Stígandi - 01.10.1946, Blaðsíða 28

lét Þorsteinn Daníelsson á Skipalóni gera fyrsta norðlenzka þilju-
skipið til hákarlaveiða, og árið næsta á eftir fór Friðrik Jónsson á
Bakka, síðar kenndur við Hjalteyri, í slóð Þorsteins og gerði þilju-
skipið Minerva upp úr gamalli danskri skútu, er hann fékk keypta
norður á Raufarhöfn. Jafnframt voru smíðaðir stærri og sterkari
opnir bátar en áður vonu venjulegir,. og var þeim lialdið lengi'a
á haf út til hákarlaveiða en áður liafði þótt fært. Á þessum bátum
halda um stjórnvölinn bráðungir, djarfhuga menn, sem lítt sáust
fyrir, enda var fengur þeirra meiri en menn unr þessar slóðir
liöfðu áður haft sagnir af. Sérstaklega gat einn ofunhugi sér varan-
lega ifrægð af þessum fengsælu svaðilförum, Jörundur Jónsson,
sem upp frá þessu var kallaður Hákarla-Jörundur. Sumarið 1853
átti hann heima á Genivík og aflaði þá 7]/2 tunnu lýsis til hlutar,
og var það hæsti hlutur, er menn vissu til norðanlands fram til
þessa. Tvö næstu surnur var hann enn aflakóngur við Eyjafjörð,
og var alfli hans bæði þau sumur líkur því, er hann hafði verið
1853, en þó lítið eitt rýrari. Um aflann við Eyjafjörð sumarið 1855
segir Norðri: „Afli þessi gengur því næst sem grafa í gullnámu
í Kaliforníu eða Ástralíu,“ en þar voru þá auðugastar gullnámur
heims. Má af þessu ráða, hve rnikils þótt um hákarlsaflann vert.
Sumarið 1856 var aflinn þó enn rneiri en fyrr, fleiri skip en áð-
ur og aflabrögð meiri. Það sumar kornu líka fram nýir menn, sem
bera meiri aflahlut frá borði en sjálfur Há,karla-Jörundur, þó að
hann veiddi það sumar meir en nokkru sinni fyrr. Tvö aflahæstu
skipin það sumar voru þiljuskip og urðu yfirburðir þiljuskipanna
svo augljósir það sumar og hið næsta, 1857, að eftir það þótti
hverjum þeim, er gera vildi út á liákarl, sjálfsagt að hafa þilju-
skip til þeirra veiða. Þeir, sem þessum skipum stýrðu, voru bræð-
ur frá Hvammi í Höfðahverfi. Öðru þeirra, svokölluðu Bræðra-
skipi (líklega sama skipi og Norðri árið eftir kallar „fjórmenn-
ingaskipið", en það skip er kunnugast undir nafninu Úlfur frá
Grýtubakka), stýrðu þeir í félagi bræðurnir Guðmundur (síðar
bóndi í Vík) og Þorsteinn (á Grýtubakka) Jónassynir, og fengust
á það 592 kútar lifrar í hlut. Hinu skipinu, Hermóði, stýrði Odd-
ur bróðir þeirra, og veiddist á það 502 kútar lifrar til hlutar. En
þriðja aflahæsta skipið var opinn bátur, og þar var líka formaður,
er ekki hafði fyrr komið við sögu. Það vár Jón Loftsson í Grenivík,
og þótti hans afrek að sínu leyti mest. Þessi 20 ára piltur aflaði í
fyrsta sinn, er hann sótti veiðar sem formaður á skipi, 361 kút lifr-
ar til hluta, 51 kút lifrar meira en sjálfur Hákarla-Jörundur, sem
266 STÍGANDI