Morgunblaðið - Sunnudagur - 04.11.2012, Síða 4

Þeir 67 virkjunarkostir sem þings-
ályktunartillagan nær til skiptast
þannig að 16 kostir eru í orkunýting-
arflokki, 31 í biðflokki og 20 í vernd-
arflokki. Þá er áætluð orkuvinnslu-
geta í orkunýtingarflokki um 8,5
teravattstundir, í biðflokki 12,5 og í
verndarflokki 11,3.
Núverandi orku-
vinnsla á Íslandi er
um 17 teravatt-
stundir.
„Þessi skipting
milli nýtingar-, bið-
og verndarflokka
segir þó ekki alla
söguna, því mjög
margir kostir í nýt-
ingarflokki, til dæmis jarðvarmi á
Reykjanesi – eru ekki sérlega langt
komnir og mun taka tíma að hrinda
áformum þar í framkvæmd. Óvíst er
hvort af sumum þeirra getur orðið,“
segir Birgir Ármannsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins.
„Þeir kostir, sem ráðherrarnir
færðu úr nýtingarflokki í biðflokk,
voru hins vegar vatnsaflsvirkjanir,
sem eru langt komnar, og unnt væri í
sumum tilvikum að koma verkefnun-
um fljótt í gang.“
Þá segir hann að hafa beri í huga
að sé virkjunarkostur flokkaður í nýt-
ingarflokk feli það ekki í sér að hann
sé þar með kominn á koppinn. „Þessi
flokkun breytir engu um að það þarf
öll leyfi, rannsóknaleyfi, fram-
kvæmdaleyfi, virkjanaleyfi, leyfi skv.
skipulagi, mat á umhverfisáhrifum og
allt þetta til þess að dæmið gangi upp.
Þetta er í mörgum tilvikum eftir
varðandi jarðvarmavirkjanirnar í
nýtingarflokki, en mun meira hefur
verið klárað varðandi ofangreinda
kosti í vatnsafli, sem færðir voru úr
nýtingu í bið, ekki síst virkjanir í
neðri hluta Þjórsár.
Tillaga ráðherranna, sem breytti
niðurstöðum verkefnisstjórnar og
faghópa, var því að þessu leyti til þess
fallin að stuðla að stöðnun eða a.m.k.
afar hægri uppbyggingu á þessu
sviði. Og öllum er ljóst að það byggist
á pólitík en ekki vísindum.“
Stuðlar að
stöðnun
Það hefur valdið miklum
skjálfta á Alþingi að sex virkj-
unarkostir, Urriðafossvirkjun,
Holtavirkjun, Hvamms-
virkjun, Skrokkölduvirkjun,
Hágönguvirkjun 1 og Há-
gönguvirkjun 2, voru færðir
úr nýtingarflokki í biðflokk.
Svandís Svavarsdóttir sagði er
hún kynnti þingsályktun-
artillöguna að það væri „með
vísan til ákveðinna varúðar-
sjónarmiða og nýrra upplýs-
inga“. Stjórnarandstaðan hef-
ur haldið því fram að þar hafi
pólitíkin spilað inn í og Sam-
fylkingin hafi ekki þorað
að taka slaginn við
Vinstri-græna. Þing-
maður Samfylking-
arinnar sagði í
samtali í gær að
Vinstri-grænir
hefðu sagt að
„þetta væri
þeirra ESB“.
Mikil ólga er í þingflokkiSamfylkingarinnar vegnarammaáætlunarinnar sem
til stendur að keyra í gegnum þing-
ið. Sex þingmenn gerðu fyrirvara
þegar tillögu ráðherra var siglt í
gegnum þingflokkinn í vor, en í
henni fólst að sex virkjunarkostir
yrðu færðir úr nýtingarflokki yfir í
biðflokk.
En flokksforystan lætur engan
bilbug á sér finna, enda láta vernd-
unarsinnar til sín taka innan þing-
flokksins og þrýstingurinn er mikill
frá Vinstri grænum. Eins og einn
þingmaður Samfylkingarinnar orð-
aði það í samtali í gær: „Þetta er
auðvitað pólitískt samkomulag. Þeir
[Vinstri grænir] hafa sagt að þetta
sé þeirra ESB og þeir geti ekki far-
ið í kosningar nema þetta sé svona.“
„Ég á von á því að þingsályktun-
artillagan verði tilbúin í næstu viku,
þannig að umræður fari hugsanlega
fram í þarnæstu viku, án þess ég
geti lofað neinu um það,“ segir
Mörður Árnason, sem fer fyrir mál-
inu af hálfu Samfylkingarinnar.
Hvað þýðir „bið“?
