Fréttablaðið - 22.03.2014, Síða 12

22. mars 2014 LAUGARDAGUR| FRÉTTIR | 12
INDLAND, AP Dómstóll í Mumbai á
Indlandi dæmdi í gær fjóra menn
í lífstíðarfangelsi fyrir hópnauðg-
un. Þeir nauðguðu konu í yfirgef-
inni verksmiðju í fyrra.
Saksóknari í málinu sagði
að ákveðið hefði verið að beita
þyngstu mögulegu refsingu í mál-
inu. Auk þess að nauðga konunni
voru mennirnir dæmdir fyrir
mannrán og „ónáttúruleg kyn-
mök“. Þrír mannanna hafa verið
sakfelldir fyrir að hafa nauðgað
annarri konu í Nýju-Delí. - bj
Fjórir sekir um hópnauðgun:
Dæmdir í ævi-
langt fangelsi
TYRKLAND, AP Tyrknesk stjórn-
völd lokuðu fyrir aðgang lands-
manna að samfélagsmiðlinum
Twitter. Upptökum sem þykja
sanna spillingu meðal æðstu
ráðamanna þjóðarinnar hefur
verið dreift með Twitter.
Forsætisráðherra Tyrklands
hótaði því að „rífa upp rætur“
Twitter í Tyrklandi. Upptök-
urnar bendla hann auk annarra
við spillingu. Þrátt fyrir bann-
ið héldu tístin um upptökurnar
áfram að berast. - bj
Loka á Twitter í Tyrklandi:
Notað til að
sýna spillingu
AFGANISTAN, AP Fjórir byssumenn
myrtu níu á hóteli í Kabúl, höfuð-
borg Afganistan, í gær. Á meðal
látinna var afganskur fréttamað-
ur AFP-fréttastofunnar, kona hans
og tvö börn. Yngsti sonur hjónanna
særðist illa og berst nú fyrir lífi
sínu á sjúkrahúsi.
Serena-hótelið er talið einn af
öruggustu stöðunum í Kabúl og
kom það yfirvöldum mjög á óvart
að byssumönnunum hafði tekist að
komast vopnaðir fram hjá öryggis-
vörðum hótelsins.
Talíbanar hafa lýst ábyrgð á
árásinni á hendur sér. Þeir hafa
gert fjölmargar skotárásir í Kabúl
síðustu vikur. Stutt er síðan tals-
menn þeirra hótuðu að trufla for-
setakosningar sem fyrirhugaðar
eru í landinu eftir mánuð.
Auk erlendra ríkisborgara var
mikill fjöldi Afgana á hótelinu til
að fagna persnesku áramótunum.
Árásarmennirnir fjórir féllu
allir í þriggja klukkustunda skot-
bardaga við lögreglu eftir morðin.
- bj
Talíbanar myrtu níu í skotárás á hóteli í Kabúl í aðdraganda forsetakosninga:
Tvö börn fréttamanns AFP myrt
SKOTÁRÁS Lögreglumenn skutu
árásarmennina fjóra til bana í þriggja
klukkustunda skotbardaga. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
HEILBRIGÐISMÁL Talið er að 16.000
til 18.000 Íslendingar 40 ára og
eldri glími við langvinna lungna-
teppu (LLT). Einn af hverjum tíu
hefur talsverð eða alvarleg ein-
kenni. Sjúkdómurinn er nú fjórða
algengasta dánarorsök Íslendinga.
Sjúkdómsbyrðin vegna lang-
vinnra öndunarfærasjúkdóma er
álíka mikil og vegna brjósta- og
blöðruhálskrabbameins, krabba-
meins í eggjastokkum og í enda-
þarmi – samtals.
Þetta kemur fram í skrifum
Hans Jakobs Beck, yfirlækn-
is lungnateymis Reykjalund-
ar, og Guðbjargar Pétursdóttur,
hjúkrunar- og teymisstjóra, í nýj-
asta fréttablaði SÍBS.
Hans Jakob segir að langvinn-
ir öndunarfærasjúkdómar fari
hljótt miðað við hversu miklum
heilsu farsskaða þeir valda. „Þetta
er mikið rætt á alþjóðavettvangi,
hversu hulið þetta vandamál er.
