Morgunblaðið - 24.11.2012, Blaðsíða 42

42 Jólablað Morgunblaðsins
Jólastemningin
býr í Básum
Aðventuferð 30. nóv – 2. des
Áramótaferð 29. des – 1. jan
Bókun á skrifstofu í síma
562 1000 eða á www.utivist.is
Þ
að er svo yndislegt að vera
úti á skíðum um jólin og
það er alveg sérstaklega
góð jólastemning í aust-
urrísku Ölpunum,“ segir
Gunilla Skaptason tannlæknir. Hún
hefur ásamt fjölskyldunni byggt sér
fallegt og notalegt hús á skíðasvæð-
inu Aineck/Katschberg skammt frá
Salzburg í Austurríki og eyðir þar
gjarnan jólum og áramótum.
„Skíðajól eru frábær því þá losnar
maður við allt hátíðarstressið heima.
Við fjölskyldan höfum lagt áherslu á
að vera bara með litla sæta jóla-
pakka og allir taka þátt í matarund-
irbúningnum. Þannig skapast svo
sérstök fjölskyldustemning.
Þetta er sannkallaður gæðatími
þar sem við erum öll saman í tíu
daga, njótum útiverunnar og sam-
verunnar og gæðum okkur á góðum
mat. Við förum út á morgnana og
skíðum uppi í fjöllunum allan daginn,
rennum við í notalegum skíðaskálum
og fáum okkur gott að borða. Það er
dásamleg jólastemning og allir eru í
góðu skapi.“
Traust vinabönd
Gunilla og fjölskylda hafa stundað
skíðamennsku í 35 ár. „Fyrstu árin
vorum við í Skálafelli allar helgar og
líka í miðri viku með eldri börnin
tvö, þau voru rétt fjögurra ára göm-
ul þegar þau fóru fyrst alein upp í
diskalyftunni. Þetta var dásamlegur
tími sem aldrei gleymist,“ segir
Gunila.
„Síðan fóru vinahóparnir á skíði
um helgi eða páska til Akureyrar og
þá voru börnin líka oft með í för. Á
sumrin fóru heilu fjölskyldurnar inn
í Kerlingarfjöll og þar lærðu allir á
skíðum hjá Valdimari og Eiríki. Á
skíðum kynntist fólk og traust vina-
bönd mynduðust sem aldrei rofna.
Við fórum fyrstu fjölskylduskíða-
ferðina til Austurríkis þegar eldri
börnin voru sjö og níu ára og yngsta
barnið aðeins þriggja mánaða gam-
alt. Síðan þá höfum við fjölskyldan
oft dvalið um jól og áramót á skíðum
í Austurríki og síðastliðin fjögur ár í
okkar eigin húsi. Við höfum lengi
verið heilluð af hinu stórkostlega
skíðasvæði Aineck/Katschberg
skammt frá Salzburg og fundum
loks freistandi lóð í litlu fallegu þorpi
sem heitir St. Margarethen og er við
rætur Aineck/Katschberg. Þar
byggðum við okkar draumahús og
viljum helst hvergi annars staðar
vera.“
Fegurð Alpanna
Húsið er að sögn Gunillu á besta
stað í bænum.
„Það er frábærlega vel staðsett.
Við erum um það bil þrjár mínútur
að keyra á skíðasvæðið og á sumrin
er bara að setja á sig bakpokann og
labba af stað upp í fjöllin. Svo er
dásamlegur golfvöllur í fimm mín-
útna akstursfjarlægð sem við spilum
mikið á í sumarfríunum. Þetta er
hreinasta paradís. Við notum húsið
mjög mikið en höfum leigt það út
þegar við erum ekki þar, aðallega út-
lendingum,“ segir Gunnilla sem
finnst fegurð Alpanna eiginlega ólýs-
anleg.
„Þar ríkir svo mikil ró og friður.
Gleði þeirra sem stunda skíði og úti-
vist í Ölpunum er ólík öllu öðru sem
maður hefur kynnst í gegnum tíðina.
