Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.11.2014, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23.11. 2014
HEIMURINN
NKI
W
B
að segja fr mun
gera umfan
um innflytj
orðið að a
innflytjend
sér brottv
náðist þve
breytingar
þingsins en
í fulltrúadeildinni.
forsetinn hafi ekki va
þinginu og gera umfan
af þessu tagi, þeir mu
tilskipuninni.
TALAND
nað nin má lökisútvarpið í Egyptalandi hefur ban flut
m gvar hefurn g rý
da segjí textum s
að
tt
ba
RÚSSLAND
MOSKVU mn var opnaður í Moskalds-skynFy y þ
n að lokunin væri sMargir álitu á hinn bóginmánuðum, að s egum
kipta þeirra af átökunum í A-Úkralfar innrásar Rússa á Krím og afsa í kjörefsiaðgerðum En staðurinn,
var opnaður á ný á miðvikudag og myrsti McDonalds-staður landsins,angPúsksem er við stæ duðust
r. Nýleegar í stað bið
lumRefur til kynna að
kaðoútibúum McDonal
ný
vegna
mskýrsl
órnareghrik
uKi eytið í
kin umg sPjon
Þ þarað ha
tilefnisem
SÞ villMaskýr
æru áráð Sð
jóðlegaor
Stórfyrirtæki reyna ávallt að
lækka útgjöldin, laun og annað.
Sú saga er eilíf og endalaus.
Horfi nú hver í eigin barm, sjálf
reynum við að kaupa vöru og
þjónustu á eins lágu verði og
við getum. Og einhverjir
myndu segja að ef þessum
„ánauðugu þjónum“ Google
væri meinað að þræla á sult-
arkjörum myndi fyrirtækið
ráða innfædda Bandaríkja-
menn á hærri launum. Útlend-
ingarnir fengju sennilega mun
verri vinnu í heima-
löndunum. En
varla afsakar það
að risafyrirtæki
notfæri sér
varnarleysi fá-
tæklinga - bak við
tjöldin.
Hefðbundin pappírsbók erúrelt og bráðum getum viðlesið allar bækur heimsins
á tölvuskjá. Ekki er víst að dyggir
bókavinir skrifi allir undir þessa
draumsýn, mörgum finnst snert-
ingin við áþreifanlegu bókina vera
nauðsynlegur hluti af því að njóta
hennar. En hjá risafyrirtækinu
Google byrjuðu menn að koma rit-
uðu máli á stafrænt form, skanna
inn gamlar bækur sem ekki voru
þegar til á stafrænu formi, fyrir
mörgum árum og þegar eru yfir 30
milljón titlar í höfn.
Stórkostleg hátækni, hugkvæmni
tölvusnillinganna og gervigreind
búnaðarins eða hvað? Þegar skoðuð
eru ýmis ummæli Larry Page og
annarra liðsmanna Google skyldi
maður ætla það. Undrabörnin í Kís-
ildal í Kaliforníu eru meira fyrir að
nota hástemmd lýsingarorð en upp-
lýsa okkur neytendur um ýmis at-
riði upplýsingabyltingarnnar sem
ekki þykja jafn heillandi. Jarð-
bundin mál eins og kjör þeirra sem
lélegust hafa launin hjá risanum.
Talið er að til séu um 130 milljón
bækur í heiminum öllum. Stafrænar
bækur verða ekki til af sjálfu sér,
detta ekki af himnum ofan. Notuð
er tiltölulega einföld ljósmynda-
tækni við að gera textann stafræn-
an, þúsund blaðsíður á klukkustund.
Heill hulduher útlendra verka-
manna sér um að fletta hverri ein-
ustu bók spjaldanna á milli svo að
hægt sé að mynda hverja síðu.
Hulduher vegna þess að langflest
er þetta fólk eins og ósýnilegt, er á
verktakasamningi sem hægt er að
segja upp fyrirvaralaust. Stundum
verða mistök, blaðsíðan er á hvolfi,
og stöku sinnum verður fólkið óvart
sýnilegra, a.m.k. hönd eða fingur.
Andrew Norman Wilson er graf-
ískur hönnuður sem var um hríð
verktaki í aðalstöðvum Google í
Kaliforníu. En hann var rekinn
2007 fyrir að eiga samskipti við
annan hóp, fólk sem mætti kl. 4 á
morgni og hélt aftur heim kl. 14.
