Fréttablaðið - 19.02.2014, Blaðsíða 12

19. febrúar 2014 MIÐVIKUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Álfrún Pálsdóttir alfrun@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason, kolbeinntumi@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Íslenskur landbúnaður framleiðir mikið af
gæðavöru sem á fullt erindi á aðra mark-
aði. Nægir þar að nefna skyrið og lamba-
kjötið – afurðir sem eru þekktar fyrir holl-
ustu og gæði. Bændur í öðrum löndum,
ekki síst í ýmsum löndum Evrópu, fram-
leiða ekki síður gæðavörur sem eftirsóttar
eru annars staðar en á þeirra heimamark-
aði. Vörur sem bændur í öðrum löndum
geta oft ekki framleitt.
Nú hafa um hríð staðið yfir tvíhliða
viðræður við Evrópusambandið um auk-
inn markaðsaðgang fyrir íslenskar land-
búnaðarvörur inn á Evrópumarkað. Erf-
itt er að átta sig á því hvar þær viðræður
standa, en íslensk stjórnvöld vonast til
að þeim ljúki á næstu mánuðum. Eins og
aðrar sambærilegar viðræður ganga þær
út á gagnkvæm viðskipti, þ.e. að í staðinn
fyrir aukinn markaðsaðgang fyrir íslensk-
ar landbúnaðarvörur inn á Evrópumarkað
verði opnað fyrir aukinn aðgang evrópskra
landbúnaðarvara til Íslands. Flestir hljóta
að sjá sanngirnina í því.
Allir vinna
Ekki verður betur séð en að hér sé um að
ræða mál sem íslenskur landbúnaður og
íslensk verslun eigi að beita sér fyrir í sam-
einingu og með miklum þunga. Greinilegt
er að neytendur eru víða sólgnir í íslenska
skyrið og það ætti því að vera sameiginlegt
kappsmál að gefa sem flestum neytendum í
Evrópu kost á að njóta þess. Á sama hátt er
augljóst að íslenskir neytendur eru sólgnir
í ýmiskonar erlendar landbúnaðarafurðir,
sem ekki er möguleiki á að framleiða hér
á landi. Hér er því eftirspurn á báða bóga
sem á að bregðast við.
Þeir sem hræðast breytingar hafa
iðulega teflt íslenskum landbúnaði og
íslenskri verslun fram sem andstæðing-
um, sem er af og frá. Því þó verslunin vilji,
eins og fleiri, sjá breytingar á núverandi
landbúnaðarkerfi vill hún hag hefðbundins
landbúnaðar sem mestan.
Sameiginlegt hagsmunamál okkar er að
auka tollkvóta í báðar áttir og hér á land-
búnaðurinn og verslunin að sækja fram í
sameiningu og þrýsta á stjórnvöld. Ef rétt
er á málum haldið er langlíklegast að nið-
urstaðan verði hagfelld fyrir landbúnað-
inn, verslunina en ekki síst íslenska neyt-
endur.
Svo maður sletti – en þó ekki skyrinu,
„win- win“ fyrir alla aðila.
Sækjum fram í sameiningu
VERSLUN
Margrét
Kristmannsdóttir
Formaður
Samtaka verslunar
og þjónustu
➜ Þeir sem hræðast breytingar
hafa iðulega tefl t íslenskum land-
búnaði og íslenskri verslun fram
sem andstæðingum.
Nýsköpunarsjóður tónlistar – Musica Nova
Styrkir vegna starfsársins 2014
Sjóðurinn auglýsir hér með eftir umsóknum um styrki til nýsköpunar í tónlist.
Flytjendur og tónleikahaldarar geta sótt um styrk til að panta tónverk og skal styrk-
fjárhæðin aðeins notuð til þess. Umsækjendur ábyrgjast frumflutning verksins.
Í umsókn skal taka fram:
- höfund tónverks
- tímalengd verks
- flytjendur
- hljóðfæraskipan
- áætlaða tímasetningu frumflutnings
- upphæð sem sótt er um
Þá skal fylgja fjárhagsáætlun verkefnisins sem og ferilskrá umsækjanda
(flytjanda/tónleikahaldara)
Umsóknir berist til:
Nýsköpunarsjóðs tónlistar – Musica Nova
Laufásvegi 40
101 Reykjavík
Umsóknarfrestur rennur út mánudaginn 3. mars 2014 (póststimpill gildir)
Nýsköpunarsjóður tónlistar er styrktur af
Heimsmarkaðsvernd fyrir fisksala
Guðbjörg Glóð Logadóttir, fisksali í
Fylgifiskum, gerir ummæli Sigmundar
Davíðs Gunnlaugssonar um heims-
markaðsvernd á matvælum að
umræðuefni á Facebook-síðu sinni.
Ekki kannast Guðbjörg Glóð við að
fisksalar eða bjórframleiðendur
njóti þessarar verndar. „Gengið
hrundi og fiskverð flaug upp úr
öllu valdi. Frábært fyrir útflutn-
inginn og íslensku þjóðina en
þungur baggi fyrir fisksala og
íslenska neytendur,“ segir
hún og bætir við að Fylgi-
fiskar kaupi innlendan
bjór til að styrkja inn-
lenda framleiðslu en
bjórframleiðendur
þurfi að greiða
tolla og gjöld.
„Ég auglýsi hér með eftir „heims-
markaðsvernd“ fyrir íslenska fisksala
og bjórframleiðendur. Svona af því
hún virðist vera í boði fyrir „alla mat-
vælaframleiðendur í heiminum“ ef
marka má æðsta mann þjóðarinnar,“
segir Guðbjörg Glóð.
