Morgunblaðið - 09.06.2012, Qupperneq 33

33
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2012
Jafnvægislist Fólk sem á leið um Laugaveginn er iðulega á tveimur jafnfljótum eða í bíl og þótt vissulega færist í vöxt að sjá fólk á tvíhjóli eru einhjól án nokkurs vafa sjaldgæf sjón.
Eggert
Frumvarp til laga
um veiðigjald sem
nú er rætt á Alþingi
er eðlilega mjög
umdeilt. Okkar
skoðun er sú að
heimild til töku sér-
staks gjalds á eina
atvinnugrein um-
fram aðra standist
varla jafnræðissjón-
armið. Sé slíkt gert
engu að síður verð-
ur það að vera hluti af heild-
arlöggjöf viðkomandi atvinnu-
greinar. Skattar eru hinsvegar
lagðir á og innheimtir samkvæmt
skattalögum og ef ná þarf hærra
afgjaldi af útgerð og fiskvinnslu til
ríkissjóðs á að leita leiða til að
gera það í gegnum almenn skatta-
lög.
Sjávarútvegsfyrirtæki á lands-
byggðinni greiða um 80% af inn-
heimtum veiðigjöldum og tilfærsla
fjármagns frá þessum byggðum til
höfuðborgarsvæðisins er veruleg.
Bráðabirgðaúttektir gefa til kynna
að annarri hverri skattakrónu al-
mennings af landsbyggðinni sé
endanlega ráðstafað á höfuðborg-
arsvæðinu. Sjávarbyggðirnar vítt
og breitt um landið verða að fá
forgang í að njóta afraksturs auð-
linda sinna. Frumvinnslugrein-
arnar hafa undanfarna áratugi
farið í gegnum mikla og langvar-
andi endurskipulagningu í kjölfar
gjörbreytts rekstrarumhverfis.
Þetta hefur gengið nærri þeim
samfélögum sem hafa byggst að
miklu leyti upp á grunni þeirra og
á þessum tíma urðu greinileg
kaflaskil í íbúaþróun þar til hins
verra.
Veiðigjaldið renni aftur
til sjávarbyggðanna
Mikilvægt er að bæði aflaheim-
ildir og hluti tekinna veiðigjalda
renni aftur til baka inn á þessi
svæði ef ekki á að koma til frekari
áfalla í formi skertrar þjónustu og
lakari lífskjara og frekari brott-
flutninga íbúa.
Við erum ekki fylgjandi háum
sértækum veiðigjöldum sem bitna
hart á minni sjávarbyggðum sem
hafa einhæfa atvinnustarfsemi og
byggja algjörlega tilveru sína á
fiskveiðum. Stórfelld taka veiði-
gjalds til ríkissjóðs er því hreinn
og beinn aukaskattur á sjáv-
arbyggðirnar – landsbyggð-
arskattur. Þess vegna höfum við
Atli Gíslason alþingismaður lagt
fram breytingartillögu þar sem
lögð er til önnur og réttlátari
skipting tekna af veiðigjöldum en
tilgreint er í frumvarpinu. Um-
sagnaraðilar hafa bent á að
byggðaaðgerðir frumvarpsins séu
ólíklegar til að ná þeim mark-
miðum sem stefnt er að. Það er
því mikilvægt að grípa til aðgerða
til að rétta af stöðu sjávarbyggða
með því að tryggja þeim hlutfall
tekna af veiðigjöldum. Breytingin
er leið til sátta og tekur því mið af
þörfum sjávarbyggðanna sem hafa
lýst yfir áhyggjum af áhrifum fyr-
irliggjandi frumvarps. Með því er
jafnframt komið til móts við at-
hugasemdir og sjónarmið sem
bárust um fiskveiðistjórn-
unarfrumvarpið sem lagt var fram
á síðasta þingi (þskj. 1475, 827.
mál, 139. löggjafarþing) þar sem
bent var á mikilvægi þess að horfa
til búsetu og byggðasjónarmiða.
Áréttað skal að við töku veiði-
gjalda verður að hafa hliðsjón af
áhrifunum af fiskveiðistjórn-
unarlögunum í heild. Jafnframt
þarf að horfa til jafnræðissjón-
armiða þegar aðgengi að einni
náttúruauðlind er skattlagt sér-
tækt umfram aðrar auðlindir.
Lagt er til að tekjum af veiði-
gjöldum skuli ráðstafað þannig að
50% renni í ríkissjóð og 40% til
þess sveitarfélags eða landshluta-
samtaka þar sem skip er skráð.
Til greina kemur að Jöfn-
unarsjóður sveitarfélaga verði
milligönguaðili um ráðstöfun fjár-
ins. Þá renni 10% veiðigjalda í
rannsóknarsjóð, AVS-sjóð, til að
auka verðmæti sjávarfangs með
það að markmiði að stuðla að
rannsóknum, nýsköpun og þróun
ásamt markaðsmálum í íslenskum
sjávarútvegi. Drög að frumvarpi
um AVS-sjóð var birt á vef sjáv-
arútvegsráðuneytis í nóvember sl.
og munu flutningsmenn breyting-
artillögunnar leggja fram frum-
varp þessa efnis verði breyting-
artillagan samþykkt.
Ákvæðið er í samræmi við 28.
gr. fiskveiðistjórnunarfrumvarps
sem lagt var fram á síðasta þingi
og ríkisstjórnin hafði þá samþykkt
fyrir sitt leyti og þingflokkar af-
greitt það til umfjöllunar alþingis
og sjávarútvegs- og landbún-
aðarnefndar. Þessi sáttatillaga er
lögð fram til að standa á rétti og
hagsmunum sveitarfélaganna og
sjávarbyggðanna sem mörg hver
þurfa nú að verjast ágjöfum m.a. í
skertri opinberri þjónustu, háum
flutningskostnaði og raforkuverði.
Þessi sveitarfélög þola ekki frek-
ari álögur umfram önnur í land-
inu.
Eftir Atla Gíslason
og Jón Bjarnason » Sjávarútvegsfyr-irtæki á landsbyggð-
inni greiða um 80% af
innheimtum veiðigjöld-
um og tilfærsla fjár-
magns frá þessum
byggðum til höfuðborg-
arsvæðisins er veruleg.
Bráðabirgðaúttektir
gefa til kynna að ann-
arri hverri skattakrónu
almennings af lands-
byggðinni sé endanlega
ráðstafað á höfuðborg-
arsvæðinu.
Atli
Gíslason
Höfundar eru alþingismenn.
Hækkun veiðigjalds til ríkisins
er beinn landsbyggðarskattur
Jón
Bjarnason