Morgunblaðið - 28.09.2012, Qupperneq 6

FRÉTTASKÝRING
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Fjármálaráðuneytið þvælist fyrir í öll-
um málum og fer sínar eigin leiðir,
segir Halldór Halldórsson, formaður
Sambands íslenskra sveitarfélaga, en
hann gerði samskiptaleysið milli ráðu-
neytisins og sambandsins að umfjöll-
unarefni í setningarræðu sinni á 40.
fjármálaráðstefnu sveitarfélaganna í
Hörpu í gær.
Halldór segir fjármálaráðuneytið
taka of lítið tillit til sjónarmiða bæði
sveitarfélaganna og annarra ráðu-
neyta og að bakslag sé komið í sam-
skipti stjórnsýslustiganna. Málið snú-
ist þó ekki um að sveitarfélögin fái
ekki allan þann pening sem þau fari
fram á frá fjármálaráðuneytinu.
„Þetta snýst um samskipti, þetta
snýst um að fá niðurstöðu í mál, þetta
snýst um að setja okkur inn í mál sem
á að fara að taka ákvarðanir um,“ seg-
ir hann en vandinn endurspeglist m.a.
í fjárlagafrumvarpi næsta árs og svo-
kallaðri Jónsmessunefnd, sem ætlað
sé að vinna að úrlausna mála milli ríkis
og sveitarfélaga.
Halldór segir fjárhagsstöðu sveitar-
félaganna hafa batnað síðustu misseri
en aukin útgjöld setji strik í reikning-
inn og þar komi aftur að samráðs-
skorti milli ráðuneyta og sveitar-
stjórna. „Það er alveg rétt að staða
sveitarfélaganna er mjög misjöfn og
það er áhyggjuefni, t.d. hvað varðar
þau sveitarfélög þar sem atvinnu-
ástandið hefur verið hvað erfiðast. Það
segir til sín í rekstri sveitarfélagsins
en þar stefnir líka í mestu útgjöldin
vegna atvinnulausra sem munu koma
inn á fjárhagsaðstoð um áramótin,“
segir Halldór.
Geta lært af sveitarfélögunum
Halldór segir að fari sem horfi muni
kostnaður sveitarfélaganna vegna at-
vinnulausra á fjárhagsaðstoð nema um
5-5,5 milljörðum króna árið 2013, eftir
að tímabundin lenging bótatímabils at-
vinnuleysisbóta renni út. Mótmæli og
tillögur sambandsins hafi fengið litlar
undirtektir í velferðarráðuneytinu.
Stærstu málin sem liggja á borði
sambandsins er varða fjármál sveitar-
félaganna virðast raunar öll lúta að
ágreiningi milli sveitafélaganna og rík-
isins. „Það eru auðvitað málefni fatl-
aðra, því nú erum við búin að vera með
þau síðan 1. janúar 2011 og þar eru
ennþá óuppgerð mál sem ekki hefur
fengist niðurstaða í,“ segir Halldór.
„Það eru tónlistarskólamálin sem eru
ennþá í vinnslu milli okkar. Það eru
málefni aldraðra en þar eru óuppgerð-
ar lífeyrisskuldbindingar sem hvíla á
núverandi hjúkrunarheimilum og við
viljum ekki taka yfir; það eru einhverj-
ir milljarðar. Og svo þessi stóra fjár-
hæð, 5-5,5 milljarða króna kostnaður
vegna atvinnulausra á fjárhagsaðstoð,“
segir hann.
Halldór segir að slípa þurfi til nokk-
ur atriðið í nýjum sveitarstjórnarlögum
sem tóku gildi 1. janúar síðastliðinn, t.d.
hvað varðar skilgreiningu á því hvernig
skuldahlutfallið sé reiknað út. Þá segir
hann sambandið afar spennt fyrir sam-
starfi um ný lög um fjárreiður ríkisins.
„Ég hef fullyrt að ríkið getur lært af
sveitarfélögunum t.d. varðandi það að
sveitarfélögin eru með allar sínar
skuldbindingar tölulega inni í sínum
efnahagsreikningum,“ segir Halldór.
Ríkið hafi t.d. hvorki fært til bókar allar
lífeyrisskuldbindingar né leiguskuld-
bindingar og því séu einhverjir millj-
arðar ósýnilegir í efnahagsreikningi
ríkisins.
Samskipta- og samráðsskortur
 Fjármálaráðuneytið tekur lítið tillit til sjónarmiða sveitarfélaganna og annarra ráðuneyta, segir formað-
ur Sambands íslenskra sveitarfélaga  Misjöfn staða sveitarfélaganna áhyggjuefni  Mörg mál óleyst
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Samvinna Formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga segir samskiptin við fjármálaráðuneytið hafa farið
versnandi en samstarfið við innanríkisráðuneytið og forsætisráðuneytið hafi verið mun farsælla.
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2012
Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
– Afslátt eða gott verð?
Á góðu verði í eldhúsið
Kletthálsi Reykjavík
Reykjanesbæ
Akureyri
Húsavík
Vestmannaeyjum
Töfrasproti – Blandari
2.690,-
Kaffivél með Thermo hitakönnu
10-12 bolla, 900w
2.990,-
Djús/ávaxtablandari
með glerkönnu
3.990,-
Blandari og matvinnsluvél
4.990,-
Í lok ræðu
sinnar sagði
Halldór Hall-
dórsson að
sveitarsjóðir
landsins
stæðu áreið-
anlega mun
betur en al-
menningur
gæti haldið
miðað við
umræðuna og í samtali við
Morgunblaðið sagðist hann
hafa undrast hvernig rætt væri
um fjármál sveitarfélaganna á
Alþingi.
„Þegar ég hef hlustað á þing-
menn hefur mér stundum of-
boðið að heyra hvernig þeir tala
um sveitarfélögin,“ segir Hall-
dór.