Við höfum farið til fleiri landa á skíði,
bæði Frakklands og Ítalíu, en okkur
finnst hvergi eins notalegt og huggu-
legt og í Austurríki. Svæðið um-
hverfis Salzburg er að mínu mati
besta austurríska skíðasvæðið en
það stendur hátt og er mjög snjó-
öruggt.“
Sænskir jólasiðir
Gunilla segist alltaf halda í jóla-
hefðir, líka í Austurríki. „Ég er mik-
ið jólabarn og mjög föst í þeim jóla-
siðum sem ríktu á mínu heimili.
Mamma mín var sænsk svo við höf-
um haldið okkur við þær hefðir sem
ég ólst upp við. Heima var til dæmis
alltaf julefrokost í hádeginu á að-
fangadag með Jansons frestelse,
sænskri jólaskinku, síld og fleira
góðgæti. Jansons frestelse er vinsæll
sænskur síldarofnréttur og hann
fylgir minni stórfjölskyldu um jól og
áramót, hvert sem við förum.
Þegar við höfum verið í húsinu
okkar í Austurríki um jólin öll sam-
an; börn, tengdabörn og barnabörn,
bæði frá Noregi og Íslandi, höfum
við tekið með okkur hangikjöt og
rjúpur sem tengdasonurinn veiðir.
Því til viðbótar höfum við alltaf pant-
að svínasteik, tilbúna í ofninn, hjá
frábærum kjötiðnaðarmönnum í
næsta þorpi. Þannig ríkir mikil hefð í
veislumatnum hjá okkur, hvort sem
við höldum jólin á Íslandi eða í Aust-
urríki.“
Jansons frestelse
Fyrir fjóra
10 meðalstórar kartöflur
2 stórir gulir laukar
1 box af gaffalbitum frá Kútter,
valin kryddsíld af bestu gerð
(290 g, fæst í Nóatúni)
raspur, ókryddaður
1-1½ peli rjómi
Upprunalega voru ansjósur í rétt-
inum en við höfum kosið að gera
þetta alltaf svona, nota síld. Byrjað
er á því að flysja kartöflur og skera
þær niður í mjög þunnar skífur.
Laukar næst flysjaðir og skornir í
þunnar skífur. Laukurinn brúnaður
á pönnu við vægan hita í góðum
skammti af smjöri, þannig að hann
verði gulbrúnn. Kartöflurnar settar í
smurt eldfast fat og lauknum hellt
yfir þannig að smjörið leki vel niður
á kartöflurnar. Kryddsíldinni (litlum
bitum) stungið niður á milli kartafln-
anna, nokkrum smjörbitum dreift yf-
ir, smávegis af kryddsíldarleginum
hellt yfir og loks stráð örlitlu raspi
yfir allt saman.
Stungið inn í 200°C heitan ofn og
bakað í ca 10 mínútur, til að þurrka
réttinn lítillega upp. Fatið er þá tek-
ið út eitt augnablik, rjóma hellt yfir
og því stungið aftur inn í ofninn í ca
30 mínútur eða þar til kartöflurnar
eru orðnar vel mjúkar. Rétturinn
skal borinn fram heitur og gott er að
hafa rúgbrauð með. beggo@mbl.is
Skíðakona Gunilla Skaptason heldur í hefðir í jólamat, tekur bæði hangikjöt og rjúpur með
til Austurríkis og flytur þannig með sér íslenskt bragð á fjarlægar fjallaslóðir í Ölpunum.
Gaman Gleði þeirra sem stunda skíði og útivist í Ölpunum er ólík öllu öðru, að mati Gun-
illu. Hún segir svæðið umhverfis Salzburg vera langbesta austurríska skíðasvæðið.
Friðsæld á fjöllum
Gunilla Skaptason
eyðir gjarnan jólunum
á skíðum í austurrísku
Ölpunum þar sem fjöl-
skyldan hefur reist sér
myndarlegt hús
skammt frá Salzburg.
Draumahúsið Hús Gunillu og fjölskyldu, sem er bæði fallegt og notalegt,
er í litlu þorpi, St. Margarethen, við rætur Aineck/Katschberg.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sænskt Gunilla Skaptason er mikið jólabarn og heldur fast í sænskar jólahefðir. Hún gefur hér uppskrift að
Jansons frestelse, sem er vinsæll sænskur síldarofnréttur sem stendur alltaf fyrir sínu.