Pantaða skýrslan
Ríkisstjórn Íslands sem
er á móti aðild Íslands
að Evrópusambandinu
pantaði skýrslu um
stöðu aðildarvið-
ræðna við Evrópu-
sambandið
hjá Hagfræði-
stofnun Há-
skóla Íslands
og tekur
fullt mark
á því sem í henni stendur. Samtök
atvinnulífsins og Alþýðusamband
Íslands hafa fengið Alþjóðamála-
stofnun Háskóla Íslands til að gera
úttekt á Evrópusambandinu og
aðildarviðræðunum og er skýrsla
væntanleg innan skamms. Gunnar
Bragi Sveinsson utanríkisráðherra
var spurður hvort hann ætlaði að
skoða þá skýrslu áður en hann
tekur endanlega ákvörðun
varðandi Evrópusambandið.
„Ég get ekki séð að sú skýrsla hafi
nokkur áhrif á það sem við
erum að gera enda er
sú skýrsla pöntuð af
fylgjendum ESB,“
sagði ráðherrann.
Greinilega ekki sama
hver pantar hvar.
johanna@frettabladid.is
S
kýrsla Hagfræðistofnunar um stöðu aðildarviðræðna
við Evrópusambandið og þróun þess er, eins og við var
að búast, ekkert tímamótaplagg. Þar kemur ekkert nýtt
fram um viðfangsefnið, þótt gagnlegt sé að fyrirliggjandi
fróðleikur og staðreyndir séu dregnar saman.
Bæði andstæðingar og fylgjendur þess að Ísland klári aðildar-
viðræðurnar við ESB geta því sótt sér röksemdir í skýrsluna.
Andstæðingarnir eru byrjaðir að gera sér mat úr því að skýrslu-
höfundar telji að erfitt geti verið að ná fram varanlegum undan-
þágum frá sjávarútvegs- eða
landbúnaðarstefnu Evrópusam-
bandsins. Að sama skapi geta
fylgjendurnir bent á þau for-
dæmi sem rakin eru í skýrslunni
um að löggjöf Evrópusambands-
ins sé breytt til að koma til móts
við hagsmuni nýrra aðildarríkja,
eins og gert var þegar sérstök
lausn um „heimskautalandbúnað“ var samþykkt fyrir Svíþjóð og
Finnland og sérlausn í sjávarútvegi fyrir Möltu.
Svo geta menn bent á margítrekaðar yfirlýsingar ESB um
að „aðild Íslands að ESB myndi hafa veruleg áhrif á sameigin-
legu fiskveiðistefnuna“, eins og framkvæmdastjórnin orðaði það
2010 þegar hún mælti með að viðræður við Ísland yrðu hafnar,
og að ríkur pólitískur vilji sé fyrir að finna lausn sem taki tillit
til sérstöðu Íslands. Það má líka hafa í huga að ekkert ríki, sem
hefur samið við ESB, hefur átt jafnríkra hagsmuna að gæta í
sjávarútvegi. ESB hefur engan hag af því að gera aðildarsamning
sem gengur gegn grundvallarhagsmunum nýs aðildarríkis.
En þetta er umræða sem hefur farið fram áður og mun sjálf-
sagt halda áfram. Kjarni málsins hér er að skýrslan svarar alls
ekki til dæmis þeirri spurningu hvort Ísland gæti fengið sérlausn-
ir í sjávarútvegs- eða landbúnaðarmálum. Skýrsluhöfundar segja
beinlínis að það sé erfitt að meta, af því að viðræður um þessi mál
voru ekki hafnar og samningsafstaða Íslands lá ekki fyrir þegar
gert var hlé á viðræðunum. Eina leiðin til að fá svar við þeirri
spurningu er að klára aðildarviðræðurnar.
Skýrslan svarar því síður fleiri stórum spurningum á borð við
það hvaða kosti Ísland á í gjaldmiðilsmálum, ef tvíhliða upptaka
evrunnar verður útilokuð með því að slíta aðildarviðræðunum og
skella dyrunum að ESB í lás.
Skýrsla Hagfræðistofnunar er ekki heldur neinn Salómons-
dómur um stofnana- eða efnahagsþróun í ESB. Þar er raunar
komizt að þeirri niðurstöðu að aðildarríkin séu fullvalda og verið
sé að vinna gegn meintum lýðræðishalla, sem kemur sjálfsagt
einhverjum á óvart hér í fullkomna lýðræðisríkinu með óskerta
fullveldið. Og það verður heldur ekki séð að efnahagslíf í ESB
stefni lóðbeint til glötunar, sem líka gæti komið á óvart í sumum
afkimum íslenzkrar Evrópuumræðu.
Á heildina litið er skýrsla Hagfræðistofnunar alltént alls ekki
rökstuðningur fyrir því að eina leiðin í málinu sé að slíta aðildar-
viðræðunum. Hún inniheldur miklu fremur rök fyrir því að halda
eigi aðildarferlinu áfram, með það að markmiði að íslenzka þjóðin
geti fengið að sjá hvað er í boði. Til þess þarf að sjálfsögðu að
stefna að aðild að Evrópusambandinu. En þjóðin á síðasta orðið –
og fordæmin sýna að svarið getur orðið bæði já og nei.
Skýrsla Hagfræðistofnunar breytir litlu:
Stóru spurning-
unum ósvarað