Læknablaðið - 15.07.2004, Side 33

FRÆÐIGREINAR / GÁTTATIF OG WARFARÍN
Algengi gáttatifs og notkun warfaríns
hjá sjúklingum með heiladrep eða
blóðþurrðarkast í heila
Pétur Pétursson1
í SÉRFRÆÐINÁMI
í LYFLÆKNINGUM OG
HJARTASJÚKDÓMUM
Sigurlaug Svein-
björnsdóttir2,5
SÉRFRÆÐINGUR
í TAUGASJÚKDÓMUM
Gísli Einarsson3,5
SÉRFRÆÐINGUR í ORKU-
OG ENDURHÆFINGAR-
LÆKNINGUM
Guðmundur
Þorgeirsson1,5
SÉRFRÆÐINGUR
í LYFLÆKNINGUM OG
HJARTASJÚKDÓMUM
Páll Torfí
Önundarson1,5
SÉRFRÆÐINGUR
í LYFLÆKNINGUM OG
BLÓÐMEINAFRÆÐI
Davíð O. Arnar1,4,5
SÉRFRÆÐINGUR
í LYFLÆKNINGUM OG
HJARTASJÚKDÓMUM
'Lyflækningadeild,
2taugalækningadeild,
3endurhæfingardeild og
4bráðamóttaka, Landspítala
Hringbraut, 101 Reykjavík,
5Læknadeild Háskóla íslands.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Davíð O. Arnar,
bráðamóttöku, Landspítala
Hringbraut, 101 Reykjavík.
davidar@landspitali. is
Lykilorð: gáttatif heiladrep,
skammvinn heilablóðþurrð,
algengi, blóðþynning.
Ágrip
Tilgangur: Gáttatif er algengasta viðvarandi hjartslátt-
artruflunin og getur haft afgerandi áhrif á lífsgæði.
Heiladrep er einn alvarlegasti fylgikvilli gáttatifs og
fjölmargar rannsóknir á síðasta áratug sýna að draga
má úr tíðni þessa fylgikvilla með warfarín blóðþynn-
ingarmeðferð. Tilgangur þessarar rannsóknar var að
kanna algengi gáttatifs hjá sjúklingum með heiladrep
og skammvinnt blóðþurrðarkast í heila og hvernig
staðið var að blóðþynningu hjá þeim sem höfðu áður
þekkt gáttatif.
Efniviður og aðferðir: Upplýsinga var aflað á aftur-
skyggnan hátt um alla sjúklinga sem komu á Land-
spítala vegna heiladreps eða skammvinnrar blóð-
þurrðar í heila á fjögurra ára tímabili (1997-2000).
Þessar upplýsingar höfðu verið skráðar á framvirkan
kerfisbundinn hátt í Heilablóðfallsskrá. I þessari
rannsókn var litið sérstaklega á gögn sjúklinga sem
jafnframt voru greindir með gáttatif, ýmist áður eða í
sjúkrahúslegunni eftir heilablóðfallið.
Niðurstöður: Á meðal 918 sjúklinga með heiladrep
eða skammvinnna blóðþurrð í heila sem gögn voru
til um reyndust 124 (13,5%) hafa þekkt gáttatif fyrir
greiningu heilaáfallsins. Þrjátíu og fimm til viðbótar
greindust með gáttatif í legunni og hjartsláttartruflun
því til staðar hjá 159 (17%) þeirra sem greindust
með heiladrep eða blóðþurrðarkast. Af þeim sem
voru með þekkt gáttatif fyrir voru aðeins 27 (22%) á
blóðþynningarmeðferð með warfaríni við greiningu
heilaáfallsins og aðeins 16 af 27 (59%) höfðu INR
gildi (Intemational Normalized Ratio) yfir 2,0 við
innlögn. Tuttugu og átta sjúklingar létust í legunni.
Alls útskrifuðust 74 af 131 (56%) sjúklingi á warfar-
ínmeðferð. Velflestir sjúklinganna höfðu að minnsta
kosti einn viðbótaráhættuþátt fyrir blóðþurrðarsjúk-
dómi í heila auk gáttatifs.
Ályktun: Gáttatif er algengt meðal sjúklinga sem
fá heiladrep eða skammvinna heilablóðþurrð en
margir þeirra hafa aðra áhættuþætti heilablóðþurrð-
arsjúkdóms að auki. Erfitt er því að átta sig á beinu
orsakasamhengi gáttatifs og heilaáfalls hjá stórum
hluta þessara sjúklinga. Niðurstöður þessarar rann-
sóknar benda til þess að notkun warfaríns hafi verið
ábótavant bæði fyrir og eftir heilablóðþurrð á rann-
sóknartímabilinu.
ENGLISH SUMMARY
Pétursson P, Sveinbjörnsdóttir S, Einarsson G,
Þorgeirsson G, Önundarson PT, Arnar DO
Prevalence of atrial fibrillation and use of warfarin
among patients with ischemic stroke
Læknablaöiö 2004; 90: 561-65
Objective: Atrial fibrillation (AF) is the most common
sustained cardiac arrythmia and a significant cause of
morbidity. Stroke and transient ischemic attack (TIA) are
well known serious complications of AF. In the last decade,
a number of studies have shown that the risk of stroke in
patients with AF is reduced by anticoagulation therapy
with warfarin. The aim of this study was to assess the
prevalence of AF in patients with acute ischemic stroke
or TIA and to look at the use of anticoagulation therapy
in patients who either had a previously known AF or were
diagnosed to have AF during hospitalisation for ischemic
stroke or TIA.
Methods: Medical records of 918patients admitted to
Landspitali University Hospital in lceland in 1997-2000
with the diagnosis of TIA or ischemic stroke were reviewed
to detect a subgroup with AF. In addition to demographic
data and cardiac function studies, information was
collected about other possible coexisting stroke risk
factors.
Results: A total of 159 patients (17%) had AF in 124 (78%)
of whom the AF was previously known. In 35 patients AF
was diagnosed during the hospitalisation.The majority of
those patients also had at least one other risk factor for
stroke. On admission, 27 patients (22%) of those with
previously known AF were being treated with warfarin. In
eleven (41 %) the anticoagulation was subtherapeutic as
the INR was found to be lower than 2,0. At discharge, 74
patients of those 131 (56%) who were alive were receiving
warfarin anticoagulation.
Conclusion: The prevalence of AF in patients with TIA
or ischemic stroke was somewhat high in this study. AF
and other risk factors for stroke were found to commonly
coexist. Despite the well documented effect of warfarin in
such patients, this therapy was underused for both primary
and secondary stroke prevention.
Key words: atrial fibrillation, ischemic stroke, transient
ischemic attack, anticoagulation.
Correspondence: Davíð O. Arnar, davidar@landspitali.is
Læknablaðið 2004/90 561