Fréttablaðið - 22.08.2013, Blaðsíða 6

22. ágúst 2013 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | 6
UTANRÍKISMÁL Erlendir sendierind-
rekar eru nánast ósnertanlegir en
þeir og sendiráð þeirra njóta frið-
helgi hér á landi samkvæmt ákvæð-
um Vínarsáttmálans. Sáttmálinn
hefur lagagildi hér á landi.
Fyrir vikið geta íslensk stjórnvöld
ekkert gert nema lýst viðkomandi
sendierindreka óviðtökuhæfan ger-
ist hann brotlegur við lög, sé það
talið nauðsynlegt.
„Það er mjög harkaleg aðgerð
og yrði líklegast ekki gert nema
ef brotið væri
mjög alvarlegt,“
seg ir Bja r ni
Már Magnús-
son, sérfræðing-
ur í þjóðarétti
við Háskólann í
Reykjavík.
„Sendierind-
rekar eiga að
fara að íslensk-
um lögum sam-
kvæmt Vínarsáttmálanum þó að það
séu engin sérstök viðurlög við því
að það sé ekki gert. Við getum sagt
að þetta séu eins konar „heiðurs-
mannareglur“ en þjóðarétturinn
er ólíkur því sem gengur og gerist
með landslög að því leyti að hann
byggir mikið á gagnkvæmni, þann-
ig að ríki hagar sér í samræmi við
það hvernig annað ríki hagar sér við
það,“ segir Bjarni.
„Í dæmaskyni má nefna sendi-
erindreka sem keyrir yfir löglegum
hámarkshraða. Það er ekki hægt að
sekta í því tilfelli en kannski myndi
lögreglan skamma hann örlítið.“
Aðspurður hvort sendierindreki
gæti framið morð hér á landi án
þess að vera gert að sæta refsingu
➜ Pósturinn ekki tollskoðaður
■ Sendiráðspóstur er friðhelgur og
má ekki skoðast af
móttökuríkinu.
■ Bögglar sem eru
auðkenndir sem
sendiráðspóstur eru
ekki tollskoðaðir og
póstbera sendiráðsins
má hvorki handtaka né kyrrsetja.
➜ Mega ekki handtaka
sendierindreka
■ Sendierindrekinn er undanskilinn
refsilöggjöf.
■ Hann má ekki handtaka
og ekki er hægt að höfða
einkamál á hendur honum
nema í undantekningar-
tilfellum.
■ Hann borgar ekki skatta
eða gjöld, nema fyrir
tilgreinda þjónustu.
■ Móttökuríkinu ber að gera allar
ráðstafanir til að vernda hann gegn
tilræði gegn persónu hans, frelsi eða
æru.
■ Heimilisfólk sendierindreka nýtur
sömu réttinda.
➜ Óheimilt að fara inn
á sendiráðssvæði
■ Sendiráðssvæðið og bústaður
sendierindreka nýtur
friðhelgi.
■ Fulltrúar móttökuríkis-
ins hafa ekki heimild til
að koma inn á svæðið
nema með leyfi for-
stöðumanns sendiráðs-
ins og móttökuríkinu
ber að vernda sendiráðs-
svæðið.
■ Innbú sendiráðssvæðisins er
undanþegið allri leit, upptöku, haldi
eða aðför.
➜ Skulu vera frjálsir ferða sinna
■ Sendierindrekar skulu frjálsir ferða
sinna og og ekki
má takmarka
ferðafrelsi
þeirra nema
vegna þjóðar-
öryggis.
■ Þeir verða
ekki sektaðir og ekki má leita í
ökutækjum þeirra.
➜ Í lögum eru réttindi
og skyldur sendiráðs-
starfsmanna skilgreind
mjög nákvæmlega. Sam-
kvæmt ákvæðum Vínarsátt-
málans, sem hefur hér
lagagildi, njóta erlendir
sendi erindrekar friðhelgi.
„Það hefur ekkert komið á okkar
borð en við höfum bara heyrt af
málinu í fréttum,“
segir Urður
Gunnarsdóttir,
fjölmiðlafulltrúi
hjá utanríkis-
ráðuneytinu, um
mál kínversku
sendiráðsstarfs-
mannanna sem
voru gripnir við
veiðar í Laxá í Kjós í leyfisleysi.
Hún segir afar sjaldgæft að
ráðuneytinu berist kvartanir
vegna sendiráða og minnist
þess ekki að neitt alvarlegt hafi
komið upp seinustu ár.
„Það er ekki útilokað að við
höfum fengið einhverjar kvart-
anir vegna umferðarlagabrota
seinustu árin,“ bætir hún við.
Ekki kvartað yfir
veiðiþjófunum
Diplómatar eru allt
að því ósnertanlegir
Erlendir sendierindrekar lúta ekki íslenskri refsilöggjöf og ekki má stefna þeim
nema í undantekningartilvikum. Sérfræðingur í þjóðarétti segir gagnkvæmni í
samskiptum ríkja leiða til þess að sendierindrekar fara að lögum móttökuríkisins.
Kolbrún Jónatansdóttir,
framkvæmdastjóri hjá Bíla-
stæðasjóði, segir
öll sendiráð hér
á landi borga
bílastæðagjöld og
stöðumælasektir.
