Stígandi - 01.10.1946, Blaðsíða 78

marga muni fýsa að kynnast þessari
nýju ljóðagerð (enda væri það sjálfsagt
kærkomið sumum þeim, sem eru að
óusast við kvæðagerð, ef rímið yrði gert
útlægt og ljóðagerðin þannig auðvelduð
til stórra muna), en mér finnst það dá-
litið einkennilegt og óviðfeldið af höf-
undi, sem í fyrri bókum sínum hefir
sýnt það svart á hvitu, að hann yrkir
bezt, þegar hann rímar mest, að hann
skuli verða fyrstur skálda til að bjóða
almenningi upp á órímaðan ljóðaflokk.
Efni þessara „ljóða" er hins vegar al-
veg óaðfinnanlegt. Þar kennir margra
gamalla grasa, sem hver íslendingur
þekkir og alltaf geta verið ný, ef rétt er
á haldið. Höf. lýsir þarna mörgum ver-
akllegum og andlegum atburðum úr
sögu þorpsins, og sumir kaflarnir eru
vissulega vel þess verðir, að vera gæddir
stuðlum og rími frá hendi sögumanns,
og ég er þess fullviss, að „kvæðin"
myndu liafa margfalt meiri áhrif á les-
andann og lofa meistara sinn lengur, ef
þau hefðu notið góðs af rímhæfni hans.
Vctrardagur, Verkfallið, Eg er svona
stór, og mörg fleiri kvæði í bókinni, eru
það vel hugstið og framsett, að rnaður
hlýtur að sakna þcss, þeirra vegna, að
þau skyldu ekki vera rímuð ljóð.
Til þess að gefa lesendum Stíganda
örlitla hugmynd um, hvernig hið „nýja
form“ lítur út á pappírnum, og jafn-
framt það, að höfundurinn mælir stund-
um spaklega, tilfæri ég hér fyrsta erindið
úr „kvæðinu" Eg er svona stór:
„Enginn slítur þau bönd,
sem hann er bundinn lieimahögum
sínum. Móðir þín fylgir þér á götu,
er þú leggur af stað út i heiminn,
en þorpið fer með þér alla leið."
Mörg fleiri dæmi mætti tilfæra, sem
sýna, að hugsun býr að baki „kvæð-
anna", og frásögnin víða meitluð og ná-
kvxm. En hvers vegna vill höf. kalla
þetta 1 j ó ð, fremur en sögur, brot,
þætti eða eitthvað þess háttar?
Er hér ekki verið að hafa hausavíxl
á hugtökunum, að ástæðulausu?
R. G. Sn.
Erich Maria Remarque: Sigur-
boginn. Maja Baldvins þýddi.
Útgáfa Pálma H. Jónssonar. 1946.
Höfundur bókar þcssarar er íslenzkum
lesendum að góðu kunnur, síðan Bjórn
Franzson þýddi bækur hans Tiðinda-
laust af Vesturvígstöðvunum og Vér
hcldum hcim. Hann hlaut eldskírn sína
í fyrri heimsstyrjöld, og í brotsjóa þess
tíma og eftiröldur sótti hann efni fvrr-
nefndra skáldsagna, sem gerðu hann
heimsfrægan. Sama má segja um söguna
Drei Kameraten, sem vel er þess verð
að bljóta sér hæfan íslenzkan búning.
Þegar Remarque kveður sér nú á ný
bljóðs, svo að jafnmikla athygli vekur,
er það ekki undarlegt, að hann sæki
efni sitt i nokkuð svipað sjólag: undan-
öldur síðari heimsstyrjaldarinnar.
Sigurboginn er löng skáldsaga eða um
460 bls. í stóru broti. Hún gerist í París
rétt fyrir heimsstyrjöldina síðari. Aðal-
söguhetjan er Ravic, þýzkur flóttamað-
ur, læknir að menntun. Hann fer huldu
höfði í þessari miklu borg, vegabréfs-
laus og heimilislaus: heldur til á lílil-
fjörlegu gistihúsi, þar sem forstöðukon-
an er ekki alltof nákvæm um skilríki
gesta sinna. Fyrir viðurværi sínu vinnur
hann á þann hátt að framkvæma vanda-
sama uppskurði fyrir spítalalækni, sem
er hjartabetri en hvað hann er hand-
laginn. Auk þess hefir hann í forföllum
sama læknis eftirlit með vændiskvenna-
húsi einu í borginni. Inn í örlög Ravics
fléttast örlög Joans Madouar, sem er
„austræn að fegurð, eirðarlaus, treg og
æst jafnt til hláturs og tára". Þá má
ekki gleyma Rússanum Boris Morosow
með sxnu spotzka viðhorfi til þess blæð-
andi umhverfis, sem hann lifir og hrær-
ist í, spotzka viðhorfi, sem gefur honum
316 STÍGANDI