Morgunblaðið - 09.08.2012, Blaðsíða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. ÁGÚST 2012
Skemmtileg ferð í slökkvistöð Þessi fallegu börn úr frístundaheimilinu Skýjaborgum í Vesturbænum voru brosmild og kát þegar þau heimsóttu slökkviliðsstöðina í Skógarhlíð í gær.
Eggert
Refurinn er einn af
frumbyggjum landsins
og hefur sinn rétt sem
slíkur. Hinsvegar er
vitað að frá landnámi
hefur ávallt verið reynt
að takmarka stofn-
stærð hans með veið-
um og þannig að lág-
marka skaða af hans
völdum á búfénaði og
öðrum skepnum lands-
ins.
Fyrir tveimur árum ákvað ríkis-
stjórnin án rökstuðnings að hætta
stuðningi við refaveiðar þrátt fyrir
að sýnt hafi verið fram á að tekjur
ríkissjóðs vegna virðisaukaskatts af
hlutdeild sveitarfélaganna væru
hærri en heildarútgjöld ríkisins. Við
þessu var varað enda ljóst að mörg
sveitarfélög mundu af fjárhags-
ástæðum nota tækifærið og skera
niður fjárveitingar til refaveiða. Nú
berast fréttir víða af landinu af gríð-
arlegum fjölda refa og áhyggjur af
þessum vanda fer vaxandi. Með-
fylgjandi ljósmyndir sýna vel vand-
ann sem við er að etja en á mynd-
unum má sjá illa dýrbitið sauðfé í
Borgarfirði og á hinni má sjá ref sem
er að bera 22 fuglsunga í greni.
Stærð refastofnsins tífaldast
á 30 árum
Sá losaragangur sem viðgengist
hefur á stjórnun refaveiða undanf-
arna áratugi hefur ásamt friðun
ákveðinna landsvæða leitt af sér
óhóflega stækkun refastofnsins. Dr.
Páll Hersteinsson, sem stundaði
rannsóknir á íslenska refnum í ára-
tugi, sagði í viðtali í
Morgunblaðinu 15.
desember 2010 að ís-
lenski refastofninn hafi
verið um 1000 dýr í lág-
markinu 1973-1975 og
miðar hann þá við
hauststofn. Árið 2007
sé stofninn áætlaður
um 10.000 dýr og hafi
því tífaldast frá því 30
árum áður. Líkur má
leiða að því að stofninn
hafi stækkað með lík-
um hraða síðan 2007.
Á þessum tíma hefur
refurinn fært sig nær byggð og á
síðustu árum er æ algengara að dýr-
bitið sauðfé finnist og fuglum hefur
víða fækkað mikið. Því leggjast
gríðarlegar fjárhagslegar byrðar á
fámenn en landstór sveitarfélög þar
sem skilningur hefur þó verið á
vandamálum sem upp geta komið í
náttúrunni þegar handleiðslu
mannsins nýtur ekki lengur og
stofnar afræningja vaxa úr hófi.
Skaða á fuglalífi vegna friðunar og
tilviljanakenndra veiða má vel sjá á
Vestfjörðum og víðar, af þeim sök-
um er afar brýnt að koma skipulagi
aftur á refaveiðar.
Hættum öfgum og beitum skyn-
semi í þágu náttúrunnar
Í stað þess að vinna að friðun refa
og skera algerlega niður fjárveit-
ingar til refaveiða hefði verið skyn-
samlegra að skipuleggja þær betur
og gera markvissari. Nú liggur fyrir
Alþingi þingsályktunartillaga sem
myndi breyta skipulagi refaveiða á
Íslandi. Undirritaður er fyrsti flutn-
ingsmaður tillögunnar en nái hún
fram að ganga er kveðið á um að
halda refastofninum í hæfilegri
stofnstærð, sem gæti legið nærri 4-
5.000 dýrum. Til að ná því markmiði
gerir tillagan ráð fyrir að engin
landsvæði verði undanskilin refa-
veiðum, teknar verði aftur upp
greiðslur úr ríkissjóði vegna fækk-
unar refa, að samið verði við Sam-
band íslenskra sveitarfélaga eða
landshlutasamtök sveitarfélaga um
að sjá um skipulagningu veiðanna og
greiðslur til veiðimanna, að rann-
sóknir verði á hendi vísindamanna
en veiðistjórnun á hendi reyndra
veiðimanna og síðast en ekki síst að
greiðslur fyrir hlaupadýr og grenja-
vinnslu verði þær sömu um land allt.
Eins og rakið hefur verið þarf að
halda refastofninum í hæfilegri
stofnstærð og því er mikilvægt að
tillaga sem felur í sér breytta fram-
tíðarskipan refaveiða verði sam-
þykkt sem fyrst. Við verðum að
komast frá þeirri öfgastefnu sem
umhverfisráðherra og ríkisstjórnin
hefur á þessum málaflokki og setja
fram skynsamlega stefnu í þágu
náttúrunnar.
Eftir Ásmund Einar
Daðason »Refastofninn hefur
tífaldast á síðustu
áratugum. Verðum að
komast frá öfgum rík-
isstjórnarinnar og setja
fram skynsamlega
stefnu varðandi refa-
veiðar.
Ásmundur Einar
Daðason
Höfundur er alþingismaður
Framsóknarflokksins.
Fjölgun refa og röng stefna ríkisstjórnarinnar
Illa dýrbitið sauðfé í Borgarfirði.
Ljósmynd/Hilmar Stefánsson.
Refur með 22 þúfutittlingsunga í kjaftinum á leið í greni.