Læknablaðið - 15.04.2000, Síða 26

FRÆÐIGREINAR / HEILSUTENGD LÍFSGÆÐI
Tafla I. Spurningar sem mynda kvarða HL-prófsins, innri samkvasmni (áreiðanleiki)
kvarðanna og prófsins í heild (Cronbach's alfa) og fylgni (Pearson's r) spurninga við
eigin kvarða og prófið í heild.
Kvaröi Spurningar (númer og efni) Alfa Fylgni spurningar vió eigin kvaróa Fylgni spurningar vió lífsgasóakvarðann
Heilsufar 1 Heilsa almennt 0,82 0,82 0,68
12 Mat á eigin heilsufari 0,83 0,70
13 Vinnuhömlun 0,65 0,52
15 Góð heilsa 0,86 0,70
29 Ánasgja með heilsuna 0,91 0,80
Einbeiting 5 Gleymska 0,59 0,82 0,47
22 Einbeiting 0,87 0,65
Depurð 6 Leiði 0,88 0,85 0,73
7 Kjark-/vonleysi 0,83 0,68
18 Lengd leiða 0,88 0,74
19 Lengd vonleysis 0,82 0,68
20 Depurð 0,76 0,64
Samskipti 3 Samgangur 0,71 0,59 0,65
30 Ánægja með stöðu 0,90 0,74
31 Ánægja með frístundir 0,90 0,69
Fjárhagur 25 Endar ná saman 0,86 0,94 0,49
26 Fjárhagsáhyggjur 0,94 0,47
Þrek 8 Virkni 0,90 0,86 0,75
16 Þróttur 0,95 0,80
17 Orka 0,95 0,79
Kvíði 9 Róleg(ur)/spennt(ur) 0,80 0,91 0,61
10 Kvíði og áhyggiur 0,92 0,70
Líkamsheilsa 14 Líkamleg störf 0,66 0,82 0,56
23 Líkamleg líðan 0,94 0,74
Sjálfsstjórn 11 Jafnvægi/öryggi 0,63 0,87 0,69
24 Stjórn á lífinu 0,84 0,61
Svefn 21 Erfitt að sofna 0,80 0,91 0,51
27 Svefngæði 0,92 0,57
Líðan 4 Hress og fjörmikil(l) 0,75 0,73 0,77
28 Ánasgja með lífið 0,88 0,75
32 Lfðan 0,90 0,84
Verkir 2 Verkir 0,59
Heilsutengd lífsgæði 0,91
Heilsutengd lífsgæði minnka með hækkandi aldri,
með undantekningum þó. Áberandi munur er á
elsta og yngsta hópnum. Lífsgæði elsta hópsins eru
lakari en hinna yngri bæði í heild og á flestum
kvörðum (p<0,0001) nema fjárhag og kvíða þar
sem þeir eldri meta líðan sína betri en þeir yngri
(p<0,0001). Lífsgæði kvenna mælast lakari en
karla á öllum aldri nema konur yfir sjötugt virðast
eiga betra en karlar með að láta enda ná saman
Mynd 1. Kvíði minnkar með hœkkandi aldri bœði hjó
körlum og konum.
Mynd 2. Svefn versnar með hœkkandi aldri, meira hjá
konum en körlum.
fjáhagslega. Depurð og samskipti breytast ekki
marktækt með aldri, þó að samskiptaþátturinn
lækki eftir 70 ára aldur hjá konum. Þeir elstu eru
áberandi lakastir á kvörðunum almennt heilsufar,
þrek og líkamsheilsa eins og við er að búast. Svefn
verður lakari með hækkandi aldri, einkum hjá
konum. Samspilið milli kyns og aldurs staðfestir
að flestar hliðar heilsutengdra lífsgæða eru lakari
hjá konum en körlum á öllum aldri að fjárhag und-
anteknum (p<0,05) sem konur meta betri eftir sjö-
tugt. Aldurshópurinn 50-69 ára er á flestum þátt-
um á milli hinna hópanna.
Við þáttagreininguna komu fram fimm megin-
þættir sem skýra 66,3% af breytileikanum, al-
Tafla II. Fylgni (Pearson’s r) kvarða prófs um heilsutengd lífsgæði (HL-prófsins) við hvern annan og við prófið íheild.
Kvíði Einbeiting Depuró Þrek Fjárhagur Heilsufar Líöan Verkir Líkams- heilsa Sjálfsstjórn Svefn Samskipti Heilsutengd lífsgæói
Kvíði 0,49 0,76 0,52 0,42 0,43 0,61 0,37 0,37 0,70 0,42 0,54 0,71
Einbeiting - 0,59 0,57 0,28 0,49 0,54 0,36 0,46 0,54 0,43 0,49 0,66
Depurö - - 0,64 0,43 0,55 0,73 0,42 0,50 0,74 0,46 0.65 0.84
Þrek - - - 0,29 0,78 0,73 0,52 0,72 0,56 0,43 0,60 0,84
Fjárhagur - - - - 0,28 0,45 0,20 0,24 0,46 0,27 0,43 0,51
Heilsufar - - - - - 0,75 0,58 0,80 0,49 0,46 0,64 0,84
Líöan - - - - - 0,47 0,64 0,67 0,48 0,79 0,91
Verkir - - - - - - - 0,59 0,35 0,38 0,40 0,59
Líkamsheilsa - - - - - - - - 0,47 0,47 0,51 0,75
Sjálfsstjórn - - - - - - - - - 0,40 0,59 0,75
Svefn - - - - - - - - - - 0,37 0,58
Samskipti " " " ' ' ' ' 0,83
\
254 Læknablaðið 2000/86