mældur í desí-
belum (dB). Meðfylgjandi mæli-
kvarði sýnir dæmigert hljóðstig sem
inaðurinn skynjar í umhverfmu.
Eftirfarandi dæmi skýra hvernig
maðurinn skynjar hljóð:
• Minnsta breyting sem mannlegt
eyra skynjar er breyting sem
nemur 1 dB.
• Aukning sem nemur 5 dB í
hljóðstyrk heyrist vel.
• Aukist hljóðstyrkur um 8-10 dB
skynjar maðurinn það sem tvö-
földun á hljóðstyrk.
Ef orka hljóðs tvöfaldast hækkar
hljóðstyrkurinn um 3 dB
Áhríf hávaóa á fólk
Hávaði getur beinlínis valdið
heymarskaða. Einnig getur hávaði
valdið aukinni streitu og svefhtmfl-
unum.
Það er mjög misjafht milli rnanna
hvaða áhrif hávaði hefur sem aftur
veldur erfiðleikum við að festa
ákveðið gildi sem hámarksgildi fýrir
hljóðstig. Sem dæmi um hópa fólks
sem er viðkvæmt fyrir hávaða em
eftirtaldir:
• Smáböm sem em að læra að tala
og hafa því þörf fyrir að heyra
vel hvað aðrir segja.
• Börn sem eru að læra að lesa.
Forðast ber því að velja skóla
stað nærri umferðarhávaða.
• Blindir sem skynja umhverfið að
stómm hluta með hjálp hljóðs og
heymar.
• Heymarskertir sem eiga í erfið-
leikum með að greina talað mál
ffá öðmm umhverfishljóðum.
38