Fólk ber sjúkdóminn ekki utan
á sér fyrr en hann er langt geng-
inn og skýringarinnar er kannski
að leita þar,“ segir Hans Jakob og
bætir við að rannsóknir hafi sýnt
að 18 til 19 prósent fólks 40 ára og
eldri uppfylli greiningarskilmerki
fyrir sjúkdóminn. Helmingurinn af
þeim er á stigi eitt og einkennalaus
með öllu. „Hinn helmingurinn er
með sjúkdóminn á því stigi að hann
fer að draga úr lífsgæðum fólks og
einkenni fara að koma í ljós,“ segir
Hans Jakob og bætir við að lang-
vinn lungna teppa sé ólæknandi en
þó hægt að halda einkennum niðri
með réttri meðferð.
Þegar horft
er til aukinnar
dánartíðni hér-
lendis af völd-
um lungnateppu-
sjúkdóma verður
að hafa hug-
fast að margir
af fjölmennustu
árgöngum þjóð-
arinnar, fólk
fætt á árunum 1950 til 1965, er að
komast á þann aldur sem sjúkdóm-
arnir leggjast á fólk. Því má búast
við því að næstu tíu til tuttugu árin
muni ástandið verða alvarlegt,
áður en samdráttur í reykingum
síðustu ára fer að segja til sín í
fækkun sjúkdómstilfella.
Mikill árangur hefur náðst í
baráttunni við hjarta- og æða-
sjúkdóma á undanförnum árum,
en lungnasjúkdómar eru ekki
ofarlega í huga fólks. Þessu er
full ástæða til að breyta að sögn
Hans Jakobs. Þá sé eftir að minn-
ast á þjóðfélagslegan kostnað,
en lungnalyf vega sífellt meira í
heildarlyfjakostnaði þjóðarinnar.
svavar@frettabladid.is
Fer hljótt en
veldur örorku
og dauða
Einn af hverjum fimm Íslendingum fjörutíu ára og
eldri þjáist af einkennum langvinnrar lungnateppu.
Fjölmargir komast ekki að því fyrr en of seint.
SÖKUDÓLGUR-
INN Reykingar
eru langstærsti
áhættuþátturinn
vegna lungnateppu
– sem er lífshættu-
legur sjúkdómur og
ólæknandi.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
• Langvinn lungnateppa er orsök bróðurparts langvinnra öndunar færa-
sjúkdóma almennt.
• Langvinn lungnateppa (LLT) er samheiti yfir tvo sjúkdóma, lungnaþembu
og langvinna berkjubólgu. LLT er nú orðin 6. algengasta dánar orsökin á
Vesturlöndum.
• Byggt á tölum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar (WHO) um langvinna
lungnasjúk dóma kemur í ljós að sjúkdómarnir eru orsök um 5 prósenta af
heilsufarsskaða Íslendinga, hvort heldur mælt er í ótímabærum dauða eða
árum lifuðum með örorku.
• Helsta orsökin er reykingar.
• Aukna dánartíðni af völdum lungnateppusjúkdóma hérlendis má rekja
til þess að stór hópur reykingamanna er nú að ná þeim aldri þegar
sjúkdómurinn leggst á fólk, en fólk fætt á árunum 1950 til 1965 er meðal
fjölmennustu árganga þjóðarinnar.
Heimild: HL stöðin [hlstodin.is]
Ein helsta dánarorsökin á Vesturlöndum
Flottar
fermingargjafir
- okkar hönnun og smíði
PI
PA
R\
TB
W
A
S
ÍA
1
40
62
9
jonogoskar.is Sími 5524910 Laugavegi 61 Kringlan Smáralind
Flottar
fermingargjafir
Trú, von og kærleikur – okkar hönnun
www.rekstrarland.is Skeifunni 11 | 108 Reykjavík | Sími 515 1100
Sótthreinsimottur eru ein besta og öruggasta leiðin
til að koma í veg fyrir að smit berist inn í gripahús.
Rekstrarland er byggt á fyrrum rekstrarvörudeild Olís
og er dótturfyrirtæki Olíuverzlunar Íslands hf.
Sótthreinsimottumars
í Rekstrarlandi
20% af verði á seldum mottum í mars
rennur til Krabbameinsfélagsins.
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
14
05
80
HANS
JAKOB BECK