Stígandi - 01.10.1946, Blaðsíða 14

úr ungiingnum, þegar burt fel’lur fyrir hann sú livöt að öðlast
virðingu göfugrar konu? Eða ást hennar? Er það líklegt, að þær
konur, sem ég neyddist til að nefna svo hryggileg dæmi um, vísi
nokkrum biðli á bug aðeins vegna þess, að ihann er fyllibytta?
Ofdrykkjan er aðeins ein af mörgum uppsprettum úrkynjunar-
innar. Ég hefi tekið liana sem dæmi til skýringar, af því að hún
er öllum almenningi auðsæjust og því miður svo tíð hér á landi,
að engum þarf að blandast hugur um þýðingu hennar. Arfgeng
geðveiki í ýmsum myndum er ekki síður afdrifarík fyrir þjóðlífið
í heild. En lnin lætur minna yfir sér. Og einn munur er á, sem
ekki má gleyma, þegar um þessa hluti er rætt. Ofdrykkjan virðist
manninum í sjálfsvald sett, böl hennar er dæmt sem sjálfskapar-
víti. Það á ekki eða mjög sjaldan við um geðveiki. Hún getur jafn-
vel verið bein afleiðing af ofdrykkju, sem sá sjúki átti engan þátt
ý ólánsarfur ættarinnar, sem féll í hans hlut. Óhófleg áfengis-
nautn leiðir ekki böl yfir þjóðina aðeins að því leyti, að ofdrykkju-
maðurinn sólundi heilsu sinni, vanræki starf sitt, hafi spillandi
á'hrif á börn sín og allt félagslegt umhverfi. Hann sáir því sæði,
sem er gagneitrað af lians eigin sálrænu pest, hann sýkir út frá
sér ógetna og óborna niðja, hann þrýstir brennimarki spillingar
sinnar óafmáanlega á alla ætt sína.
Hinn öri vöxtur ofdrykkjunnar veldur liér á landi eftirtektar-
verðu öfugstreymi. Þjóðin er að vakna til fullrar meðvitundar
um nauðsyn uppeldisins, og hún tekur á sig þungar fjárhagslegar
byrðar til þess að koma skólamálum sínum í viðunandi horf. Líka
koma fram kröfur um aukna uppeldislega menntun þeirra, sem
við uppeldi fást, einkum þó kennara og annarra, sem gert hafa
það að ævistarfi sínu. Menn heimta dagheimili, vöggustofur,
leikjaskóla handa börnunum, og engin stúlka þykir hæf að leika
við þau, nema hún hafi til þess notið sérmenntunar. Og hvort
sem menn nú eru mildir eða fastir á þá fjármuni, sem til alls
þessa þarf, treystir enginn skynbær maður sér til að neita því, að
í þessa átt eigi að stefna. En rnikinn kostnað mun af Jressu leiða,
og þjóðin getur leyft sér hann aðeins vegna þess, að menntun
og frelsisþrá eru hennar eina landvörn, — og meðan menning
hennar er rótheil. En eru ekki allar umbætur á uppeldiskerfi
unnar fyrir gíg, og milljónunum, sem til þeirra er varið, kastað
á glæ, ef við höldum áfram að rækta sýkla úrkynjunarinnar í
þjóðlíkamanum? Er það ekki furðuleg fjarstæða í okkar siðferði-
252 STÍGANDI