„Þetta eru bara
þjónustugjöld
og þar eru allir
jafnir, hvort sem
það er forsetinn,
sendiherrar eða almenningur.
Bílastæði eru þjónusta Bíla-
stæðasjóðs og það þurfa allir að
borga fyrir þessa þjónustu. Þetta
er eðlisólíkt því sem gildir um
sektir lögreglu til dæmis,“ segir
Kolbrún.
Sendiráðin borga
stöðumælasektir
BJARNI MÁR
MAGNÚSSON
FRIÐHELGI SENDIERINDREKA
➜ Lögbrot sendierindreka
Svona er hægt að bregðast við
1Sendiríkið getur afturkallað friðhelgi viðkomandi og þá hefur mót-
tökuríkið lögsögu og getur saksótt
viðkomandi.
2 Sendiríkið getur saksótt viðkomandi
en það hefur lögsögu
yfir sínum sendierind-
rekum.
3 Móttökuríkið getur lýst sendierind-rekann óviðtökuhæfan og þá verður
viðkomandi að fara úr landi.
SENDIRÁÐ Íslenskir sendierindrekar
njóta réttinda Vínarsáttmálans erlendis.
MYND/ARNDÍS ÞORGEIRSDÓTTIR.
segir Bjarni: „Það er alveg mögu-
leiki.“
Hann segir reglurnar vera mjög
mikilvægar. „Tilgangurinn með
reglunum er að samskipti ríkja
séu með sem greiðasta móti,“ segir
Bjarni.
Reglurnar byggja á langri sögu
af samskiptum ríkja. „Bitur reynsla
hefur sýnt að dráp á sendierind-
rekum, handtökur og ýmiss konar
ofsóknir hafa skaðleg áhrif á sam-
skipti ríkja. Segja má að reglurnar
hafi mótast í veruleika sem er nokk-
uð fjarri íslenskum hversdagsleika,“
segir Bjarni Már Magnússon.
johanness@frettabladid.is
HOLLT
FALAFEL
Prófaðu Falafel úr kjúklingabaunum.
Holl og bragðgóð tilbreyting.
INNIHALD
Kjúklingabaunir (47%),
kúrbítur, laukur, jurtaolía,
brauðrasp, steinselja,
krydd, salt (1,5%).
SKEIFUNNI | KRINGLUNNI | SPÖNGINNI
LÖGREGLUMÁL „Það hefur ekki komið
til tals að fara fram á nálgunar-
bann en það er inni í myndinni,“
segir Jónas Wilhelmsson, yfirlög-
regluþjónn á Eskifirði, en embætt-
ið rannsakar alvarlegt áreiti karl-
manns gagnvart lögreglukonu sem
átti sér stað á Seyðisfirði í síðustu
viku. Maðurinn fór að heimili kon-
unnar, en hún var þá eini lögreglu-
maðurinn á vakt í umdæminu.
Tveir skiptinemar frá Frakklandi
voru heima hjá henni og voru þeir
að gæta fjögurra ára gamals sonar
hennar. Karlmaðurinn lét öllum
illum látum fyrir utan heimilið en
nemarnir hröktu manninn á brott.
Lögreglukonan sótti svo barnið og
fóru þau á gistiheimili í öðru bæjar-
félagi.
Jónas segir að skýrsla hafi verið
tekin af manninum á þriðjudag og
má búast við því að málið verði sent
til ríkissaksóknara í vikunni.
Fréttablaðið greindi frá því í gær
að lögreglumaður á höfuðborgar-
svæðinu hefði fengið nálgunarbann
á eltihrelli sem ofsótti hann. Jónas
segir það ekki útilokað að farið
verði fram á slíkt hið sama í þessu
tilfelli. „Það verður klárlega rætt,“
segir Jónas. - vg
Velta aðgerðum fyrir sér vegna ofsóttrar lögreglukonu á Seyðisfirði:
Lögregla íhugar nálgunarbann
SEYÐISFJÖRÐUR Maður fór að heimili
lögreglukonu á Seyðisfirði.
1. Hvaða fyrrverandi forseti hvaða
lands hefur verið ákærður fyrir aðild
að morði?
2. Hvaða evrópska tónlistarveita hefur
hafi ð samstarf við Símann?
3. Hvaða lagahöfundur, og nú tón-
skáld, samdi óperuna Ragnheiði ásamt
Friðriki Erlendssyni?
SVÖR:
1. Pervez Musharraf, fyrrverandi forseti
Pakistans 2. Spotify 3. Gunnar Þórðarson.
VEISTU SVARIÐ?
FRAMKVÆMDIR Þrír hafa verið
metnir hæfir til að bjóða í hönnun
meðferðarkjarna og rannsóknar-
húss og fimm metnir til að hanna
sjúkrahótel og bílastæðahús nýs
Landspítala við Hringbraut.
Tilkynnt var um niðurstöð-
ur forvals um hönnun bygginga
spítalans í gær. Forvalið var aug-
lýst 23. apríl en frestur til að skila
inn umsóknum var til 18. júlí.
Forvalsnefnd skipuð fulltrúum
Landspítala, Fjársýslu ríkisins og
Ríkis kaupa fór yfir umsóknir. - ka
Hönnun nýs Landspítala:
Niðurstöður
forvals kynntar