Læknablaðið - 15.02.2004, Blaðsíða 70

UMRÆÐA & FRÉTTIR / BRÉF TIL BLAÐSINS
Bréf til blaðsins
Ofagleg umfjöllun um lyfjamál
Ágœta rítstjórn
Bjarni Sigurðsson
Höfundur er lyfjafræðingur og
markaðsstjóri Austurbakka hf.
Tilefni þessa erindis er grein í 10. tölublaði 2003:
Lyfjamál 118. Um skynsamlega lyfjanotkun eftir
Eggert Sigfússon og Einar Magnússon. Undirrituð-
um þótti afar miður að sjá umrædda grein þar sem
Læknablaðið hefur verið talið af flestum hingað til
fagtímarit, og það eina virka fagtímaritið á þessu
sviði með mánðarlegri útkomu sinni.
Þegar um slík tímarit er að ræða hljóta lesendur
að gera þær kröfur, sem og ritstjórn, að umræða sem
þar fer fram sé á faglegum nótum. Umrædd grein
verður seint talin fagleg og verð ég að lýsa undrun
minni á hvers vegna svona skrif hljóta birtingu í
Læknablaðinu með eftirfarandi rökstuðningi:
í greininni sem er á blaðsíðu 807 segir: „Ofnotkun
einstakra lyfja umfram það sem annars staðar þekk-
ist segir ekkert um dómgreind lækna sem þeim ávísa,
en þeim mun meira um snjalla markaðssetningu sem
miklu fé er varið til og greitt er fyrir það með einum
eða öðrum hætti í háu lyfjaverði, bæði af sjúklingum
sem og skattgreiðendum og notendum."
Notkun orðsins ofnotkun er hvorutveggja í senn
leiðandi og órökstudd fullyrðing. Er í fyrsta lagi of-
notkun hér á landi eða er vandamálið vangreint er-
lendis? í öðru lagi ef ofnotkun er fyrir hendi hlýtur
það að leiða til eftirfarandi spurninga:
- eru stjórnvöld ekki nógu dugleg við að kynna
„eðlilega" lyfjanotkun?
- eru læknar ginnkeyptari hér en erlendis?
- eru lyijakynnar á íslandi mikið öflugri en kollegar
þeirra erlendis?
Fullyrði ég að hér á landi er ekki eytt hlutfallslega
meiru til markaðsstarfs en í nágrannalöndunum
nema síður sé.
Einnig er fullyrt í greininni að lyfjaverð sé hátt
hérlendis. Ekki ætla ég að mæla lyfjaverði bót en
bendi á að lyfjaverð er helmingi lægra hér en í USA
og innkaupsverð til apóteka er í mörgum tilfellum
það sama hér á landi og í nágrannalöndum. I það
minnsta markaðssetur Austurbakki tvö ný frumlyf
með sama/sambærilegu innkaupsverði til apóteka og
í Danmörku - framleiðslulandi lyfjanna.
Skrifum af þessu tagi er að öllum líkindum ætlað
að hafa áróðursgildi gagnvart læknum og fullyrði ég
að ef lyfjaiðnaðurinn viðhefði aðferðir af þessu tagi
myndu yfirvöld bregðast skjótt við.
Auðveldlega má setja fram umræðu af þessu tagi í
spurningaformi. Er ofnotkun tiltekinna lyfja á ís-
landi? Ef ekki er ofnotkun hér ættum við þá að sjá
sparnað í öðrum þjóðhagslegum stærðum? Títt hefur
verið rætt um meinta ofnotkun þunglyndislyfja en
spyrja má hvort það hafi leitt til færri veikindadaga af
völdum þunglyndis og kvíða samanborið við ná-
grannalönd? Ef ávinningur þjóðfélagsins, einstak-
lingsins og aðstandenda er minni en kostnaður þá
getum við talað um ofnotkun lyfja.
Að lokum bendi ég á staðreyndapakka um lyfja-
mál sem birtur er á heimasíðu Samtaka verslunar-
innar www.fis.is undir lyfjamál - sírít um lyfjamál.
Athugasemd frá Læknablaðinu
Ofanritað bréf frá Bjarna Sigurðssyni lyfjafræð-
ingi endurspeglar ákveðinn misskilning á eðli
Læknablaðsins. Bjarni segir réttilega að Lækna-
blaðið sé fagtímarit enda er hinn fræðilegi hluti
blaðsins ritrýndur samkvæmt alþjóðlegum kröf-
um sem gerðar eru til vísindatímarita.
Á hinn bóginn er umræðuhluti blaðsins ekki
ritrýndur. Þar er öllum frjálst að segja skoðun
sína undir nafni, svo fremi það sé innan velsæm-
ismarka. Greinin sem Bjarni gerir athugasemd
við er rækilega merkt höfundum sínum og auk
þess heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu og
Landlæknisembættinu sem hafa haldið úti pistli
um lyfjamál í blaðinu um nokkurt árabil.
Blaðið þakkar Bjarna skrifin og hvetur alla þá
sem hafa skoðun á málum sem þeir telja að eigi
erindi við lesendur Læknablaðsins að viðra þær á
síðum blaðsins. Til þess er það.
Ritstjórn
166 Læknablaðið 2004/90