Samkvæmt heimildum innan Sam-
fylkingarinnar leggur Mörður upp
með að hægt sé að sætta sig við að
taka virkjanakosti úr nýtingarflokki
og setja þá í biðflokk, en hvorki
sé ásættanlegt að þingið færi
kosti úr biðflokki í nýtingu né
vernd. Og hann liggur ekkert á
því í samtölum að hann muni
mæla fyrir óbreyttri tillögu frá
ráðherrunum, þar sem virkj-
anakostirnir sex verði í bið-
flokki.
Einn þingmaður Sam-
fylkingarinnar var spurð-
ur hvað það þýddi að
færa kosti í biðflokk – hvort það
væri bið eftir nýrri ríkisstjórn?
„Nei. Og það er algjör misskiln-
ingur að málið sé fyrst núna að
verða pólitískt. Það varð það um
leið og menn fóru að setja virkj-
anakosti ýmist í nýtingu eða vernd.“
Mest er í húfi í neðri Þjórsá.
Landsvirkjun hefur lagt mikla vinnu
í að undirbúa virkjanir þar og um-
hverfismat liggur fyrir, þannig að
hægt væri að ráðast í framkvæmdir
á skömmum tíma. En líklegt er að
nokkrir úr hópi sexmenninganna
muni sætta sig við að þær virkjanir
fari í biðflokk á þeim forsendum að
rannsaka þurfi áhrif þeirra á laxa-
stofninn í Þjórsá.
En ekki býr djúp sannfæring að
baki, eins og fram kemur í máli
þingmanns Samfylkingarinnar er
hann er spurður, hvers vegna slíkar
rannsóknir voru ekki gerðar í sum-
ar. „Auðvitað er þetta skálkaskjól
líka. Og sjálfsagt eru einhverjir að
kaupa sér tíma og láta umhverf-
ismatið renna út.“
Líklega samþykkt á þingi
Sexmenningarnir sem voru í and-
stöðu við tillöguna í vor eru Árni
Páll Árnason, Björgvin G. Sigurðs-
son, Helgi Hjörvar, Kristján L.
Möller, Sigmundur Ernir Rún-
arsson og Össur Skarphéðinsson.
Líklegastir tl að greiða atkvæði
gegn þingsályktunartillögunni eru
Kristján L. Möller og Sigmundur
Ernir Rúnarsson, enda leiðir Krist-
ján starf atvinnuveganefndar sem
vildi hafa rammaáætlunina að
mestu í upphaflegri mynd. Málið
var tekið af þeirri nefnd þegar
ágreiningur kom upp á milli stjórn-
arflokkanna og fært til umhverf-
isnefndar, þannig að verndunar-
sjónarmiðin fengju meiri hljóm-
grunn.
Útlit meirihlutans óljóst
Andrúmsloftið í Samfylkingunni er
sérstaklega viðkvæmt út af flokks-
vali sem stendur yfir þessa dagana.
Það togast því eflaust á í þing-
mönnum flokksins hvort þeir sætt-
ist við forystuna, taki slaginn eða
sitji hjá. Helgi Hjörvar segist til að
mynda vilja sem breiðasta sátt, en
mun styðja tillögu stjórnarinnar.
Hvernig sem fer virðist fátt geta
komið í veg fyrir að þingsályktun-
artillagan verði samþykkt á Alþingi,
enda nýtur hún stuðnings smærri
flokksbrota. Það kom fram hjá
Merði Árnasyni í vikunni að hann
taldi meirihluta að baki tillögunni
en sagðist ekki vita nákvæmlega
hvernig sá meirihluti liti út.
Urriðafoss sem virkjunin er kennd við, en stíflan verður um 1.500 metrum frá þjóðvegi eitt.
Morgunblaðið/RAX
„ÞEIRRA ESB“
Svandís
Svavarsdóttir
„Misskilningur að málið sé
fyrst núna að verða pólitískt“
ÓVÍST HVERNIG SEX ÞINGMENN SAMFYLKINGAR GREIÐA ATKVÆÐI UM RAMMAÁÆTLUN. ÞINGSÁLYKTUNARTILLAGAN
LÖGÐ FRAM ÓBREYTT. „SKÁLKASKJÓL“ AÐ FÆRA SEX VIRKJANAKOSTI ÚR NÝTINGARFLOKKI YFIR Í BIÐFLOKK.
Með Hvammsvirkjun tengist 900 langur fráveiturskurður farveginum.
Búðafoss hljóðnar og hluti Árness fer undir vatn með Holtavirkjun.
Helgi
Hjörvar
Kristján L.
Möller
Árni Páll
Árnason
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
Össur
Skarphéðinsson
Björgvin G.
Sigurðsson
* „Það er mjög óljóst með framhald rammaáætlunar í þinginuþví það er hver höndin uppi á móti annarri í flestöllum flokkum, nema kannski Sjálfstæðisflokknum.“ Þór SaariÞjóðmálPÉTUR BLÖNDAL
pebl@mbl.is
4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4.11. 2012
Birgir
Ármannsson