Stígandi - 01.10.1946, Page 29

þó hafði yfirstigið sjálfan sig þetta sumar, þó að hann væri aðeins
'hinn fjórði í röðinni um aflabrögð við Eyjafjörð. Jörundur aflaði
310 kúta lifrar eða 8 tunnur lýsis til hlutar.
Rétt þykir að gera nokkra grein fyrir því, hvers virði hlutur
Jóns Loftssonar var eftir þessa fyrstu veritíð hans sem formanns.
Sem formaður fékk hann tvöfaldan hlut eða 722 kúta lifrar, en
það voru, ef vel hefir tekizt með bræðsluna, rúmlega 18 tunnur
lýsis. Lýsistunnuna keyptu verzlanir á Akureyri 1856 á 27 rd. og
var því hlutur Jóns tæplega 490 rd. J>á var meðal vinnumanns-
kaup nál. 30 rd., en kýr gengu kaupum og sölum á nál. 25 rd. Ef
miðað er við verðlag almennt, voru verkalaun öll þá lægri en nú,
en hitt mun ekki fjarri lagi að leggja kýrverðið til grundvallar, ef
menn vilja umreikna hlut Jóns til nútímapeninga. Hann hefir
numið allt að 20 kýrverðum eða um 40 þús. kr. í núgildandi mynt.
Þegar þess er gætt, að menn bjuggu yfirleitt við miklu þrengri
kost um 1856 en nú, voru 490 rd. raunar miklu meira fé þá en 40
þús. kr. nú. Jón gat því haldið sig vel í Kaupmannahöfn veturinn
1856—’57, þó að hann hefði engin önnur fararefni en hlutinn sinn
eftir sumarið.
Auk þess eru líkur til, að þetta hafi ekki verið fyrsta sumarið,
sem Jón fór á hákarlaveiðar, þvf að varla hefði lionum verið trú-
að til formennskunnar, ef hann hefði ekki áður á sjó komið. Þrjú
sumurin næstu á undan segir blaðið Norðri á Akureyri frá Sig-
urði á Grenivík, er næstur hafi gengið Hákarla-Jörundi að afla-
brögðum. Það er ekki ólíklegt, að hjá þeim Sigurði 'hafi Jón fengið
ið bæði sinn fyrsta sjómennskuskóla og þar að auki sinn hlut 1855
og jafnvel líka 1854 og 1853. En taka skal það fram, að slíkt eru
getgátur einar.
Hitt er aftur vafalaust, að faðir hans hafði efni á að hjálpa hon-
um um nokkurn farareyri til viðbótar því, er hann hafði sjálfur
fram að leggja. Bát þann, er Jón var formaður á 1856, áttu þeir
saman faðir hans og afi. Eftir því lagi, er þá virðist hafa verið um
hlutaskipti á hákarlaskipum, má gera ráð fyrir, að þeir hafi feng-
ið 6 hluti fyrir skipið, og hefir þá Loftur faðir Jóns fengið a. m. k.
3 þeirra. Auk þess má gera ráð fyrir, að hann hafi átt a. m. k. 1—2
vinnumenn á skipinu, og má reikna honum þá hluti að mestu til
hreinna tekna, þar sem hásetar komu af hákarlaskipum fyrir slátt,
en þá hófst raunar ,,bjargræðistíminn“ hjá bóndanum, og var
kaupgjald vinnumannsins aðallega greitt fyrir þann tíma og við
hann miðað. Jón getur því hafa fært föður sínum alllt að 1000 rd.
STÍGANDI 267