Það vann fyrir vinnuteymi Google
sem nefnist ScanOps. Wilson hefur
gert vídeómynd um þessa reynslu
sína.
„Þeim var markvisst haldið að-
greindum. Þau báru gult spjald sem
takmarkaði aðgang að öllum bygg-
ingum á svæðinu að þeirra eigin
undanskilinni,“ segir Wilson.
Flestir voru blökkumenn eða
ættaðir frá löndum Rómönsku Am-
eríku, útlendingar með tímabundið
atvinnuleyfi. Konur voru í meiri-
hluta. Annað starfsfólk Google er
oftast úr röðum hvítra Bandaríkja-
manna og langoftast karlar sé
um vellaunaðar ábyrgð-
arstöður að ræða.
Wilson fylgdist lengi með
fólkinu og að lokum stóðst hann
ekki mátið, reyndi að taka viðtöl við
nokkra. Nokkrum mínútum síðar
stöðvuðu öryggisverðir hann og
Wilson var fljótlega rekinn.
Gömul þjóðsaga segir að Eva hafi
falið óhreinu börnin þegar Guð kom
í heimsókn, hún skammaðist sín
fyrir þau, vildi að þau væru ósýni-
leg. En Guð gerði þau að álfum sem
eru okkur (flestum) ósýnilegir. Page
og félagar eru ekkert að hampa sín-
um óhreinu börnum frekar en Eva.
Ímyndarsérfræðingar Google hafa
líklega sagt þeim að heppilegast
væri að auglýsa þetta vinnuafl sem
minnst.
Leiðindapuð
Er þetta siðlaust athæfi, arðrán,
verið að níðast á varnarlausu fólki,
meira eða minna réttlausum útlend-
ingum? Talið er að yfir hálf milljón
manna um allan heim vinni nú alls
kyns vestræn tæknistörf sem ekki
krefjast yfirburðaþekkingar, oft í
fjarvinnu. Þetta er strit, leiðindapuð
sem flestir ráða við. Margir kannast
við símsvörun vestrænna fyrirtækja
sem oft hefur verið „úthýst“ til Ind-
lands. Og í Bandaríkjunum vinna nú
vel yfir hundrað þúsund útlendingar
með sérstaka, tímabundna vega-
bréfsáritun, H-1B, hafa atvinnuleyfi
í svonefndu smáforritahagkerfi hjá
Google, Uber eða álíka fyrirtækjum.
Í augum Google er það mikill
kostur að um er að ræða fólk sem
ekki er í neinu stéttarfélagi, hefur
að nafninu til stöðu verktaka sem
gerir frjálsan samning við verk-
kaupandann Google. Fyrirtækið
þarf ekki að greiða nein launatengd
gjöld, er ábyrgðarlaust og vinnuafl-
ið afar sveigjanlegt. Og hlýðið.
En bent er á að Google er vell-
auðugt risafyrirtæki sem ætti að
hafa efni á að gera betur við starfs-
menn sína. Og ef ráðamönnum þess
finnst þetta allt í góðu lagi ætti ekki
að þurfa að læðupokast með ódýra
vinnuaflið eða hvað? Athyglisvert er
að þrátt fyrir ítarlega leit (á Go-
ogle) fannst ekki eitt dæmi um að
Larry Page færi vinsamlegum orð
um útlendingana fórnfúsu og fram-
lag þeirra. Í hans augum eru þeir
kannski ekki til.
Óhreinu
börnin hans
Larry Page
TUGMILLJÓNIR BÓKA ERU NÚ KOMNAR Á STAFRÆNT
FORM, ÞÖKK SÉ GOOGLE OG AMAZON. EN LÍTIÐ ER
FJALLAÐ UM ÓDÝRA VINNUAFLIÐ SEM SÉR UM AÐ FLETTA
HVERRI SÍÐU SVO AÐ HÆGT SÉ AÐ MYNDA ÞÆR.
Larry Page
LAUN OG SIÐFERÐI
Vegna mistaka við yfirfærslu blaðsíðu á stafrænt form birtist þessi hönd eins erlenda starfsmannsins á einni síðunni,
flettifingurinn varinn með hulstri. Til er sérstakur vefur, theartofgooglebooks.tumblr.com, um mistök í bókum Google.
*Hagsmunir [kaupsýslumanna] eru ávallt að einhverju leyti ólíkir og að hluta í andstöðu við hagsmuni almennings.
Adam Smith, höfundur bókarinnar Auðlegð þjóðanna.
Alþjóðamál
KRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is