Stígandi - 01.10.1946, Blaðsíða 32

leita. Það þótti hásetum Jóns merkilegast, að hann sigldi beina
stefnu frá Langanesi á miðja eyna, þó að hann hefði þangað aldrei
áður komið, og voru þeir þess fullvissir, að slíkt mundi enginn
formaður annar hafa getað. En ekki voru þeir jafnhrifnir af afla-
sældinni og siglingarafrekinu, því að þeir urðu ekki hákarls varir
við Jan Mayen.*)
Árið 1858 gekk Jón að eiga Ovidá í Hvammi, systur þeirra afla-
mannanna rniklu. Þá um vorið réð hann til sín Tryggva Gunnars-
son til að smíða „íbúðarhús" á Grenivík. Um þessar mundir höfðu
bændur í Höfðahverfi og fleiri sveitum norðanlands og austan
félagsgerð um það, að ná sem hagstæðustum verzlunarkjörum hjá
kaupmönnum. Kaupmönnum þótti sem þessum samtökum væri
stefnt gegn sér og gerðu verzlanirnar á Norður- og Austurlandi
með sér samkomulag um hámarksverð á framleiðsluvörum bænda
og lágmarksverð á innfluttri vöru. Höfðhverfingum þótti þungt
að láta kaupmenn ráða eina verðlaginu. Tóku þeir það ráð, að
þeir fengu Tryggva lausan frá smíðunum hjá Jóni, og reið hann
suður til Reykjavíkur til samninga við kaupmenn þar. Þegar
hann kom norður aftur, var safnað gjaldeyrisvöru, er nam 6000
rd. að verðmæti, en Jón Loftsson var fenginn. til að sigla með vör-
una og Tryggva til Reykjavíkur, og sækja þangað um leið inn-
flutta vöru. Þessi sigling Jóns er éflaust mesita strandsigling, sem
íslenzkur maður hafði þá siglt um margar aldir, og var öll þessi
ferð gerð með hinu mesta áræði, þegar þess er líka gætt, að verzl-
unarerindrekinn, Tryggvi, var aðeins 23 ára að aldri, og skipstjór-
inn, Jón, aðeins 22 ára. En bak við förina stóðu allir forystumenn
Höfðliverfinga, jafnt landbændur sem útvegsbændur, og sést það á
því hvorutveggja, hve mikil var gjaldeyrisvaran, sem fram var
lögð, ogað talið er, að hún hafi aðallega verið hákarlalýsi og æðar-
dúnn, en æðardúninn hljóta þeir að hafa lagt fram sr. Björn í
Laufási og Einar í Nesi. Ferðin gekk erfiðlega vegna andbyris, er
þeir hrepptu félagar, en þó slysalaust, og voru þeir 6 vikur í för-
inni. Hagnaðurinn af förinni var talinn 656 rd. og 2 sk., og voru
tveir þriðju hlutar þess hagnaðar reiknaðir framleiðsluvörunni.
Hefir því hagnaður á seldri vöru verið 7,2% en á keyptri vöru
3,6%, og getur ekki talizt mikill, en sigur var Jretta samt. Jón tók
579 rd. fyrir ferðina, skip og mannafla, og þótti dýrt,,þó að ekki
*) Frá 'þessu hefir Edilon Grtmsson einnig sagt í Ægi (V. ár), en ekki er þessi för
Jóns ársett þar, en sagt að Jón hafi þá átt heima í Grenivík, en farið á Ingólfi, og
er annað hvort rangt.
270 STÍGANDI