Stígandi - 01.10.1946, Page 15

lega og efnalega þjóðarbúskap að gjalda sífellt 'hærri skatt til upp-
eldis og menntunar, jafnframt því sem við gerum gælur við þann
Jöst, sem þyngstan stein leggur í götu manndóms og framfara?
Er ekki andstæðan milli þessara tveggja stefna: ofdrykkjustefn-
unnar og menntunarstefnunnar, orðin svo hörð og svo augljós,
að 'hver siðferðilega fullgildur maður verði að taka ákveðna
aifstöðu til hennar? Þessar tvær stefnur geta ekki til lengdar sam-
rýmzt hjá nokkurri þjóð, án þess að menntunarstefnan verði
innantóm og y.firborðsleg, eins konar glysflík til að hylja hinn
fúla og rotnandi líkama. Hið Jifandi tákn þessa ófremdarástands
er drykkfelldur menntgjafi, Jivort sem hann er faðir eða móðir,
kennari í fátæklegasta barnaskólanum eða í sjálfum Jiáskólanum.
Þegar slíkir menn gera uppeldi æskunnar að ævistarfi sínu, þiggja
þeir laun sín af þeirri stefnu, sem þeir í raun og veru svíkja.
Óhófleg áfengisnautn blandar ekki aðeins ólyfjan í þann dropa
blóðs, sem niðjinn á að vaxa af, hún sýkir fyrst og fremst of-
drykkjumanninn sjálfan. Þessa staðreynd játuin við opinberlega,
við reisum af almannafé Jieilsuhæli fyrir „alkoholista“. Hér á
Jandi hefir þó lækning þessi borið furðu lítinn árangur. Um þetta
fórust Pétri Magnússyni fjármálaráðherra þannig orð á Alþingi
fyrir skömmu (tekið upp eftir þingfrétt Morgunblaðsins 9. nóv.
1946): „Öllu alvarlegri væri hinn þátturinn, að fleiri eða færri
menn yrðu áfenginu að bráð. Gerðar hefðu verið nokkrar til-
raunir að lækna þessa ofdrykkjumenn, en þær tilraunir hefðu
farið nokkuð í liandaskolum. En nú væri í undirbúningi að koma
þessari starfsemi á að nýju.“ — Um þessa nýju tilraun má þegar
segja með vissu, að hún mistekst og mun ávallt mistakast, þangað
til almenningsálitið snýst einhuga gegn áfengisbölinu. Lækning
ofdrykkju er fyrst og fremst sálræns eðlis, þó að líkamleg lækning
hafi jafnframt mikla þýðingu. Ef sálræn öfl félagslieildarinnar
snúast svo rækilega gegn lækningunni, eins og þau gera nú hér á
landi, er með öllu vonlaust um árangur. Okkur er ekki full alvara
með lækninguna, þess vegna eru fórnardýr ofdrykkjunnar ólækn-
andi. Við reisum heilsuliæli til þess að friða eigin samvizku, en
ekki til að lækna áfengissýkina.
Sú siðferðilega veiklun, sem ofdrykkjan veldur þjóðinni í heild,
kemur þá skýrast fram, ef taka þarf ákvörðun eða framkvæma að-
gerðir, sem þung ábyrgð fylgir. Þá bilar viljinn, dirfist ekki að
beita strangleika við aðra, af því að hann skauzt alltaf undan hon-
STÍGANDI 253