„Almenningur náttúrlega
skynjar mjög vel samdráttar-
aðgerðirnar og aðhaldið hjá
sveitarfélögunum og það verður
að vera áfram til staðar ekki
síður en hjá ríkinu. En það er
verið að tala um sveitarstjórn-
armenn eins og þeir ráði ekki
við ástandið og séu að gera
hlutina illa og mér hefur bara
fundist sú umræða ganga of
langt,“ segir hann.
Ósanngjörn
umræða
FJÁRMÁLIN
Halldór
Halldórsson
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Skiptar skoðanir eru um það hvort
svonefnd fjárfestingaleið Seðlabank-
ans hafi borið árangur en markmið
hennar er að losa um gjaldeyris-
höftin eins fljótt og hægt sé án þess
að niðurstaðan
verði efnahags-
legur óstöð-
ugleiki. Í fyrri
áfanga átti með
útboðum að losa
og binda afla-
ndskrónur, í þeim
síðari aðrar krón-
ur.
Helgi Hjörvar,
formaður efna-
hags- og viðskiptanefndar Alþingis,
segir útboðin til þessa hafa skilað
minni árangri en vonast hafi verið
til. „Það sem hefur þar m.a. haft
áhrif eru að mínu mati óraunhæfar
væntingar þeirra sem eiga afla-
ndskrónurnar til þess að afnám
hafta gangi skjótt fyrir sig,“ segir
Helgi. „Það voru til að mynda
óheppileg skilaboð þegar frum-
varpið um afnám hafta kom til um-
fjöllunar í þinginu að þá var að kröfu
stjórnarandstöðunnar fallist á að
framlengja höftin aðeins til 2013 en
ekki 2015 eins og frumvarpið gerði
ráð fyrir.
Á hinn bóginn er á það að líta að
þessi útboð eru ekki eini þátturinn í
afléttingu haftanna. Það náðist t.d.
verulegur árangur í Avens-
samningunum snemma í ferlinu, þar
sem tókst að leysa með beinum
samningum talsverðan hluta vand-
ans. Síðan munu í þessu ferli verða
fleiri þættir sem munu ráða miklu
um það hve hratt gengur að aflétta
höftunum, m.a. hvernig þróunin
verður á eignarhaldinu á við-
skiptabönkunum.“
-Sumir benda á að afslátturinn í
útboðum, 20% af opinberu gengi
krónunnar, geti verið of lítill hvati.
Þarf að slá enn meira af?
„Lítil þátttaka bendir auðvitað til
þess að mönnum þyki ekki nógu
mikill ávinningur í þessu fyrir sig.
En þá er mikilvægt að hafa í huga að
þetta er ekki eini þátturinn í aflétt-
ingu hafta. Það eru auðvitað aðrar
aðferðir sem verður að öllum lík-
indum einnig beitt, s.s. útgöngu-
skatti þótt það myndi koma til síðar í
ferlinu.“
Óheppilegir hvatar
Helgi segir aðspurður ljóst að
höftunum fylgi mismunun milli aðila
á markaði hérlendis, mismunandi
kjör og óheppilegir hvatar. „Þess
vegna er svo gríðarlega mikilvægt
fyrir okkur að losna við höftin og
komast aftur í eðlilegt frelsi manna
til viðskipta með fjármuni.“
-Sumir sem nýta sér fjárfest-
ingaleiðina eru útrásarvíkingar sem
fengu afskrifaða ótalda milljarða.
En þeir eiga fé erlendis og sveima
nú eins og ránfuglar yfir hræjum.
Hvað segirðu um þetta?
„Gjaldeyrishöft eru auðvitað mjög
óheppilegt ástand og óviðunandi.
Það hvaðan þessir fjármunir koma
bendir til þess að í einhverjum mæli
sé um að ræða Íslendinga. Það er
ósköp eðlilegt að í sumum tilfellum
sé það umdeilt að tilteknir aðilar
njóti betri kjara en aðrir. En útboðin
eru almenn aðgerð og opin öllum;
ekki er hægt að taka pólitíska
ákvörðun um það hverjir megi taka
þátt í þeim og hverjir ekki.“
Helgi segir útgönguskatt
koma til greina síðar
 Vitað að útrásarvíkingar nýti sér útboð Seðlabankans
Helgi Hjörvar
Morgunblaðið/Kristinn
Við stýrið Arnór Sighvatsson aðstoðarseðlabankastjóri og Már Guðmundsson
seðlabankastjóri á blaðamannafundi. Þeir sitja báðir í peningastefnunefnd.
Tólf starfsmenn láta af störfum í
höfuðstöðvum Landsbankans. Í til-
kynningu kemur fram að fækkun
starfsfólks komi til vegna hagræð-
ingar samfara breytingum á skipu-
lagi. Landsbankinn kynnti í gær
nýjar stefnuáherslur til ársins 2015
sem felast í stefnu bankans frá
árinu 2010. Áherslunum á að fylgja
aukin hagkvæmni í rekstri með
lækkun kostnaðar, eflingu stjórn-
unar og liðsheildar og ábyrgri
markaðssókn. Í tilkynningu segir
að bankinn hafi náð öllum lyk-
ilmarkmiðum sínum sem sett voru
fyrir tveimur ár-
um að undan-
skildum kostnaði
í rekstri sem er
hærri en að var
stefnt, sem kem-
ur m.a. til vegna
samruna við
SpKef.
„Álögur á fjár-
málafyrirtæki hafa aukist og nauð-
synlegt er að leita allra leiða til að
hagræða,“ segir Steinþór Pálsson
bankastjóri m.a. í tilkynningu frá
Landsbankanum í gær.
Landsbankinn fækkar starfsmönnum