Læknablaðið - 15.04.2000, Qupperneq 10

FRÆÐIGREINAR / RITSTJÓRNARGREIN
andi lyf saman. í minni rannsóknum hefur verið gef-
inn fullur skammtur af abciximab ásamt hálfum
skammti af tPA (TIMI-14-rannsóknin), eða reteplase
(SPEED-rannsóknin) og góður árangur náðst hvað
varðar enduropnun á kransæðum. Bæði þessi með-
ferðarform verða metin frekar í stórri slembiraðaðri
rannsókn (GUSTO-IV) (7). í nánustu framtíð mun
meðferð við bráðri kransæðastíflu tæpast snúast ein-
göngu um kransæðavíkkun eða segalausn, heldur
þróast í að beitt verði saman segaleysandi lyfjum,
glýkóprótín Ilb/IIIa hömlurum og kransæðavíkkun,
með eða án stoðneta. Staðfesta þarf betur hvaða
hlutverki lágmólikúler heparín muni gegna í saman-
burði við hefðbundna heparínmeðferð (7).
Þótt í sumum tilvikum sé hægt að bjóða sjúkling-
um með bráða kransæðastíflu upp á kransæðavíkkun
er ekki álltaf hægt að koma því við. Mestu skiptir að
hefja meðferð sem fyrst í stað þess að tapa meðferð-
artíma sem leiðir til stærra hjartadreps og er sega-
lausn því oft nærtækust. Af segaleysandi lyfjum hefur
streptókínasi mest verið notaður, þótt hann sé óþarf-
lega flókinn í meðförum, enda ódýrastur. í völdum
tilfellum hefur tPA verið gefið, en samkvæmt rann-
sóknum skiptir meiru að hefja meðferð sem fyrst
fremur en hvaða segaleysandi lyf er gefið. Hraðvirk-
ari annarrar kynslóðar segaleysandi lyf sem auðvelt
er að gefa með einni inngjöf í æð eru í þróun og brátt
munu líklega segaleysandi og blóðflöguhamlandi lyf
saman verða ráðandi meðferð. Segaleysandi með-
ferð er hægt að gefa á öllum sjúkrahúsum, heilsu-
gæslustöðvum, í heimahúsi eða sjúkrabíl. Fyrri rit-
stjómargrein hefur fjallað um segaleysandi meðferð í
dreifbýli og framtak og árangur á því sviði í Egils-
staðahéraði er til eftirbreytni (8,9). Hugsanlega fá of
fáir sjúklingar með kransæðastíflu hér á landi sega-
leysandi meðferð (10). Brýnt er að endurskoða leið-
beiningar um segaleysandi meðferð og einfalda í
samræmi við nýrri rannsóknir. Segalausn mun áfram
oft vera fyrsti valkostur en síðan ntá flytja sjúkling á
sjúkrahús með aðstöðu til kransæðavíkkunar ef
ástæða og aðstaða er til. Hér á landi þarf því að vera
eitt sjúkrahús með góða aðstöðu og vel þjálfað starfs-
fólk sem í völdum tilfellum getur tekið á móti sjúk-
lingum til bráðrar kransæðavíkkunar, eða til víkkun-
araðgerða síðar eftir segaleysandi meðferð. Setja
þarf skýrari vinnureglur um ábendingar fyrir bráðri
kransæðavíkkun miðað við þær aðstæður og mönnun
sem tiltæk er. Með nútíma fjarskiptatækni er hægt að
senda hjartarit og fá ráðgjöf um meðferð hjá vakthaf-
andi hjartasérfræðingi á stærri sjúkrahúsum landsins.
Mikilvægt er að samhæfa verklag á þessu sviði og
eðlilegt að það sé gert í tengslum við sameiningu
sjúkrahúsanna í Reykjavík og hjartadeilda þeirra, og
í samvinnu við heimilislækna.
Heimildir
1. Danielsen R, Eyjólfsson K, Sigurðsson AF, Jónmundsson EJ.
Árangur kransæðavíkkunaraðgerða á íslandi 1987-1998. Lækna-
blaðið 2000; 86: 241-9.
2. Guðnason Þ, Þorgeirsson G, Eyjólfsson K, Jónmundsson EH.
Tafarlaus kransæðavíkkun. Nýjung í meðferð bráðrar krans-
æðastíflu á íslandi. Læknablaðið 1996; 82:269-75.
3. Faxon DP, Heger JW. Primary angioplasty. Enduring the test
of time [editorial]. N Engl J Med 1999; 341:1464-5.
4. Zijlstra F, Hoomtje JCA, de Boer M-J, Reiffers S, Miedema K,
Ottervanger JP, et al. Long-term benefit of primary angio-
plasty as compared with thrombolytic therapy for acute myo-
cardial infarction. N Engl J Med 1999; 341:1413-9.
5. Popma JJ, Piana RN, Prpic R. Clinical trials in interventional
cardiology. Curr Opin Cardiol 1999; 14:412-8.
6. Montalescot G. ADMIRAL study: Abciximab with PTCA
and Stent in acute myocardila infarction. Late-breaking clini-
cal trials in interventional cardiology. Presented at the Ameri-
can Collage of Cardiology 48th Scientific Session, March 7-10,
1999. http://www.medscape.com
7. Zeymer U, Neuhaus K-L. Clinical trials in acute myocardial
infarction. Curr Opin Cardiol 1999; 14:392-402.
8. Kristinsson Á. Segaleysandi meðferð í dreifbýli. Læknablaðið
1993; 79:77-9.
9. Gíslason GH, Baldursson G, Harðarson Þ. Segaleysandi með-
ferð í Egilsstaðahéraði. Tveggja ára uppgjör. Læknablaðið
1996; 82: 516-20.
10. Kristjánsson JM, Andersen K. Samanburður á horfum sjúk-
linga með bráða kransæðastíflu á íslandi árin 1986 og 1996.
Læknablaðið 1999; 85: 691-8.
\
238
Læknablaðið 2000/86